بنیاد سینمایی فارابی پیرو انتشار نقطه‌نظرات مرکز توسعه سینمای کودک و نوجوان در قالب یک یادداشت با عنوان «سینمای کودک، سینمای بی‌پناه» از سوی «پوران درخشنده»، توضیحاتی را ارائه کرد.

به گزارش روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی، «سیمرغ و پروانه‌ها» به عنوان ایده‏‌ای فرهنگی و عدالت‌محور از سال 96 آغاز و به مدت سه سال با همکاری مرکز توسعه سینمای کودک و نوجوان هم‌زمان با جشنواره فیلم فجر اجرا شد. در این برنامه، هر سال منتخبی از "آثار جدید" همان سال سینمای کودک و نوجوان (حدود 5 فیلم) که در جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان و جشنواره فیلم فجر مورد توجه قرار گرفته بودند، به مدت 5 روز در «یک سانس صبح» سینماهای نمایش‌دهنده آثار جشنواره‌ فیلم فجر در تهران و همه استان‌ها به نمایش گذاشته می‌شد. در این برنامه، هر روز یک فیلم در همه کشور به نمایش درمی‌آمد و این نمایش، برای مخاطب دانش‌آموز و به شکل رایگان انجام می‌شد. روش محاسبه حقوق مالی این رویداد هم به این صورت بود که بر اساس تعداد دانش‌آموزانی که فیلم‌ها را در مناطق مختلف می‌دیدند، حقوقی به صاحبان فیلم‌ها و سالن‌های سینما پرداخت‌ می‌شد.

سال گذشته با توجه به اینکه در سیستان و بلوچستان سیل آمده بود، برگزار کنندگان این رویداد در کنار نمایش فیلم‌ها با همکاری تعدادی از سینماگران کودک و نوجوان به چابهار رفتند و هدایایی به بچه‌های سیل‌زده تقدیم شد که از منظر فرهنگی و اجتماعی اتفاقی جریان‌ساز بود.

بر این اساس، چندی پیش «پوران درخشنده» رییس مرکز توسعه سینمای کودک و نوجوان ایران در یادداشتی، گلایه‌هایی را درباره برپا نشدن برنامه «سیمرغ و پروانه‌ها» در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر مطرح کرد که پاسخ بنیاد سینمایی فارابی به مندرجات در نامه فوق به شرح زیر است:

۱- هدف‌گذاری برنامه «سیمرغ و پروانه‌ها»، ایجاد سهم مناسب کودکان و نوجوانان در جشنواره فیلم فجر و جشن‌های انقلاب بود که عملا امسال به دلیل شیوع کرونا، امکان برگزاری این برنامه در زمان برگزاری جشنواره سی و نهم فیلم فجر در سینماها به وجود نیامد، چرا که مدارس به صورت فیزیکی دایر نبودند و خانواده‌ها معمولا برای فرستادن فرزندان‌شان به سینما ریسک نمی‌کردند، پس اساسا این برنامه در سال 99 به شکل سه سال گذشته قابل انجام نبود.

۲- در سال‌های پیش، فیلم‌های منتخب و جدید «سیمرغ و پروانه‌ها» در سالن‌های سینما و آن هم به صورت تک سانس نمایش داده می‌شد و نمایش فیلم در داخل سینما تحت کنترل دقیق بود؛ فیلم‌ها از خطر سرقت حفظ می‌شد و برای اکران بعدی فیلم‌ها مشکلی پیش نمی‌آمد. ولی چنانچه نمایش مجازی فیلم‌ها در پلتفرم‌ها به شکل پیشنهادی مرکز توسعه سینمای کودک و نوجوان ایران اتفاق می‌افتاد، یقینا حقوقی که صاحبان هر کدام از فیلم‌ها مطالبه می‌کرد، به تنهایی بیشتر از همه بودجه‌ای بود که سازمان سینمایی برای طرح «سیمرغ و پروانه‌ها» در نظر می‌گرفت... به همین دلیل امکان این کار برای بنیاد فارابی مقدور نبود.

۳- خانم پوران درخشنده به عنوان رئیس مرکز توسعه سینمای کودک و نوجوان ایران ۷ بهمن ۹۹ به علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی و دبیر جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان پیشنهاد داد که امسال برنامه «سیمرغ و پروانه‌ها» در روزهای برپایی سی و نهمین جشنواره فیلم فجر، از طریق پلتفرم‌ها انجام شود و طی نامه‌ای بیش از ۴٨ فیلم قدیمی سینمای کودک را برای نمایش مجازی در پلتفرم‌ها پیشنهاد داد.

۴- پیشنهاد مرکز توسعه، زمانی مطرح شد که فاصله خیلی کمی تا شروع جشنواره سی و نهم باقی مانده بود و هماهنگی با پلتفرم‌ها و اجرای برنامه کار آسانی نبود ضمن آن که زمان کافی برای ارائه پاسخ و برنامه از سوی دیگر پلتفرم‌ها (منهای دو پلتفرم که به آنها اشاره شد) وجود نداشت.

۵- پیشنهاد سرکار خانم درخشنده این بود که بودجه «سیمرغ و پروانه‌ها» به واسطه کمک سازمان سینمایی، در اختیار تهیه‌کنندگان فیلم‌هایی قرار گیرد که در پلتفرم‌ها قرار است به نمایش درآید. نکته این است که آن بودجه برای نمایش فیلم‌های جدید برای دانش‌آموزان در سالن‌های سینما پیش‌بینی می‌شد و نه آثاری که در پلتفرم‌ها موجود است و در اختیار مخاطب کودک و نوجوان قرار دارد. چنانچه در دوره اخیر جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان هم فیلم‌های جدید غیرسینمایی با پرداخت حق‌نمایش از سوی جشنواره یک نوبت در پلتفرم‌ها برای مخاطبان به نمایش درمی‌آمد، چرا که دیدن فیلم جدید برای آن مخاطب جذاب بود...

۶- با این اوصاف بنیاد سینمایی فارابی حتی به این سمت رفت که نمایش فیلم‌‌های قدیمی سینمای کودک و نوجوان را با وجود این که با ماهیت «سیمرغ و پروانه‌ها» (نمایش فیلم‌های جدید برای مخاطبان سراسر کشور) مغایرت داشت، در برنامه خود قرار دهد.

۷- در راستای این پیشنهاد، نماینده و مدیر بازاریابی بنیاد سینمایی فارابی، ابتدا با پلتفرم‌ها وارد مذاکره شد و از بین سامانه‌های برخط فیلیمو و نماوا، سامانه نماوا این طرح را به شرط واگذاری حق نمایش انحصاری پذیرفت.

٨- بنیاد سینمایی فارابی از میان فیلم‌‌های پیشنهاد شده مرکز، فقط اجازه‌ تصمیم‌گیری راجع به تعدادی از فیلم‌ها را داشت و صاحبان تعداد دیگری از فیلم‌ها، تهیه‌کنندگان دیگری بودند که طبیعتاً حق نمایش و استفاده از حقوق آن فیلم‌ها خارج از اختیار بنیاد بود.

۹- با این وجود بنیاد سینمایی فارابی اعلام کرده بود که آماده است آن تعداد فیلمی را که متعلق به این بنیاد است، در اختیار نماوا قرار دهد تا در ذیل برنامه «سیمرغ و پروانه‌ها» به نمایش درآید؛ ولی پلتفرم مورد بحث، به دلیل عدم تنوع کافی محتوا و همچنین ضیق وقت به منظور تبلیغات و ارائه متفاوت این برنامه و جذب مخاطب کودک و نوجوان، به طور رسمی عدم تمایل خود را اعلام کرد.

۱۰- تاکید می‌شود: بودجه برپایی برنامه «سیمرغ و پروانه‌ها» که در سه دوره گذشته این برنامه از سوی بنیاد در اختیار مرکز توسعه قرار می‌گرفت، با توجه به لغو برگزاری آن در سال ۹۹، از سوی سازمان سینمایی به بنیاد سینمایی فارابی اختصاص پیدا نکرد اما اگر هم این برنامه به شکل نمایش مجازی فیلم‌های قدیمی اجرا می‌شد، بخشی از بودجه‌ای که به این کار اختصاص می‌یافت باید به عنوان سهم پلتفرم‌ نمایش دهنده پرداخت می‌شد.

۱۱- همچنین در واکنش به موضع اخیر رییس مرکز توسعه سینمای کودک درباره برگزاری نشست‌های تخصصی سینمای کودکان و نوجوانان باید این نکته را عنوان کرد که درخواست برپایی نشست‌های تخصصی، از سوی مرکز توسعه سینمای کودک و نوجوان ایران نبوده و چنین برنامه‌ای، ایده و مطالبه بنیاد سینمایی فارابی بوده است. در واقع بنیاد سینمایی فارابی این چشم‌انداز را مدنظر داشت که برای به‌روز شدن دست‌اندرکاران سینمای کودک، آشنایی با تحولات و شیوه‌های جدید سینمای کودک و نوجوان، جلوه‌های بصری و فانتزی در سینمای کودک و بسیاری از موضوعاتی که می‌تواند برای سینماگرانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند جالب باشد، سلسله‌نشست‌هایی را با مشارکت مرکز توسعه سینمای کودک و نوجوان برگزار کند. در پی این طرح برپایی این برنامه، دوستان مرکز برنامه‌ای را به بنیاد سینمایی فارابی ارائه دادند و برای برگزاری این نشست‌ها برآورد هزینه بالایی پیش‌بینی کرده بودند که تخصیص چنین بودجه‌ای قابل انجام نبود و توجیه نداشت، ضمن آن که یکی دو برنامه‌ای که بنیاد سینمایی فارابی در سال‌های ۹۷ و ۹٨ برای نمایش فیلم‌های جدید جشنواره کودک برگزار کرد، متاسفانه با کم‌ترین استقبال و مشارکت از سوی اعضای محترم مرکز توسعه مواجه شده بود... اما در نهایت، برآورد هزینه بالای مرکز، دلیل مخالفت بنیاد سینمایی فارابی با اجرای نشست‌هایی بود که خود به مرکز پیشنهاد داده بود.

۱۲- امیدواریم که از این پس شاهد برخوردهای حرفه‌ای‌تری از سوی سینماگران باتجربه، دغدغه‌مند و جریان‌ساز سینمای کودک و نوجوان با موضوعات مرتبط باشیم.