عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر راهکار بهبود شرایط در پذیرش دانشجویان مقطع دکتری را کاهش حداکثری مداخله وزارت علوم در پذیرش دانشجو دانست و افزایش اختیارات دانشگاهها را به نفع شرایط موجود عنوان کرد.
دکتر فریدون مقدس‌نژاد در گفت و گو با ایسنا، ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: تا آنجا که اطلاع دارم، درهیچ یک از کشورهای دنیا، دانشجوی دکتری به صورت "متمرکز" پذیرش نمی‌شود و شیوه پذیرش به این نحو است که دانشجو با توجه به رشته مورد علاقه خود و استاد مورد نظر ، به دانشگاه درخواست می‌دهد و استاد نیز متقابلا بر اساس سوابق تحصیلی و توانمندی دانشجو و احتمالا امکانات مالی، دانشجو را پذیرش می‌کند.
در کشورهای خارجی زمانی دانشجوی دکتری پذیرش می‌شود که دانشگاه بتواند بودجه و هزینه‌های تحقیقات دانشجو را تامین کند و این حمایت تا حدی است که حتی شهریه دانشجو هم پرداخت می‌شود. در حالی که این سیستم متمرکز و این سیستمی که در حال حاضر در کشور ما وجود دارد، مناسب نیست و آنطور که باید و شاید دانشجویان از دانشگاه اختیارات لازم را ندارند.
دکتر مقدس‌نژاد با بیان اینکه در کشورهای توسعه یافته شرایطی که ما برای پذیرش دانشجوی دکتری داریم، وجود ندارد، افزود: همچنین این روش که پذیرش دانشجوی دکتری تماما به عهده دانشگاه باشد و نهادهای متولی مانند وزارت علوم فقط نظارت کنند، نیز در کشور دیگری وجود ندارد. باید دید این نظارتی که تعریف می‌کنیم چه ویژگی‌هایی دارد و تا چه حد است و وزارت علوم تا چه اندازه در این امر مداخله می‌کند.
استاد دانشگاه امیرکبیر گفت: در گذشته وزارت علوم بر اساس آزمون علمی، چند برابر دانشجو به دانشگاه معرفی می‌کرد و دانشگاه بر اساس مصاحبه‌ای که با متقاضی انجام می‌داد، دانشجو را انتخاب می کرد. چنین روشی بهتر از روند پذیرش امسال بود. در سال تحصیلی جاری، بسیاری از اساتید با دانشجویان دکتری که پذیرش کرده‌اند، مشکل پیدا کرده‌اند. چراکه دانشجویانی که از سمت وزارت علوم به آنها معرفی شده، کیفیت مورد نظر اساتید را نداشته‌اند و اساتید از دانشجویان مقطع دکتری خود راضی نیستند.
وی با اشاره به اینکه کیفیت دانشجوی دکتری بستگی به این دارد که چه‌قدر وزارت علوم مداخله می‌کند، خاطرنشان کرد: اگر مانند روال سال‌های قبل متناسب با چیزی که دانشکده می‌خواهد، دانشجوی دکتری پذیرش می‌شد، شرایط متعادل‌تر بود. مثلا وزارت علوم ۵ برابر تعداد مورد نیاز دانشجو به دانشگاه معرفی می‌کرد و دانشگاه از بین این افراد مصاحبه و گزینش را انجام می‌داد.
دکتر مقدس‌نژاد اظهار کرد: تجربه شخصی من نشان داده که هرچه مداخله وزارت علوم کمتر باشد، کیفیت دانشجویان مقطع دکتری بالاتر است. زمانی‌که پذیرش دانشجو از میان دانشجویان ممتاز انجام می‌شد، میزان خروجی پژوهش‌ها در قالب مقالات، کتابها یا اختراعات بیشتر بود و عملکرد دانشجویان ممتاز که از طریق سابقه تحصیلی پذیرش شده بودند، درخشان‌تر بود. این مسئله یک شاخص است و نشان می‌دهد در مجموع، دانشجویی که خارج از سیستم کنکور سراسری پذیرش شده، نسبت به دانشجویانی که با کنکور پذیرش شده‌اند، عملکرد بهتری دارد. در نتیجه این نشان می‌دهد که اگر دانشگاهها اختیارات بیشتری داشته باشند، عملا عملکرد بهتر خواهد بود.
استاد دانشگاه امیرکبیر اضافه کرد: این مسئله فارغ از گرایش و رشته است و شرایط این شکل پذیرش ها برای تمامی رشته‌ها یکسان بوده است. یک استاد ترجیح می‌دهد وقتش را صرف دانشجویی کند که عملکرد بهتری دارد، چراکه خروجی عملکرد استاد در هر سال برای دانشگاه مهم است و به تبع آن خروجی دانشجو هم برای استاد مهم است.
