به گزارش الف، همه شواهد و نشانه ها از شیوع یک موج خطرناک تر از بیماری کرونا حکایت دارد. ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت درباره مختصات این موج تازه توضیح می دهد: «در موج سوم کرونا تعداد مبتلایان و بستری شدگان خیلی بیشتر از موج اول و دوم گزارش شده است. تعداد فوتی‌ها در برخی استان‌ها بی سابقه و خیلی بیشتر از حدنصاب‌های قبلی است. مثلا بر اساس آمار هفته گذشته، به طور متوسط هر هفت دقیقه یک نفر به علت کرونا فوت میشود که این آمار اصلا زیبنده کشور ما نیست.»
او تاکید می کند: «در حال حاضر موضوع و محور اصلی نگرانی‌ها، استان تهران است، زیرا تهران از تجمع و ترددهای بالایی برخوردار است و تاثیر فراوانی بر سایر استان‌ها می‌گذارد. به همین دلایل، امکان بازگشت تعطیلی‌ها در تهران بسیار بیشتر از سایر استان‌ها است.»
همچنین دکتر مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز تاکید دارد که موج سوم کرونا، قوی تر از امواج قبلی است. او توضیح می دهد: «اوضاع بیماری حتی از اسفند و فروردین هم بدتر شده است. در عین حال قدرت سرایت ویروس کرونا نیز خیلی بیشتر شده و به همین دلیل تعداد بیماران هم افزایش یافته است. هم اکنون کووید-۱۹ در کشور به اوج خود در موج سوم رسیده و تقریبا همه جای کشور در وضعیت قرمز است.»
او هشدار می دهد: «از زمان جهش کرونا و افزایش قدرت سرایت آن شاهد افزایش ابتلاهای خانوادگی بودیم. به همین دلیل هم میزان ابتلای افراد مسن و مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای به کرونا بیشتر شده است که اگر این افراد بستری شوند، میزان مرگ و میر هم بالا می‌رود.»
کادر درمان تا کدام نقطه از موج سوم کرونا دوام می‌آورد؟
پیشتر نیز بسیاری از کارشناسان هشدار داده بود که با آغاز فصل سرما باید شاهد اوج گیری بیماری کرونا در کشور باشیم. برخی تحلیلگران تاکید دارند که در صورت تداوم شرایط خطرناک فعلی، ساختار و کارکرد فعلی نظام سلامت هم به کلی دگرگون خواهد شد.
دکتر حسین آباده، کارشناس اقتصاد سلامت در گفتگو با الف به آینده نزدیک نظام سلامت اشاره می کند و می گوید: «آمار شهدای مدافع سلامت به بیش از 200 نفر رسیده است. این نیروهای درمانی که در مسیر ارائه خدمت به بیماران مبتلا به کرونا شهید شده اند، براحتی قابل جایگزینی نیستند. خستگی و فرسودگی کادر درمان پس از گذشت هفت ماه سخت از شیوع کرونا به نقطه بحرانی رسیده است. مجموع این شرایط نشان می دهد که افت عملکرد نظام سلامت در ماه های آینده اصلا بعید نیست. پیش بینی خطرناک تر این است که اگر همین موج سوم کرونا تا پایان فصل سرما فروکش نکند و تا پایان زمستان با افزایش آمار مبتلایان مواجه باشیم، آن وقت احتمال فروپاشی ساختارهای فعلی نظام سلامت هم دور از انتظار نخواهد بود.»
او یادآور می شود: «از اعتبارات یک میلیارد یورویی از صندوق توسعه ملی که قرار بود به نظام سلامت برسد تا صرف مقابله با کرونا شود، هنوز حدود 70 درصد این اعتبارات تخصیص داده نشده است. زمان تخصیص اعتبارات مقابله با کرونا، حتی از رقم خود اعتبارات هم مهم تر است. اگر قرار باشد که 70 درصد اعتبارات باقیمانده بعد از پایان موج سوم کرونا تخصیص یابد، نوشداروی پس از مرگ سهراب خواهد بود که تاثیری در احیای نظام سلامت نخواهد داشت.»
آباده تاکید می کند: «رفتار اجتماعی مردم و عملکرد دولت، دو مولفه مهمی است که آینده موج سوم کرونا را تعیین خواهد کرد. اگر مردم به رعایت پروتکل های بهداشتی احترام بگذارند و دولت هم قوانین محدود کننده ای برای کنترل بهداشتی تجمعات و منع ترددهای غیرضروری وضع کند، در آن صورت می توان به کنترل موج سوم کرونا امیدوار بود، اما اگر با همین رویه فعلی پیش برویم، قربانیان این موج تازه بیماری می تواند حتی چهار رقمی شود.»
او با اشاره به وضعیت نامطلوب کادر درمان در دوران کرونا، خاطرنشان می کند: «آستانه تحمل و توان کادر درمان، نامحدود نیست. خیلی از آنها صبح تا شب در مراکز درمان کرونا به شکل چندشیفت در حال کار هستند و با وجود تاخیر طولانی در پرداخت حقوق و کارانه، همچنان پای خدمت به مردم مانده اند. با وجود وعده هایی مبنی بر جذب 20 هزار نیروی تازه نفس در مراکز درمانی، هنوز این وعده محقق نشده است. نقطه خطرناک در نظام سلامت، زمانی خواهد بود که به دلیل خستگی مفرط و فرسودگی شدید کادر درمانی، ساختارهای فیزیکی نظام سلامت کاملا بی استفاده شوند. یعنی نیروهای درمانی به تعداد کافی در مراکز درمانی نباشند که بتوانند به بیماران مبتلا به کرونا خدمت کنند. این نقطه قطعا نقطه آغاز فروپاشی نظام سلامت خواهد بود. رفتار مردم و عملکرد دولت می تواند از تحقق این نقطه خطرناک جلوگیری کند.»
آیا موج سوم کرونا قابل مهار است؟
موج سوم کرونا در فصل پاییز با زمان شیوع بیماری آنفلوآنزا ترکیب شده است. این شرایط سخت موجب خواهد شد که کار جامعه پزشکی و پرستاری برای درمان بیماران بستری در بیمارستان ها، سخت تر از ماه های قبل باشد.
دکتر نوید افخمی، متخصص عفونی در گفتگو با الف به ویژگی های موج سوم کرونا اشاره می کند و می گوید: «این موج تازه بیماری به دلایل مختلفی اتفاق افتاد. بازگشایی عجولانه مدارس، افزایش سفرهای تفریحی در تابستان، نبود پروتکل مشخصی برای محدودیت سفرها، خستگی مردم از رعایت پروتکل های بهداشتی، کنترل نشدن تجمعات و ورود به فصل سرما از جمله عوامل شکل گیری موج سوم کرونا است. به دلیل اینکه قدرت شیوع و انتشار ویروس کرونا در فصل سرد افزایش پیدا می کند، احتمال اینکه با رکوردهای تازه ای از ابتلا و مرگ و میر در موج سوم کرونا مواجه شویم، دور از انتظار نیست.»
او بر این باور است که با وجود خطرناک تر بوnن موج سوم کرونا نسبت به امواج قبلی، همچنان می توان با راهکارهایی ساده از بحرانی تر شدن شرایط جلوگیری کرد. او توضیح می دهد: «شستشوی مداوم دست ها، فاصله گذاری اجتماعی با دیگران حداقل به فاصله دو متر، ماسک زدن، حضور کمتر در تجمعات و اماکن سربسته و نرفتن به سفرهای غیرضروری از جمله وظایفی است که بر دوش مردم است تا موج سوم کرونا کنترل شود. از سوی دیگر، دولت هم باید با محدودیت ترددهای بین شهری، کنترل بهداشتی اجتماعات و بازارها، جریمه کردن افراد متخلف، سرمایه گذاری بیشتر روی مباحث آموزش و فرهنگ سازی و همچنین حمایت مالی گسترده از مراکز درمانی، نقش خود را در کنترل موج سوم کرونا ایفا کند.»
افخمی خاطرنشان می کند: «هر بیماری که به کویید 19 مبتلا می شود، طبق آمارهای رسمی حدود 19 میلیون تومان هزینه به مراکز درمانی تحمیل می کند. اگر همین بیمار به بخش مراقبت های ویژه منتقل شود، چند برابر این هزینه ها به مراکز درمانی تحمیل خواهد شد. واقعیت این است که اگر مردم و دولت مراعات نکنند و وظایفشان را نادیده بگیرند، آن وقت با افزایش چندبرابری بیماران بستری و در نتیجه با موج ورشکستگی بیمارستان ها نیز مواجه خوهیم شد. این موج تعطیلی مراکز درمانی می تواند به عمیق تر شدن بحران ایجاد شده از موج سوم کرونا دامن بزند.»
در شرایطی که کارشناسان نظام سلامت نسبت به خطرناک تر بودن موج سوم کرونا هشدار می دهند، گروه دیگری از کارشناسان معتقدند که با پیگیری بهداشتی وضعیت سلامت اطرافیان بیمار می توان از تشدید موج سوم کرونا جلوگیری کرد. یعنی خود نظام سلامت به دنبال کشف موارد تازه بیماری کرونا در بین اطرافیان بیمار باشد تا از شیوع بیشتر آن جلوگیری کند. این روش علمی است که در کشورهایی مثل کره جنوبی با نتایج موفقیت آمیزی همراه بوده و تاثیر چشمگیری در کنترل بیماری کرونا داشته است.
