به گزارش الف؛ قیمت نفت در یک ماه اخیر نوسات زیادی داشت به طوری که به بالاترین قیمت در 4 سال گذشته رسید. یکی از دلایل این افزایش به دلیل خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های ایران بود زیرا با این اقدام عرضه جهانی نفت کاهش پیدا می کرد و باعث افزایش قیمت طلای سیاه می شد؛ پس‌ از این موضوع دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، از عربستان سعودی و دیگر اعضای اوپک خواسته سقف تولید نفت خام خود را به میزان یک‌میلیون بشکه در روز افزایش دهند؛ البته این نخستین بار نیست که دولت آمریکا باهدف کاهش بهای جهانی نفت، از عربستان چنین درخواستی می‌کند؛ مثلا در سال 2012 میلادی، پس از وضع تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران که سطح صادرات نفتی کشورمان به یک‌میلیون بشکه در روز رسید؛ آمریکا، از عربستان سعودی خواست میزان عرضه خود را افزایش دهد تا مانع افزایش قیمت نفت شود.

امروز دولت ترامپ خود را در وضعیتی مشابه شش سال قبل می‌بیند و  بهای جهانی نفت در سال جاری میلادی به بالاترین سطح در چند سال اخیر رسیده است و با بازگشت تحریم‌های ایران توسط آمریکا، بهای نفت سیر صعودی خواهد داشت همانطور که در دو هفته قبل حتی به بالای 80 دلار رسید و این موضوع هم نگرانی برای اروپایی اروپا ایجاد کرد که اگر ایران تحریم شود، قیمت جهانی نفت افزایش پیدا می کند و ممکن است برای منطقه یورو ایجاد مشکل کند و آمریکا برای رفع این نگرانی قصد دارد از عربستان خواسته است تا برای جبران کاهش تولید نفت ایران ناشی از اعمال دوباره تحریم‌ها، تولید نفت خود را یک‌میلیون بشکه در روز افزایش دهد.

مقامات اوپک چند روز پیش در کویت گرد هم آمدند تا پیش از نشست بیست و دوم ژوئن به راهبردی درخصوص آنچه متعادل نگاه‌داشتن سطح عرضه نفت با تقاضای افزایش تولید (در صورت کاهش عرضه در بخش‌هایی از جهان) عنوان‌شده است، گفتگو کنند.

 قرار است در ۲۲ ژوئن، (10 روز دیگر برابر با روز دوم تیر ماه) وزیران کشورهای عضو اوپک در وین اتریش تشکیل جلسه داده و  درباره سطح تولید نفت به بحث و رایزنی بپردازند و درباره میزان آن تصمیم‌گیری کند؛ البته در طول ده‌ها سال تاریخ فعالیت اوپک، این سازمان همواره نشان داده است که علی‌رغم اختلافات در زمینه اجرای سیاست‌های نفتی، همکاری مناسبی را بین اعضا خواهد داشت زیرا تصمیمات اوپک نیازمند اجماع همه اعضا است.

براساس این گزارش یک روزنامه آمریکایی گزارش داده بود عربستان سعودی قبل از نشست وزیران کشورهای عضو اوپک، سیاست افزایش تولید نفت را کلید زده است. ماه گذشته وزیر نفت عربستان سعودی گفت این کشور قصد دارد در سیاست کاهش تولید نفت خود بازنگری کند. سیاست کاهش تولید نفت، در سال ۲۰۱۶ به ابتکار مشترک عربستان سعودی، روسیه، کشورهای عضو اوپک و چند کشور غیر عضو برای جلوگیری از ادامه روند کاهش قیمت نفت، آغاز شد.  

با بازگشت قیمت نفت و رسیدن آن به بالای ۸۰ دلار به ازای هر بشکه، مصرف‌کنندگان بزرگ از جمله آمریکا و اروپا درباره آثار احتمالی آن بر اقتصادشان ابراز نگرانی کرده‌اند؛ این نگرانی هم وجود دارد که بازگشت تحریم‌ها علیه ایران و اجرایی شدن تحریم‌ ونزوئلا، با کاستن از عرضه جهانی نفت، افزایش سریع بهای آن را به همراه داشته باشد؛ البته اوپک گفته این نگرانی‌ها را در نظر خواهد گرفت. قرار است در نشست ۲۲ ژوئن در وین، درباره افزایش تولید نفت بحث شود. سوال بزرگ این است که چه میزان افزایش در دستور کار خواهد بود.

*افزایش و کاهش قیمت نفت به دلیل اثر روانی داشت/ اوپک چه تصمیمی خواهد گرفت

محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک در گفت‌وگو با الف؛ در مورد این روزهای بازار طلای سیاه با بیان اینکه قیمت نفت به بیش از 80 دلار در هر بشکه هم رسیده بود، گفت: افزایش قیمت نفت به دلیل اثر روانی بود و بعدازآن قیمت‌ها به حدود 72 دلار کاهش یافت و باید منتظر تصمیم اوپک باشیم، البته شایعاتی مطرح است باید منتظر ماند که آیا در اجلاس آتی اوپک افزایش تولید تصویب  می‌شود یا نه؛ و تا پایان سال میلادی چه سیاستی را اتخاذ خواهد کرد که در اجلاس هفته آینده در این مورد تصمیم‌گیری خواهد شد.

محمدعلی خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک

وی با اشاره به درخواست و فشار آمریکا برای افزایش تولید اوپکی‌ها، افزود: عامل افزایش و کاهش قیمت نفت روانی بود زیرا ابتدا و بعد از خروج آمریکا از برجام و اینکه احتمال کاهش صادرات نفت ایران وجود دارد و بازار با کاهش عرضه و کمبودی مواجه شود که قیمت‌ها را افزایش داد و به دنبال آن خبرهایی مطرح شد که برخی از کشورها می‌خواهند تولید خود و اوپک را افزایش تولید دهند که این عامل روانی هم باعث شده  قیمت نفت در جهت عکس عمل کند و قیمت‌ها کاهش پیدا کرد.

 *اوپک نیازمند اجماع همه اعضا است

خطیبی با باین اینکه عامل روانی باعث افزایش و کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی شد، تصریح کرد: بازار منتظر اجلاس اوپک که در اواخر  خرداد برگزار می‌شود، است که چه تصمیمی و کدام سناریو  را اتخاذ خواهد کرد که  آیا اوپک سیاست فعلی خود را ادامه می‌دهد و بازار را اشباع نمی‌کند یا اینکه افزایش تولید را تصویب کرده و بازار را اشباع می‌کند که این موارد در اجلاس اوپک مشخص خواهد شد، البته تصمیمات اوپک نیازمند اجماع همه است و حتی اگر یک وزیر هم  با آن مخالفت کند، تصویب آن ممکن نخواهد بود.

نماینده سابق ایران در اوپک در مورد نقش عربستان و آمریکا در بازار نفت و اوپک و درخواست ایالات متحده برای افزایش تولید نفت اوپک، گفت: هر زمان اوپک تصمیم سیاسی گرفته، این تصمیم به ضرر خودش  و دیگران بوده است و اگر تصمیم  اقتصادی با توجه به عوامل بازار بگیرد، همه از آن  سود خواهند برد و امیدواریم  اوپک سیاسی‌کاری نکند و تصمیم اقتصادی بگیرد؛ البته ممکن است عربستان دوباره ساز خود را کوک کند و مانند گذشته با افزایش تولید قیمت‌ها را کاهش دهد که هم به ضرر خود عربستان و  هم دیگر کشورها است که لطمه خواهند خورد.

خطیبی ادامه داد: در اجلاس وزرای اوپک، تصمیمات با  اجماع گرفته می شود؛ البته ممکن است عربستان و چند کشور دیگر  بخواهند درخواست‌های آمریکا را پیاده کنند؛ ولی در مقابل آن‌ها کشورهایی مخالفت می‌کنند و دنبال منافع خودشان هستند، نه آمریکا. تصویب تصمیمات اوپک نیازمند اجماع اعضا است؛ حال ممکن است عربستان بتواند برخی اعضا را با توجه به خواسته آمریکا راضی کند، اما به‌هرحال کشورهایی هستند که بعید است ان را بپذیرند و به اجماعی در این مورد برسند.

به گفته وی، مکان دارد عربستان و برخی کشورها بخواهند بر خلاف تصمیم اوپک تولد نفت خود را افزایش دهند که تخلف است؛ البته باید ایران هوشیار باشد با یارگیری و در اجلاس اوپک اجازه طرح و پیاده‌سازی این مسائل (خواسته آمریکا و عربستان) را ندهد، زیرا همانطور که گفتم برخی کشورها دنبال منافع خودشان هستند و ما باید با آن‌ها رایزی کنیم و جلوی  اقدامات عربستان را بگیریم و کار دشواری هم  نیست و می‌تواند اکثریت اعضا را در مقابل عربستان قرار دهد و مانع از حرکت سیاسی آن‌ها شود.

*اروپا به سخنانش پایبند است؟

خطیبی در مورد اینکه شرکت‌هایی اروپایی در حال ترک ایران هستند و از سوی دیگر امریکا قصد دارد با همکاری عربستان از اروپا را تحت‌فشار قرار دهد، گفت: اروپا دنبال منافع خود است و باید آن را بر منافع آمریکا ترجیح دهند؛ البته امروز شرکت های اروپایی تحت‌فشار هستند و نگرانی‌های برای آنها ایجادشده؛ اگر آنچه دولتمردان اروپایی گفتند عملی کنند و نگرانی‌ها را برطرف کنند و  شرکت‌های خود حمایت کنند؛ مشکلی برای شرکت‌های اروپایی ایجاد نخواهد شد؛ ولی اگر سران اروپا در حرف و عملشان یکی نباشد؛ خیلی از شرکت‌ها دست از همکاری با ایران خواهند کشید.

وی با تاکید بر اینکه متاسفانه دنیای سیاست، دنیای بده و بستان است، گفت: در عالم سیاست هیچ‌کسی  به دنبال حق نیست و همه دنبال منافع خودشان هستند و اگر این اتفاق برای اروپا و آمریکا رخ دهد، ایران وجه‌المصالحه قرار خواهد گرفت. آن‌ها باهم مسائلی دارند و ممکن است این مسائل را حل کنند و ایران را هم وجه‌المصالحه قرار دهند که اگر این اتفاق رخ دهد که معمولا انجام خواهد شد؛ علیه ایران خواهد بود و اگر  مشکلات اروپایی‌ها در مقابل جنگ تعرفه‌های آمریکا بایستند.

* تیم سیاسی و اقتصادی دولت نظاره اقدام کند

نماینده سابق ایران در اوپک در مورد بازگشت تحریم‌ها و فروش نفت ایران و تاثیر آن بر بازار جهانی، اظهار کرد: برخی کشورها شاید بتوانند در کوتاه مدت جای ایران را بگیرند کمبود نفت را تولید تامین کنند، اما این توان را ندارند که در بلند مدت آن را ادامه دهند، زیرا سالانه به تقاضای  جهانی یک و نیم میلیون بشکه اضافه می‌شود و کشورهای دیگر نمی توانند در بلند ملت میزان تقاضای بازار نفت را تامین کنند و به شدت قیمت بازار تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

خطیبی در مورد ارسال نامه بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران به سران اعضای اوپک، گفت: انتظار ما از تیم سیاسی و اقتصادی دولت این است که در این شرایط تحرک بیشتری داشته باشند زیرا شرایط حساس و تحولات خیلی سریع رخ و تغییر می‌کند و تیم سیاسی و اقتصادی دولت باید با مذاکرات و اقدامات به دیگر کشورها توافق کند؛ البته بی‌تحرکی در تیم اقتصادی و سیاسی دولت احساس می‌کند در این  شرایطی باید اقدام کند و با تک‌تک کشورها توافق داشته باشد تا بتوانیم با اقدامات برخی علیه ایران مقابله کنیم که این اقدامات دیده نمی شود.