به گزارش الف، از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا این تصور بوجود آمده بود که با توجه شعارهایی که وی در ایام انتخابات مطرح می کرد چالش هایی با کشورهایی اروپایی بوجود آید. دونالد ترامپ از آغاز ورود به عرصه سیاست رسمی، دائماً بر محورهایی مانند ناسیونالیسم، بیگانه ستیزی، حمایت گرایی، نژادپرستی، پوپولیسم و ... تاکید داشته است. مولفه هایی که کشورهای اتحادیه اروپا به شدت با آن ها مخالف هستند و به همین دلیل این انتظار ایجاد شده بود که بزودی تنش ها بین دو سوی آتلانتیک آشکار خواهد شد.

در این راستا خروج آمریکا از برجام را می توان اولین علامت مشخص شدن اختلافات اروپا و آمریکا دانست. پیش از تصمیم گیری دونالد ترامپ، سران کشورهای مهم اروپا روانه کاخ سفید شده بودند تا رئیس جمهور آمریکا را به ماندن در توافق هسته ای ترغیب کنند؛ اتفاقی که هرگز رخ نداد و واشنگتن با خروج از برجام عملاً نوعی دهن کجی به کشورهای اروپایی و سازمان های بین الملی نشان داد. فراتر از آن امریکا با تهدید شرکت های اروپایی که در پی برقراری یا حفظ ارتباط تجاری با ایران بودند عملا آنها را در تنگنایی جدی قرار داده است.

 اقدام بعدی دونالد ترامپ اما رویارویی مستقیم با کشورهای اروپایی بود. ایالات متحده آمریکا روز 11 خرداد ماه از آغاز اجرایی شدن فرمان جدید دونالد ترامپ مبنی بر افزایش 25 درصدی تعرفه واردات فولاد و افزایش 10 درصدی تعرفه های واردات آلومینیوم از اروپا، کانادا و مکزیک خبر داد و تاکید کرد که به سیاست اعطاری معافیت های مالیاتی برای همیشه پایان خواهد داد. البته قرار بود این تصمیم قبلاً اجرایی شود اما ترامپ افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم را حدود یک ماه به عقب انداخته بود. برخی معتقدند که این اقدام موجب خواهد شد که جنگ تجاری بین اتحادیه اروپا و آمریکا آغاز شود؛ چرا که کشورهای اروپایی وعده مقابله به مثل با این تصمیم ترامپ را داده اند.

این تصمیم اثرات خود را بر نشست سه روزه هفت کشور صنعتی نیز گذاشت و شش عضو این گروه یعنی بریتانیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا و ژاپن با انتشار بیانیه‌ای با انتقاد از آمریکا به عنوان دیگر عضو این گروه اعلام کردند: نگرانی ما از این است که چنین اقداماتی نه فقط هیچ سودی برای کمک به اقتصاد ما ندارد بلکه عملا مخرب است. همچنین اعلام شد وضع تعرفه‌های جدید زمینه‌ساز یک جنگ تجاری خواهد شد.

با این وجود ترامپ در واکنش به این گونه هشدارها و برنامه اقدام‌ متقابل شرکای اقتصادی آمریکا اعلام کرده که در صورت شکل گیری جنگ تجاری کشورش حتما پیروز خواهد شد.

همین اتفاقات بود که موجب شد دیروز آنگلا مرکل پس از شش ماه سکوت در برابر اصلاحات پیشنهادی امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه برای تقویت مالی و نظامی اتحادیه اروپا و حوزه یورو، پشتیبانی خود را از این طرح اعلام کند. فارغ از اینکه ایده های جدید اروپایی ها در زمینه نظامی و اقتصادی تا چه اندازه کارآمد باشند و تا چه زمانی عملیاتی شوند این موضوع را می توان به مثابه نوعی گسست بین متحدان سنتی به شمار آورد.

آیا هدف ترامپ عقب نشینی اروپا از حفظ برجام بوده است؟

در این بین برخی شخصیت ها و رسانه های خارجی بعد از اعلام تعرفه های جدید آمریکا بر واردات کشورها اروپا، عنوان کردند که این اتفاق در راستای وادار کردن اروپایی ها به عقب نشینی از مذاکرات با ایران و حفظ توافق هسته ای بوده است. چنان چه ریچارد گرنل، سفیر جدید آمریکا در آلمان در مصاحبه با روزنامه نیویورک تایمز گفت در صورت همکاری نزدیک اتحادیه اروپا با واشنگتن در موضوع ایران، ترامپ ممکن است مایل به معافیت دائم این اتحادیه از تعرفه های تجاری باشد.

نشریه بلومبرگ در گزارشی تحلیلی پیرامون جنگ تجاری آمریکا با اتحادیه اروپا نوشت: ترامپ امیدوار است که تهدید افزایش تعرفه های تجاری اهرم فشاری در اختیار او قرار دهد تا همکاری اروپا را پیرامون مخارج دفاعی ناتو و تحریم های ایران جلب کند.

فارن‌پالیسی هم نوشت: ترامپ تصمیم گرفته اروپایی‌ها را در صورت همکاری با ایران تنبیه کند و به همین دلیل با افزایش تعرفه‌های تجاری، جنگ با بروکسل را علنی‌تر کرده است.

اگر چه ممکن است این تحلیل ها بخشی از واقعیت و شاید نتیجه این جنگ تجاری را بیان کنند اما بدون شک بازگو کننده تمام واقعیت نمی باشند؛ چرا که پیش از این توضیح داده شد دونالد ترامپ شعار انتخاباتی خود را «نخست آمریکا» و تاکید بر حمایت از تولید داخلی و افزایش تعرفه واردات بنیان گذاشته بود. همچنین یکی دیگر از دلایل این اقدام پیدا کردن راه حلی برای تراز منفی بازرگانی آمریکا که حدود 700 تا 800 میلیارد دلار می شود می باشد.

بنابراین تقلیل جنگ تجاری اروپا و آمریکا ( که قبلا نیز سردمداران کاخ سفید با چین داشته اند) به ماجرای برجام شاید چندان دقیق و منطقی نباشد. البته این گفته هرگز به معنای توانایی اروپا برای حفظ برجام و یا عدم مذاکره بر سر تعرفه های تجاری در راستای بدست آمدن صلح تجاری در آینده بین طرفین نمی باشد.