از زمان رواج اینترنت در کشور، بحث خدمات اینترنتی نیز مطرح شده است. با اینحال به رغم امکانات بی نظیری که شبکه اینترنت برای دستگاههای دولتی فراهم کرده است اغلب این دستگاهها نتوانسته اند خدمات خود را در بستر اینترنت به مصرف کنندگان به نحوه مناسبی ارائه دهند. با نگاهی به وبسایت این دستگاهها متوجه می شویم مشکلات فنی مسبب این موضوع نبوده بلکه درک نادرست و اشتباه از مفهوم درگاه اینترنتی مسبب چنین وضعیتی بوده است.
بسیاری از این سازمانها تصور میکنند درگاه اینترنتی تفاوتی با روابط عمومی سازمان ندارد به همین علت صفحات وبسایت این سازمانها مملو است از خبر و عکس و گزارش از آقای رئیس، آقای مدیر یا فلان همایش. "آقای رئیس در ادامه سخنرانی خود فرمودند...."، "آقای مدیر با یکی از پیشکسوتان ملاقات فرمودند"، "در این همایش برخی کارشناسان به ارائه دیدگاههای خود پرداختند".
آیا مردم برای اطلاع از گفته های رئیس سازمان یا مشاهده عکس ایشان به وبسایت سازمانی مراجعه می کنند؟ آیا برای ارباب رجوع مهم است که باخبر شوند فلان همایش برگزار شده است یا خیر؟ آیا ارباب رجوع لازم است عکس مسئولین را در حال سخنرانی، بریدن روبان یا قدم زدن ببینند؟ قطعاً نه. به لحاظ منطقی حتی لزومی ندارد ارباب رجوع نام مسئولین یک سازمان را بدانند چه رسد به آنکه مجبور شوند عکس و اقدامات روزانه آنها را در صفحه اول وبسایت یک سازمان ببینند!
همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید صفحه اول درگاه اینترنتی وزارت آموزش پرورش از انواع خبر پر شده است. اخبار استانی، برگزیده، ستادی، ... تصور کنید یک معلم، یک دانشجو یا مادر یک دانش آموز بخواهد اطلاعاتی در مورد موضوعات درسی، چشم انداز آموزشی یا حتی مقررات رایج آموزشی بداند، چقدر وقتش تلف میشود تا در صفحات مختلف وبسایت جستجو کند. دست آخر هم معلوم نیست آنچه را که لازم دارد بیابد.
آیا امکان تغییر وجود دارد؟ بله. وزارت کشور در حال حاضر دو پورتال جدید و قدیم دارد.
سایت جدید وزارت کشور
همانگونه که در بالامشاهده میشود در پرتال قدیمی، تنها چیزی که مراجعه کننده میبیند اخبار است. اما در صفحه اول پرتال جدید چند خدمت (البته بسیار معدود) قابل مشاهده است. هرچند متاسفانه بر تعداد اخبار هم افزوده شده است.
علاوه بر اخبار، در صفحه اول وبسایت دستگاههای دولتی معمولاً اطلاعاتی فراوانی وجود دارد که جایشان در صفحه اول نیست. به همین علت بازدید کننده به محض مراجعه به وبسایت، مورد هجوم اطلاعات غیر ضروری قرار میگیرد. درگاههای اینترنتی زیر مملو از اطلاعات غیر ضروری در صفحه اول هستند. اطلاعاتی که حضورشان در صفحه اول لازم است با کادر سبز رنگ مشخص شده اند و همانطور که ملاحظه میشود سطح کمی از صفحه را شامل شده اند.
با ملاحظه درگاه اینترنتی سازمان ثبت احوال مشخص میشود خلوت بودن صفحه اول چقدر زیبا و با ارزش است. بعلاوه این سازمان در اقدامی قابل تقدیر برای سه دسته اصلی مراجعه کننده (خدمات شناسنامه، کارت ملی و خدمات الکترونیکی) آیکونی مجزا ایجاد کرده است تا مراجعان بسیار آسان و بدون نیاز به جستجو، به صفحه مورد نظرشان وارد شوند.
پیشنهادها:
- طراحی درگاه اینترنتی هر سازمان پس از تحلیل آماری بازدیدکنندگان انجام شود.
- در صفحه اول از درج اخبار و اطلاعات غیرضروری خودداری شود.
- بجز صفحه اول، صفحات داخلی هم بروز شوند. متاسفانه بسیاری از صفحات داخلی وبسایت‌ها شبیه انبارهای متروکه هستند. مملوند از اطلاعات تاریخ گذشته و قدیمی.
- وظیفه درگاه اینترنتی سازمانها، ارائه خدمات سنتی در بستر اینترنت است. بنابراین بخشهای ارائه کننده خدمات در سازمانها باید ارتباط بسیار نزدیکی با طراحان و راهبران درگاه داشته باشند.
- انتشار اخبار سازمان، تنها بخش کوچکی از فضای هر درگاه را باید شامل شود.
- دریافت نظرات مراجعان و بررسی آنها مورد توجه قرار گیرد.
