«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا همانگونه که از زمان کارزار انتخاباتی‌اش گفته بود، از «بدترین توافق تاریخ آمریکا» خارج شد.
آمریکا البته یکی از ۷ کشوری است که در کنار اتحادیه اروپا، در مذاکرات هسته‌ای نماینده داشت و از همان ابتدا هم، به دلیل تحریم‌های یکجانبه و خارج از تحریم‌های هسته‌ای، تجار و تولیدکنندگان آمریکایی نتوانسته بودند با ایرانیان تجارت گسترده‌ای داشته باشند.
وزارت خزانه داری آمریکا دستور العمل خروج از برجام را منتشر کرد و طی آن اعلام کرد که تحریم‌ها علیه ایران طی بازه 90 روزه و 180 روزه علیه ایران باز میگردد. بر اساس این گزارش، تحریم خرید نفت ایران بعد از 180 روز وبقیه تحریم ها بعد از 90 روز باز میگردد.
رهبران جهان به این اقدام ترامپ که البته ناقض تعهدات بین‌المللی یک کشور دارای حاکمیت است، واکنش‌هایی به شرح ذیل نشان دادند:
۰۱:۰۰ «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه در واکنش به تصمیم ترامپ، گفت نگران است که بحران‌های تازه‌ای در منطقه شکل گیرد. او به سی. ان. ان گفت: «ما به بحران تازه‌ای در این منطقه نیاز نداریم... به این دلیل است که ما به عنوان ترکیه، متضرر خواهیم شد... شاید ایالات متحده به دلیل خروج یا شاید بالا رفتن قیمت نفت دستاوردهای مثبتی کسب کند... اما بسیاری از کشورهای فقیر سخت‌تر و شدیدتر آسیب می‌بینند.»
او گفت انتظار نداشته و نمی‌خواسته شاهد چنین وضعیتی باشد.
۰۰:۵۰ «آویگدور لیبرمن» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در تماس تلفنی با همتای آمریکایی‌اش، از وی و دولت آمریکا به دلیل خروج از برجام تشکر کرد.
۰۰:۴۵ «بن رودز» مشاور سیاست خارجی دولت اوباما و از افراد موثر در شکل‌گیری برجام، با اشاره به بیانیه رئیس‌جمهور فرانسه، در توییتر نوشت: «ترامپ ۱۰ سال اتحاد بین‌المللی در تقابل با تهدید هسته‌ای ایران را در هم شکست.»
۰۰:۱۰ «باراک اوباما» رئیس‌جمهور سابق آمریکا که برجام در زمان وی اجرایی شد هم بیانیه داد و گفت که «متحدان اروپایی ما، کارشناسان و وزیر دفاع کنونی ایالات متحده» اعتقاد دارند که برجام نتیجه‌بخش بوده و خروج از این توافق به معنی پشت کردن به نزدیک‌ترین متحدان آمریکاست.
وی همچنین هشدار داده که خروج یکجانبه از پیمان‌های چندجانبه بین‌المللی موجب به خطر افتادن اعتبار آمریکا می‌شود. اوباما گفت: «ایران به برجام پایبند بوده است. این فقط دیدگاه ما نیست، دیدگاه جامعه اطلاعاتی آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است... برجام هرگز قرار نبود تمام مسائل ما با ایران را حل کند... در معرض تهدید قرار دادن برجام، بدون آنکه ایران نقضی مرتکب شده باشد، اشتباهی جدی است.»
۰۰:۰۹ منبعی در وزارت خارجه سوریه، اقدام رئیس‌جمهور آمریکا در خروج از برجام را به شدت محکوم و اعلام کرد که «این اقدام شنیع از انزوای آمریکا حکایت دارد.»
۰۰:۰۱ «ابراهیم کالین» سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه نیز در واکنش به تصمیم امشب ترامپ، گفت که این اقدام یکجانبه آمریکا در خروج از برجام باعث بی‌ثباتی در منطقه و افزایش درگیری‌ها و تنش‌های جدید خواهد شد.
۲۳:۵۶ یک منبع در وزارت خارجه روسیه هم گفته که تصمیم ترامپ، تهدیدی برای امنیت بین‌الملل است. این منبع همچنین گفته که خروج از توافق هسته‌ای «در حکم نقض فاحش حقوق بین‌الملل و موجب کاهش نفوذ آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای» می‌شود.
۲۳:۵۹ سخنگوی بوئینگ هم که قرار بود هواپیماهای برجامی به ایران بفروشد بیانیه داده و گفته که برای برداشتن گام‌های بعدی در خصوص معامله با ایران، با دولت آمریکا مشاوره میکند و همانطور که تاکنون اقدام می‌شد، در ادامه روند هم از هدایت‌های دولت آمریکا تبعیت میکند.
۲۳:۵۳ «ولادیمیر شامانوف» رئیس کمیته دفاعی دوما روسیه نیز گفته که تصمیم آمریکا به خروج از برجام کانون‌های آشوب جدید در خاورمیانه ایجاد خواهد کرد. رئیس کمیته روابط بین‌الملل دومای روسیه هم پیامدهای این تصمیم ترامپ را ویگرانگر توصیف کرده است.
۲۳:۴۹ «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد هم به تصمیم ترامپ واکنش نشان داده و ضمن ابراز نگرانی از تبعات این اقدام آمریکایی‌ها، از همه اعضای توافق ایران و ۱+۵ خواسته که به تعهدات خود پایبند باشند.
۲۳:۳۹ «ترزا مِی» نخست‌وزیر انگلیس بیانیه مشترک تروئیکای اروپا در حمایت از برجام خوانده است. در این بیانیه ضمن ابراز تاسف از تصمیم ترامپ، بر متعهد ماندن این سه کشور به توافق هسته‌ای تاکید و به همه کشورهای جهان یادآوری شده که توافق هسته‌ای، پشتوانه‌ای حقوقی به نام قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل دارد و به همین خاطر، مفاد آن کماکان برای جهانیان لازم‌الاجرا است.
۲۳:۳۲ رژیم آل خلیفه هم بیانیه‌ای صادر کرده و گفته که بحرین از تصمیم ترامپ برای خروج از برجام و اعمال تحریم‌های شدید علیه ایران، حمایت میکند.
۲۳:۲۸ وزارت خارجه آلمان هم طی بیانیه‌ای اعلام کرد که با برجام، دنیا امن‌تر از قبل شده و اروپا به همین خاطر، برای حفظ آن «سخت تلاش خواهد کرد.»
۲۳:۲۷ «اویگدور لیبرمن» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی هم با لفاظی در خصوص تصمیم ترامپ، گفت که این کار وی نشانگر «رهبری شجاعانه آمریکا است که نهایتاً به فروپاشی رژیم بد و ظالم ایران می‌انجامد.»
۲۳:۱۶ «جان بولتون» مشاور امنیت ملی ترامپ هم گفته که کار ترامپ در خروج از توافق هسته‌ای «پیامی روشن به دیگران می‌فرستد که ایالات متحده توافقات ناقص را قبول ندارد.» وی همچنین در اظهارنظری عجیب گفته که آمریکا برجام را نقض نکرده بلکه آن را ترک کرده است.
۲۳:۱۶ «جان بولتون» مشاور امنیت ملی ترامپ هم گفته که کار ترامپ در خروج از توافق هسته‌ای «پیامی روشن به دیگران می‌فرستد که ایالات متحده توافقات ناقص را قبول ندارد.»
۲۳:۱۵ رژیم آل‌سعود هم بیانیه‌ای داد و گفت که از خروج آمریکا از برجام استقبال و این کار ترامپ را تایید میکند.
۲۳:۰۹ «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا هم بیانیه داد.
در بیانیه وزارت خارجه آمریکا آمده است: «همانطور که از توافق ایران خارج می‌شویم، با شرکایمان برای یافتن راه‌حلی واقعی، جامع و ماندگار برای تهدید ایران، همکاری می‌کنیم. ما منافع مشترکی برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای داریم.»
پامپئو گفته که آمریکا با شرکایش برای متوقف کردن برنامه موشکی بالستیک ایران و جلوگیری از ادامه فعالیت‌های منطقه‌ای کشورمان، کار خواهد کرد.
۲۳:۰۸رییس سیاست خارجی اتحادیه آمریکا به مردم و رهبران ایران این پیام را داد که اجازه ندهید هیچ کس توافق هسته‌ای را از بین ببرد چرا که این توافق از بزرگ‌ترین دستاوردهای دیپلماسی بوده و ما آن را با هم ساختیم.
فدریکا موگرینی پس از اعلام دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا مبنی بر خروج از برجام و بازگرداندن تحریم‌های ثانویه علیه ایران و اعمال تحریم‌های جدید در کنفرانس مطبوعاتی، اظهار کرد: اتحادیه اروپا مکررا اعلام کرده است که برداشتن تحریم‌ها نتایج مثبتی بر روی روابط تجاری ایران و اتحادیه اروپا و همچنین اقتصاد مردم ایران داشته است. ما همچنان متعهد هستیم این وضعیت ادامه پیدا کند.
وی گفت: اجازه دهید نگرانی خودم را از اجرای تحریم‌های جدید از سوی آمریکا اعلام کنم و بگویم که این مساله را با همکاران خود بررسی خواهیم کرد. در عین حال اتحادیه اروپا بر اساس مصالح و امنیت خود عمل میکند.
موگرینی ادامه داد: توافق هسته‌ای حاصل 12 سال دیپلماسی بود و متعلق به همه جامعه جهانی است و این توافق جواب داد و به هدفش که دست نیافتن ایران به سلاح هسته‌ای بود، دست یافت.
رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا که در این کنفرانس مطبوعاتی به نظر عصبانی و با چهره‌ای سخت پشت تریبون حاضر شده بود، تاکید کرد: ما متعهد و مصمم به حفظ این توافق هستیم و این کار را برای امنیت جمعی خود انجام می‌دهیم.
وی ادامه داد: این توافق نشان داد راه‌حل‌ها وقتی ممکن باشد می‌توانیم از طریق گفت‌وگو و مذاکره به آن دست یابیم و اینکه احترام زبان جهان شمول است.
موگرینی تاکید کرد: اتحادیه اروپا به تعهدات خود پایبند است.
وی همچنین گفته که اروپا از منافع اقتصادی خود دفاع خواهد کرد و «مصمم به حفظ برجام» است.
۲۳:۰۲ «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه که تلاش زیادی برای تغییر نظر ترامپ به خرج داده بود، بلافاصله در توئیتر نوشت که «فرانسه، آلمان و پادشاهی متحده از تصمیم ایالات متحده برای خروج از برجام تاسف می‌خورند. رژیم منع اشاعه در خطر است.»
۲۳:۰۰ اولین واکنش برای نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بود. «بنیامین نتانیاهو» اقدام ترامپ در خروج از برجام را «اقدامی شجاعانه» خواند و از آن استقبال کرد.
