ولی الله سیف با حضور در برنامه "نگاه یک" افزود: موسسات غیر مجاز مالی بلیه بسیار جدی برای فضای اقتصادی کشور بودند و بدون هر گونه نظارتی حدود 25 درصد از نقدینگی کشور در اختیار افرادی بود که هیچگونه تخصصی نداشتند و سرمایه های مردم را در جهت ریسک های بالا و احتمال تخریب بازار به کار می گرفتند.
وی ادامه داد: موضوع حل و فصل موسسات مالی غیر مجاز در اوایل دولت یازدهم مورد تاکید قرار گرفت و تاخیر جایز نبود زیرا دامنه های آن در حال گسترش بود.
سیف با بین اینکه تلاش کردیم با بهترین شیوه ها این کار را به سرانجام برسانیم، افزود: منابع و سرمایه مردم در مواردی هنوز تعیین تکلیف نشده است و پیش از این اعلام کردیم حدود 98 درصد از سپرده گذاران، تعیین تکلیف شدند یعنی حدود 2 درصد از سپرده گذاران شامل حدود 27 هزار نفر هنوز تعیین تکلیف نشدند.
وی افزود: هیئت تصفیه هایی در این موسسات شکل گرفت و نمایندگانی از دستگاه های مختلف مانند بانک مرکزی، قوه قضائیه، وزارت اطلاعات و سپرده گذاران در این هیئت حضور دارند.
سیف اضافه کرد: وظیفه اصلی این هیئت، نقد کردن دارایی ها و تصفیه حساب سپرده گذاران است.
وی با بیان اینکه اقدامات بانک مرکزی در جلوگیری از هدر رفت سرمایه سپرده سپرده گذاران بوده است، گفت: سرعت بخشیدن به تعیین تکلیف و برخورد با متخلفان و غارتگران سپرده های مردم از اقدامات اصلی بانک مرکزی و قوه قضائیه است.
رئیس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه سقف وام ازدواج به 15 میلیون تومان برای هر کدام از زوجین ارتقاء یافت، گفت: با طرح ضربتی، یک میلیون و 180 هزار نفر توانستند از وام 10 میلیون تومانی ازدواج استفاده کنند.
سیف افزود: در سال 1397 که بخشنامه وام 15 میلیون تومانی ابلاغ شد تاکنون 20 هزار فقره وام ازدواج به مبلغ 283 میلیارد تومان پرداخت شد و 218 هزار نفر هم در حال تکمیل پرونده هستند.
*تحرک جدید در بخش مسکن
وی با بیان اینکه بیشترین تصمیمات و مصوبات شورای پول و اعتبار در طول 4 سال گذشته درباره بخش مسکن بوده است، گفت: آثار این تصمیمات خود را نشان داده و تحرکی در بخش مسکن ایجاد شده است که نوید بخش تحرک در سایر بخش ها خواهد بود.
سیف افزود: با پیگیری های مستمر رئیس جمهور، طرح بازآفرینی بافت های فرسوده شهری در دستور کار قرار گرفته است که این طرح می تواند آثار مثبت زیادی از جمله بهبود تغییر چهره شهر، ایجاد اشتغال و تحرک اقتصادی را داشته باشد.
وی اضافه کرد: وزارت راه و شهرسازی عاملیت این طرح را دارد و نظام بانکی کشور با حمایت بانک مرکزی هم نقش جدی در این زمینه دارد.
سیف با اشاره به طرح صندوق پس انداز مسکن یکم گفت: 296 هزار نفر در این طرح سپرده گذاری کردند که از این تعداد 37 هزار نفر تسهیلات را دریافت کردند.
وی افزود: تاکنون 2 هزار و 700 میلیارد تومان تسهیلات صندوق پس انداز مسکن یکم پرداخت شده است.
سیف گفت: در طرح بازآفرینی بافت های فرسوده پیش بینی شده است همه ساکنان آن محله در جای دیگری اسکان موقت پیدا می کنند.
وی افزود: پیش بینی می شود 2 برابر واحدهای فرسوده تخریب شده واحدهای مسکونی جدید ایجاد شود و ساکنان قبلی محل برمی گردند و واحدهای خود را دریافت می کنند و بقیه واحدها به توسعه گر پرداخت می شود.
سیف اضافه کرد: برای ساخت این واحدهای مسکونی از وام بانکی با نرخ سود پائین استفاده می شود که برای زوج های جوان خانه اولی، 6 درصد و در حوزه روستایی 4 درصد است.
* التهابات اخیر ارزی از خارج کشور مدیریت میشد
وی درباره نوسانات نرخ ارز گفت: بانک مرکزی در 5 سال گذشته عملکرد بسیار مثبتی را در بخش بازار ارز داشته و در کنترل نوسانات ارزی کاملا موفق بود.
سیف با اشاره به اینکه هر سال در سه ماهه سوم با توجه به افزایش تقاضا، نرخ ارز هم افزایش می یافت و در سه ماهه چهارم، تعدیل می شد، افزود: در سال 1396 افزایش نرخ ارز در فصل سوم سال آغاز شد اما در فصل چهارم تعدیل نشد درباره این موضوع علل مختلفی مطرح می شود اما از نظر ما علت آن غیر اقتصادی و روانی است که با التهاب آفرینی ها و فضاسازی ها به ویژه از خارج از کشور ایجاد شد.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی مسئول است تا نوسانات کوتاه مدت ناشی از هیجانات و التهابات زودگر در نرخ ارز را کنترل کند و اجازه ندهد اقتصاد کشور از آن متاثر شود.
سیف با بیان اینکه بازار ارز ما وابستگی جدی به وجه نقد ارز خارجی دارد، افزود: به علت نبود کارت های اعتباری بین المللی و حجم مسافران به خارج از کشور که نیاز به اسکناس ارز دارند ، اگر در تامین آن مشکلی به وجود بیاید بلافاصله اثر شدید می گذارد.
وی اضافه کرد: این التهابات موجب شد تقاضا برای خرید ارز و تبدیل دارایی به وجود بیاید.
سیف با بیان اینکه خروج سرمایه از مباحث جدی است، افزود: منابع ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی و نفتی ما سرمایه ملی است که باید به نحو مطلوب و بهینه از آن استفاده کنیم و به مصرف کالاها و واردات مورد نیاز کشور برسد و استفاده از ارز برای بخش هایی که به مصرف قاچاق کالاهای ممنوعه می رسد درست نیست.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: در هیچ سالی در نیمه اول فروردین به ویژه در چند روز بین تعطیلات تحرکی در بازار ارز نداشتیم اما امسال این گونه نبود و التهابات زیادی را با حجم بسیار کوچکی از معاملات به صورت کاذب و هدفمند در این چند روز ایجاد کردند.
سیف افزود: این شرایط عادی نبوده است و از نهادهای مسئول تقاضا کردیم آن را بررسی کنند تا علل این التهابات به صورت کامل و مشخص، شناسایی شود.
وی اضافه کرد: بر اساس بررسی های صندوق بین المللی پول، نرخ ارز در زمانی که حدود 4 هزار و 200 تا 4 هزار و 300 تومان بود با متغیرهای اقتصادی تطبیق می کند لذا زمان مناسبی برای یکسان سازی نرخ ارز است و این التهابات توجیهی نداشت.
سیف گفت: با تصمیم اخیر، جهات مثبتی ایجاد شد.
* واکنش سیف به اعتراض مجلس
رئیس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود درباره اتفاقات و اعتراضات مجلس شورای اسلامی در روز سخنرانی وی گفت: برخی از نمایندگان به عللی از جمله اینکه شاید موافق سخنرانی ام نبودند فضاهایی را به وجود آوردند و ریاست مجلس هم فضا را به خوبی مدیریت کرد.
سیف با بیان اینکه مجلس شورای اسلامی جایگاه ویژه و محترمی دارد و عصاره ملت است، افزود: فرهنگ ما اسلامی و ایرانی و روحیه مهمان نوازی است و آن روز مهمان مجلس بودم و شنیدن توضیحات و سخنانم نباید حساسیت ایجاد می کرد.
وی اضافه کرد: تعداد این نمایندگان محدود بود و غاطبه نمایندگان برخورد و نگاه مثبتی داشتند و تلاش کردند آرامش حفظ شود و در مجموع، جلسه خوبی بود.
رئیس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تصمیم اخیر بانک مرکزی، آن را تصمیم بزرگی دانست و افزود: در ستاد اقتصادی درباره آن بحث شد و با قاطعیت رئیس جمهور، کار آغاز شد و این تصمیم اقتصاد کشور را از التهابات، مصون سازی کرد.
سیف در پاسخ به این پرسش که چرا این تصمیم طول کشید؟ گفت: کار باید آماده می شد و دستگاه های مختلف باید نظرات خود را مطرح می کردند.
وی گفت: سامانه "نیما" هم به خوبی کار می کند و بازخوردهای مثبت و راضی کننده ای داشته است.
سیف در پاسخ به این پرسش که تاکنون چه میزان ارز در اختیار فعالان اقتصادی قرار گرفته است؟ گفت: تخصیص ارز در زمان گشایش اعتبار و ثبت سفارش و تامین ارز از جمله مراحل است، تخصیص ارز از 22 فروردین تاکنون حدود سه میلیارد و سیصد میلیون دلار و تامین ارز بیش از 2 میلیارد دلار بوده و وقفه ای در تجارت خارجی کشور ایجاد نشده است و کار به آسانی و بی وقفه ادامه یافته است.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: اعلام کردیم هر قیمت و معامله ای خارج از 4 هزار و 200 تومان برای دلار، قاچاق است و بنگاه های اقتصادی حساب و کتاب دارند و هیچ ممیز مالیاتی هم ارز بیش تر از 4 هزار و 200 تومان را نمی پذیرد.
سیف درباره نرخ های بیش از 4 هزار و 200 تومان بازار ارز گفت: مصارف کوچکی وجود دارد از جمله اینکه برخی مسافران ممکن است بخواهند بیش تر از هزار یورو که سهمیه ارزی مسافران است و با قیمت بیشتری تهیه کنند.
وی با اشاره به اینکه این مشکلات در شروع این طرح وجود دارد، افزود: ارزهایی از گذشته در دست برخی افراد است و ممکن است در فضاهایی به دور از کنترل نیروی انتظامی خرید و فروش هایی انجام شود.
سیف گفت: باید فضای اقتصادی کشور را از اقدامات خلاف و مشابه پولشویی پاک کنیم و این مدلی است که در جهان از آن استفاده می شود و باید هویت خرید و فروش کنندگان ارز مشخص باشد.
وی ادامه داد: تعیین تکلیف نیازهای ارزی دانشجویان، مسافران و بیماران از دغدغه های ما بود که تا حدودی تعیین تکلیف شدند و هر قدر جلوتر برویم طرح تکمیل تر می شود.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه مشکلات مهم حل شده و مشکلات جزیی باقی مانده است، گفت: مسافرت مسافران به خارج از کشور در کشورمان بیش از حد معمول است و باید متعادل شود.
* مخالفت سیف با بیت کوین
وی با تاکید بر اینکه باید تخصیص منابع ارزی بهینه شود، افزود: منابع و مصارف ارزی کشورمان از تعادل خوبی برخوردار است و ورودی ارزی کشورمان اعم از نفتی و غیر نفتی بالغ بر 90 میلیارد دلار است در حالی که حجم واردات ما برای کالاهای اساسی، مواد اولیه و کالاهای ضروری کشور حدود 70 تا 75 میلیارد دلار است یعنی مازاد ارزی داریم.
رئیس کل بانک مرکزی با تشریح سامانه"نیما" گفت: از ظرفیت های این سامانه می توان به خوبی استفاده کرد.
رئیس بانک مرکزی گفت:نرخ دلار هم مانند نرخ کالاهای دیگر همراه با نرخ تورم افزایش پنج یا شش درصدی می یابد و این میزان همان تفاوت نرخ تورم داخل و خارج کشور است.
سیف با بیان اینکه پیمان مالی میان کشورها همواره به عنوان یکی از ابزارهای تجاری میان کشورهای گوناگون شکل می گیرد افزود:پیش از تحریمها با 9 کشور از جنوب شرق آسیا تا پاکستان هم پیمان مالی بودیم و پس از آغاز تحریمها این پیمان مالی نتوانست به جریان خود ادامه دهد در حال حاضر بدنبال برقراری دوباره این پیمانها هستیم.
سیف گفت: در حال حاضر میان ایران و ترکیه، قرارداد سوآپ ارزی برقرار است که در روزهای اخیر اولین ال سی توسط این قرارداد انجام گرفت. در مورد پیمانهای پولی و بانکی طی اقداماتی فشرده پیشنهاداتی به آذربایجان، روسیه و چین داده شده و منتظر نظرات طرف خارجی هستیم.
رئیس بانک مرکزی در خصوص ارز دیجیتال هم گفت: هیچ بانک مرکزی در هیچ جای دنیا اقدام اجرائی صورت نداده است الزاما در چین و سوئد ملاحظاتی انجام شده البته اقدامات بانک های مرکزی به جایی ختم می شود که پول ملی هر کشور به ارز دیجیتال تبدیل شود نه این که پولی مانند بیت کوین رایج شود زیرا ضوابط هیچ کشوری بر این پولها مشمول نیست.
سیف ادامه داد: رشد اقتصادی ایران در سال 95، رتبه اول در دنیا را به خود اختصاص داد چیزی حدود 12.5 درصد البته بر پایه معاملات غیر نفتی هم رشد اقتصادی ما 3.3 درصد بود این رقم سال 94 حدود 3.1 درصد منفی بود. در نه ماهه نخست سال 96 رشد اقتصادی با احتساب معاملات نفتی 3.4 درصد و بدونه احتساب نفت 4.1 درصد است. نرخ تورم ما در سال 95 برای اولین بار در طول 26 سال، تک رقمی یعنی 9 درصد شد و این روند به سال 96 هم با نرخ 9.6 درصد قدم گذاشت. این رقم در فروردین 97 به 8 درصد رسیده که در مقایسه با نرخ 11 درصدی اسفند 96 با 3 درصد کاهش همراه بوده است.
او اظهار داشت: با رعایت مقررات پولی و مالی توانسته ایم به چنین نظم و آرامشی در کشور دست یابیم.
سیف با طرح این سوال که آیا در رکود هستیم یا رشد اقتصادی؟ تصریح کرد: 8 ماه پیاپی در رشد اقتصادی بسر می بریم این یعنی خروج از رکود، دوم اینکه که در مسیر کنترل تورم 9.5 درصدی هم افراط نکرده ایم این در حالی است که نرخ تورم در دنیا حدود 5 درصد است. به نظر من انضباط لازم در خصوص اقتصاد اعمال شده است.
* اروپایی های از آمریکا می ترسند
رئیس بانک مرکزی گفت: کارشکنی های امریکایی ها اجازه نداده که از دستاوردهای برجام استفاده های اقتصادی لازم را ببریم زیرا بانک های اروپایی هم بدلیل ترس از امریکایی ها، نتوانسته اند رابطه لازم را با ایرانیها برقرار کنند البته با حمایت دولتهای اروپایی از بانک هایی خاص برای برقراری با ایران، می توان آینده ای روشن را متصور بود.
سیف در خصوص نرخ سکه هم گفت: نرخ سکه همیشه تابع دو پارامتر بوده و هست اول قیمت طلا در بازار جهانی و دیگری نرخ ارز و نسبت آن به ریال، از حاصل ضرب این دو قیمت سکه مشخص می شود اگر نرخ سکه در بازار از حاصل ضرب این دو پارامتر بالاتر رود اصطلاحا می گویند سکه حباب دارد در این مواقع بانک مرکزی اقدام به حراج سکه و رفع حباب می کند.
او تصریح کرد: تا زمانی که عرضه سکه با نرخ دلار چهار هزار و دویست تومان صورت نگیرد حباب سکه احساس خواهد شد.
رئیس بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی در سالهای اخیر برای ایجاد شفافیت در صورتهای مالی بانک ها اقدام به افشای وضعیت مالی دیگر بانک ها کرده و در حاشیه این اقدام کارگروهی تخصصی برای رسیدگی به بدهی ها تشکیل شده که بصورت هفتگی جلساتی را برای تعیین وضعیت پرونده های کلان برگزار می کند که با همکاری جدی دستگاه قضایی همراه بوده است.
سیف گفت: در سال قبل ششصد و چهارده هزار میلیارد تومان تسهیلات نظام بانکی پرداخت شد و از این میزان حدود 62 درصد به تسهیلات سرمایه در گردش مربوط می شود در زمانی که نرخ تورم یک رقمی است قابل قبول نیست که نرخ تسهیلات 19 تا 21 درصد باشد و می توان گفت نظام بانکی نیازمند اصلاح ساختار نظام بانکی دارد.
او در پایان برنامه افزود: اتفاقی که برای کاهش نرخ ارز رخ داد، نوید بخش رخداد خوبی است که استمرار پیدا خواهد کرد و می توان گفت، اقتصاد کشورمان آرامش مناسبی را برای سرمایه گذاریهای آتی کسب می کند.
