اجازه بدهید چرخ را از اول اختراع نکنیم. چرخ خودش موجب قدرتمند شدن انگلستان شد زمانی که با بخار عجین شد و عصر صنعتی‌شدن را به‌ وجود آوردند. آنچنانی که انگلستان واردکننده پارچه تبدیل به بزرگترین صادرکننده آن در عالم شد. هر چند در مقابل گردش این چرخ‌ها عده‌ای که کسب و کارشان به‌هم خورد نه‌تنها با آن مخالفت کردند بلکه ماشین‌ها و چرخ‌های جدید را شکستند. ماشین‌شکن‌ها همه کار می‌کردند.

مثلاً اینکه شبانه به کارگاه بارتلمی مخترع چرخ خیاطی حمله کردند و همه چرخ‌هایش را نابود کردند. اتفاقی که منجر به از دست رفتن جان بارتلمی شد. به‌رغم این اتفاقات اما تاریخ معلوم کرد ماشین‌شکنان عاقبت خوشی برایشان متصور نیست و چرخ از آنها عبور می‌کند.

در کنار این گروه عده دیگری بودند که تلاش کردند چرخ‌ها را تسخیر کنند. سرمایه‌داران چرخ‌ها را در کارخانه‌هایشان جاسازی کردند و آنچنان سنگینی آن را روی دوش مردم انداختند که به‌قول امیل زولا در ژرمینال مانند «دیوی که از کارگر ارتزاق می‌کرد» شده بودند. چرخ تسخیرشده هم ماده خام فراوان نیاز داشت هم بازار خارجی و به همین دلیل پنبه مرغوب و ارزان هندوستان و بازار پرجمعیت آن به دادش رسید. اینجا بود که گروه سوم ظهور کرد. گاندی با خادار در مقابل چرخ‌ها و پارچه‌های انگلیسی ایستاد.

ماجرای تلگرام هم همان ماجرای چرخ و همان سه دسته هستند: تسخیرکنندگان: دورف رییس تلگرام، نماد آنان است. اما از آنها مهمتر امروز تسخیرشدگانی هستند که با پذیرش این تسخیر از وضع موجود دفاع می‌کنند. 

ماشین‌شکنان: با اصل هر پیشرفتی مخالف هستند. یکی از کارهای گروه اول این است که تلاش می‌کند گروه سوم را در این گروه جا بزند. این ماجرا حتی برای گاندی هم تکرار شد آنچنان که نهرو در نامه به دخترش توضیح می‌دهد «نهضت ما ضد صنعت نیست... ما فقط می‌خواهیم پنبه‌ها و عرق کارگران هندی برای هندی‌ها باشد و نه دشمنان هند.»

ملی‌جویان که دو استدلال پایه‌ای دارند: آنها با یادآوری رسوایی فروش اطلاعات کاربران توسط فیسبوک به کمپین ترامپ و ظهور گرام به عنوان ارز دیجیتال بدون نظارت ملی درباره از بین رفتن استقلال کشور اظهار نگرانی می‌کنند. دومین استدلال حجم قابل تامل نیروی انسانی پای کار است. یک حساب سرانگشتی می‌شود تخمین زد که با توجه به فعالیت بیش از 10 پیام‌رسان داخلی با متوسط 40 نیروی برنامه‌نویس این روزها حداقل حدود 400 نخبه فقط به‌صورت مستقیم زندگیشان به این کوچ وابسته شده است. بماند متخصصان شبکه و سخت‌افزار و... که در صف این توسعه هستند.

هر چند کوچ از خانه پر زرق و برق تلگرام سخت است اما گاندی با دل سپردن به چرخش چرخ‌های هندی از درون خانه‌های محقر هندی توانست پارچه‌های فریبای انگلیسی را شکست دهد.