یک: سیر توئیت های ترامپ را که نگاه کنیم در می یابیم، کاخ سفید هیچ برنامه مشخصی برای حمله به اهداف مشخص در سوریه نداشت. جالب این که سه روز هیاهوی ترامپ برای هر عاقلی کافی بود تا اهداف قابل حدس را تخلیه و محیط اطراف خود را تقویت کند. کاری که دولت سوریه توانست در موشک باران های آمریکا، فرانسه و انگلیس از آن استفاده کند. نکته قابل تحمل سخنرانی روز قبل تر سید حسن نصر ا... دبیر کل حزب ا... لبنان و هشدار به تبعات جنگ مستقیم با ایران بود. بررسی ها نشان می دهد هیچ یک از موشک های متجاوزان به پایگاه های تحت گروه های مورد حمایت مقاومت اصابت نکرده و دولت های متجاوز برای این موضوع حریمی مشخص قائل شدند. نکته دیگری که در بین تحلیل ها گم شد «پیام» انتقالی ایران به طرف های درگیر از کانالِ مسئولان روس در تهران بود. روز سه شنبه خبری منتشر شد مبنی بر دیدار نماینده پوتین با دبیر شورای عالی امنیت ملی و معاون وزیر امور خارجه. خبری که مشخص کرد طرف ایرانی پیامی مشخص و هشداری سخت به آمریکایی ها ارسال و آن ها را از هر درگیری مستقیم در سوریه بر حذر داشت. با این حال گستاخی ترامپ در توئیتر برایش هزینه داشت. از طرفی شعار حمله داد و از طرف دیگر پیام مشخص ایران، مسیر تجاوز زمینی را بر ترامپ بست. ترامپ هم نمی خواست در یک جنگ دیگر درگیر شود و آغاز کننده یک جنگ فرا منطقه ای باشد.

دو: تحلیل موشک های شلیک شده نشان می دهد، اهداف برنامه ریزی شده از پیش آشکار بود و دولت سوریه توانست با استقرار سامانه های قدیمی پدافند، برخی موشک های ده ها میلیونی آمریکا را سرنگون یا از مسیر خود منحرف کند. سامانه هایی که پس از هفت سال جنگ در سوریه از آسیب های یک نبرد جان سالم به در بردند و توانستند حمله آمریکایی ها را ناکام بگذارند. این موضوع پیام مشخصی به طرف های درگیر دارد. پس از این موشک بازی ها، مسکو از به جریان افتادن مذاکرات تحویل سامانه اس 300 به سوریه سخن گفت که این برای طرف های درگیر در سوریه خبری نگران کننده است. بیش از 100 موشک به سمت سوریه از بمب افکن، جنگنده ها، ناوچه و سکوی پرتاب زمینی شلیک شد که به گزارش مقامات امنیتی روس با رهگیری و انهدام 70 درصدی مواجه شد. این موشک ها از پایگاه هایی در قبرس، ترکیه، امارات، قطر و اردن شلیک شده است. حفظ پیکره پدافندی ارتش سوریه در این بحران نشان دهنده هوش بری امنیتی – نظامی دولت سوریه است که ساختارش بیش از آن که به یک جنگ داخلی عادت کرده باشد بر اساس یک جنگ کلاسیک آموزش دیده است. به نظر می رسد توانمندی سوریه در برابر آمریکا تحلیل گران را به فکر فروخواهد برد و همین امر در مصاحبه مطبوعاتی وزارت دفاع آمریکا محسوس بود. ترامپ از تکرار این حملات خبر داد اما پنتاگون از پایان این حملات سخن گفت. کاملا مشخص است برآورد پنتاگون از این حملات بیش از یک موشک پراکنی است و دریافت هزینه تحمیلی به ارتش آمریکا با نتایج به دست آمده قابل مقایسه نیست.

سه: نکته دیگری که نباید فراموش شود، حق پاسخ گویی ارتش سوریه به اقدامات تجاوز کارانه آمریکاست. دولت سوریه پس از آزادی غوطه و پیش از حملات موشکی رسما از آغاز عملیات در تنها نقطه تجمعی تروریست ها سخن گفت. حمله ارتش سوریه و متحدان به ادلب، آخرین سرپل حمایتی تروریست ها را در سوریه نابود می کند و عملا سوریه وارد یک فضای امنیتی در دوران پسا جنگ می شود. اگر این اتفاق رخ دهد، پاسخ دندان شکنی توسط ارتش سوریه به متجاوزان داده می شود و برای کسانی که هفت سال هر نوع هزینه ای برای سرنگونی دولت قانونی سوریه داشتند، شکستی مفتضحانه است. روزی که بر مناطق ادلب پرچم سوریه نصب شود تمام هزینه های موشک های آمریکایی ها غیر قابل جبران است و آن زمان دیر نیست. دقیقا تکرار سناریوی «حلب» و آزادی «بوکمال» که برای دولت های منطقه گران تمام شد. با این حال چند سناریوی  محتمل توسط ارتش سوریه وجود دارد:

الف) حمله کردن به پایگاه های نظامی متجاوزان در سوریه یکی از سناریوهای محتمل است. بخش های استقرار آمریکایی ها در نوار شمالی و شرقی به ویژه «التنف» فاقد هر نوع پدافند هوایی لازم است و موشک های سطح به سطح می تواند برای طرف های آمریکایی پر هزینه باشد. البته این سناریو بعید اما قابل پیش بینی است. بعید بودنش هزینه - فایده امنیتی این حملات و قابل پیش بینی بودن آن به دلیل خواست اجتماعی و ناسیونالیستی سوری ها برای پاسخ متقارن به این حملات است.

ب) به سرعت افتادن عملیات ادلب دیگر سناریوی پیش روی دولت سوریه است. تا مذاکرات سیاسی دیگر که با عنوان دوستان سوریه توسط دولت فرانسه و آمریکا برگزار شود زمانی نمانده و برای بی اهمیت نشان دادن این موضوع، دولت و همپیمانان راهبردی اش می توانند عملیات آزاد سازی ادلب را به جریان بیندازند تا هرچه سریع تر جشن نابودی تروریست ها در سوریه در میدان اصلی دمشق برگزار شود. تا این روز محتمل ترین سناریوی پیش رو همین گزینه است که پاسخی مطمئن تر و با دقت تر از دیگر گزینه های مطروحه است.

ج) حمله مقطعی به اهداف صهیونیست ها در داخل اراضی اشغالی دیگر سناریوی محتمل چند هفته آینده است. حمله صهیونیست ها به پایگاه هوایی تی فور در حمص قطعا بی پاسخ نخواهد ماند و مشخص نیست مقاومت دقیقا چه پاسخی در سرزمین های اشغالی به تل آویو می دهد. این پاسخ برای طرف اسرائیلی نگران کننده است و می تواند با احتساب  معادلات موشکی امروز قوی تر هم بشود. این گزینه نیز همانند گزینه قبلی محتمل و روی میز نیروهای اتاق عملیات ضد تروریسم در سوریه است.

بر همین اساس می توان گفت موشک پراکنی آمریکا، فرانسه و انگلیس در سوریه بیش از آن که برای سوریه ضرر مادی به وجود آورده باشد موجب تقویت روحیه ناسیونالیستی شهروندان سوری و همراهی آنان برای عملیات در بخش های مختلف سرزمینِ شام است. مسئله ای که قطعا به نفع دمشق تمام خواهد شد.