به گزارش ایرنا، «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا از برجام به عنوان توافقی بسیار بد یاد کرده و امکان خروج ایالات متحده از آن را نیز مطرح ساخته است. مقابله با این توافق به یکی از محورهای اصلی سیاست های ترامپ تبدیل شده است. این در حالی است که مقام های اروپایی طی یک سال گذشته مواضعی متفاوت از رییس جمهوری آمریکا درباره برجام اتخاذ کرده اند. کشورهای اروپایی با آگاهی از سودمند بودن برجام و تاثیر ثبات آفرین و امنیت ساز آن در منطقه همواره از آن حمایت کرده اند. اما کشورهای اروپایی در حوزه های دیگری چون برنامه دفاع موشکی کشورمان و مسائل حقوق بشری تا حدی با واشنگتن هم صدا شده اند.

دولت آمریکا نیز با استفاده از این موضوع برای ایجاد اجماع بین المللی علیه برجام تلاش می کنند. در چنین شرایطی، این پرسش مطرح است که در صورت خروج آمریکا از توافق هسته ای، این رویداد چه پیامدهایی برای آمریکا و کشورهایی اروپایی در پی خواهد داشت و آیا ایران می‌تواند دست به اقدام متقابل بزند؟ رسانه های عربی با اشاره به اقدامات ضدبرجامی ترامپ، تحلیل هایی را در این ارتباط منتشر ساختند که این گزارش به آن ها می پردازد.

** تحلیل واکنش احتمالی ایران به خروج آمریکا از برجام
روزنامه های «رای الیوم» و «العربی الجدید» چاپ لندن عکس العمل ایران در برابر احتمال خروج آمریکا از برجام و همراهی کشورهای اروپایی در این زمینه را بررسی کردند. به نوشته روزنامه رای الیوم، در صورتی که اروپایی ها با آمریکا هماهنگ شوند و توافق هسته ای را نادیده بگیرند ایرانی ها عکس العمل نشان خواهند داد و غنی سازی اورانیوم را از سرخواهند گرفت. ایران هنوز هم دستگاه های سانترفیوژ برای غنی سازی در اختیار دارد. تاسیسات هسته ای این کشور در نطنز، اراک و نزدیکی قم هنوز هم پا برجا است و این کشور هنوز هم دارای صدها دانشمند و کارشناس هسته ای است.

روزنامه العربی الجدید به نقل از «حسن هانی زاده» تحلیلگر مسائل سیاسی نوشت: ایران تمایل دارد توافق هسته ای ادامه داشته باشد اما اگر واشنگتن از این توافق خارج شود ایران دارای گزینه هایی است که پایان تعهدات هسته ای، از سرگیری غنی سازی اورانیوم با سرعتی بالاتر از گذشته و قطع همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی از جمله این گزینه ها است.

** تاثیر لغو توافق هسته ای بر رفتارهای کره شمالی
شبکه خبری «روسیا الیوم»، روزنامه رای الیوم چاپ لندن و «الاهرام» مصر، اثرات خروج آمریکا از برجام را بر برنامه موشکی و هسته ای کره شمالی مورد بررسی قرار دادند و پیش بینی کردند که در صورت نادیده گرفتن توافق هسته ای ایران، کره شمالی هرگز به مذاکره درباره برنامه ای هسته ای خود تن ندهد. به نوشته روسیا الیوم، در صورتی که توافق هسته ای ایران نادیده گرفته شود دیگر پیونگ یانگ هیچ انگیزه ای برای کاهش قدرت هسته ای و موشکی خود نخواهد داشت. پس از آن هیچ کسی نمی تواند سیر دومینوی هسته ای در شرق آسیا را دور از ذهن بداند. در شرایط مشخصی ممکن است کره جنوبی، ژاپن و تایوان هم راه پیونگ یانگ را ادامه دهند.

به نوشته روزنامه رای الیوم، در صورتی که آمریکا توافق هسته ای را نادیده بگیرد همزمان واشنگتن خود را در دو جبهه هسته ای ایران و کره شمالی خواهد دید. این اقدام سبب می شود ایران و کره شمالی بیشتر به هم نزدیک شوند و به تبادل تجربه بپردازند و در زمینه های مختلف با هم هماهنگ شوند.

به نوشته روزنامه الاهرام، تنش آفرینی علیه ایران تاثیر غیر مستقیمی برای خطر برنامه هسته ای کره شمالی دارد. این تنش آفرینی سبب نارضایتی همپیمانان واشنگتن به ویژه ژاپن و کره جنوبی می شود. در صورتی که آمریکا از توافق هسته ای عقب نشینی کند پیونگ یانگ به نحوه رفتار آمریکا با ایران نگریسته و این رفتار آمریکا را بیانگر بی فایده بودن ورود به مذاکره با واشنگتن و همپیمانان ارزیابی خواهد کرد. موضع آمریکا درباره توافق هسته ای ایران سبب می شود پیونگ یانگ به این نتیجه برسد که اگر وارد مذاکره شود و به توافق هم برسد بازهم این توافق برای پایان دادن به اختلاف ها کافی نخواهد بود زیرا آمریکا به تعهدهای خود عمل نخواهد کرد همانگونه که با ایران رفتار می کند.

** خسارات و تهدیدات خروج از توافق هسته ای برای اروپا و آمریکا
صفحه عربی خبرگزاری ایتالیایی «آکی» و شبکه خبری روسیا الیوم، تارنمای «مرکز پژوهش های راهبردی و دیپلماسی» تونس و روزنامه الاهرام زیان های اقتصادی کشورهای اروپایی و منزوی شدن دولت آمریکا را از جمله پیامدهای برهم خوردن احتمالی توافق هسته ای به شمار آوردند. خبرگزاری آکی ایتالیا به نقل از «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت: حفظ توافق هسته ای به سود منافع امنیتی اروپا است و به مسابقه تسلیحات هسته ای در جهان پایان می دهد. او اشاره کرد که توافق هسته ای درهای همکاری اقتصادی و تجاری میان طرف های بین المللی و تهران را گشوده است. همچنین این توافق سبب آغاز گفت و گوی سیاسی دوره ای با ایران شده است که در آن دیگر مسائلی که نگرانی جامعه بین الملل را به همراه دارد، مطرح می شود.

به نوشته تارنمای مرکز پژوهش های راهبردی و دیپلماسی تونس، تصمیم های ترامپ درباره توافق هسته ای پیامدهای اقتصادی به دنبال خواهد داشت. این موضوع سبب بغرنج شدن بازارهای نفت و گاز در جهان می شود زیرا ایران دارای منابع نفت و گاز گسترده ای است. همچنین کشورهایی که پس از رفع تحریم های ایران در سال 2016 میلادی با این کشور قراردادهای اقتصادی بزرگی منعقد کرده اند با زیان های اقتصادی بزرگی روبرو می شوند. نمایندگان شرکت های بین المللی بسیاری پس از توافق هسته ای برای سرمایه گذاری در ایران راهی این کشور شدند و توافق های بزرگی را با ایران امضا کرد. به عنوان مثال شرکت ایرباس برای فروش ده ها هواپیمای مسافربری با ایران قرارداد امضا کرد. همچنین پس از برداشتن شدن تحریم ها صادرات آلمان به ایران حدود 26 درصد افزایش یافت. شاید همین محاسبات سبب شده است کشورهای اروپایی بر پایبندی به توافق هسته ای را تاکید کنند.

خبرگزاری روسیا الیوم در گزارشی به نقل از روزنامه «ایزویستیا» درباره توافق هسته ای ایران و پیامدهای عقب نشینی آمریکا از آن آورد: واشنگتن همه را به سوی دستیابی به سلاح هسته ای سوق می دهد. اگر توافق هسته ای از سوی واشنگتن نادیده گرفته شود ایران برنامه هسته ای خود را از سرخواهد گرفت. در این صورت احتمال دارد رژیم اسرائیل تاسیسات هسته ای و نظامی ایران را هدف قرار دهد. در این صورت آمریکا مجبور به حمایت از رژیم اسرائیل خواهد شد و یک جنگ منطقه ای رخ خواهد داد که پیش بینی نتیجه آن سخت است.

روزنامه الاهرام در گزارشی به نقل از «آرون دیوید میلر» کارشناس مسائل خاورمیانه نوشت ترامپ که بارها در زمان تبلیغات انتخاب ریاست جمهوری و نخستین سال ریاست جمهوری خود تهدید کرد توافق هسته ای را نادیده خواهد گرفت، از سوی برخی از اطرافیان خود در این زمینه مهار شد. برخی از مشاوران و اعضای دولت او مانند «جیمز ماتیس» وزیر دفاع و «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه او را کنترل کردند. این دو معتقدند که خروج از توافق هسته ای باعث می شود ایران بهانه ای داشته باشد تا به سرعت برنامه هسته ای خود را پیش برد. همچنین در صورتی که ترامپ تصمیم خروج از توافق هسته ای را اعلام کند، آمریکا در این پرونده در سطح جهانی منزوی خواهد شد.

به نوشته روزنامه الاهرام، نادیده گرفتن توافق هسته ای سبب درگیری رئیس جمهوری آمریکا و افکار عمومی این کشور خواهد شد. افکار عمومی آمریکا مخالف دخالت نظامی آمریکا در تعارضات خارج از کشور هستند. شاید نادیده گرفتن توافق هسته ای سبب رخ دادن جنگی در خاورمیانه شود که آمریکا نمی تواند از آن برکنار باشد. به این خاطر افکار عمومی آمریکا مانعی در برابر تمایل ترامپ به عقب نشینی از توافق هسته ای به شمار می آید.