برای حفظ سلامت ستون فقرات چه باید کرد؟

گروه سلامت الف،   3980708038

زنان به علت ساختار بدنی در برابر آسیب های وارده به ستون فقرات آسیب پذیرتر هستند و ممکن است حتی در هنگام انجام فعالیت های روزانه دچار مشکل مفصلی یا استخوانی شوند.

برای حفظ سلامت ستون فقرات چه باید کرد؟

ستون فقرات نقش بسیار مهمی در سلامت انسان ایفا می کند، مانند حفاظت از دستگاه عصبی مرکزی، محل اتصال اندام های بدن و ایجاد تکیه گاه برای فعالیت های آن که به خوبی نقش های بسیار مهم ستون فقرات را نشان می دهد.

پیاده روی، کمردرد را درمان می کند

بیماری های مفصلی و استخوانی از شایع ترین بیماری هایی است که بسیاری از افراد جامعه را مبتلا می کند. به گفته کارشناسان زندگی شهرنشینی ، کم تحرکی، تغذیه نامناسب و الگوی زندگی ناسالم باعث شیوع بیماری های مفصلی و استخوانی شده است. عوارض جدی این دسته از بیماری ها کیفیت زندگی مبتلایان را کاهش می دهد و هزینه های بسیاری را بر خانواده تحمیل می کند. این مشکلات در زنان هم شیوع زیادی دارد.

شیوع مشکلات ستون مهره ها در زنان

زنان به علت ساختار بدنی در برابر آسیب های وارده به ستون فقرات آسیب پذیرتر هستند و ممکن است حتی در هنگام انجام فعالیت های روزانه دچار مشکل مفصلی یا استخوانی شوند.دکتر زهرا مصلانژاد متخصص فیزیوتراپی و استاد دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی با بیان این مطلب به ایسنا می گوید: وقتی بدن آمادگی لازم را نداشته باشد حتی فعالیت های معمولی و روزمره هم می تواند باعث آسیب به ستون مهره ها شود. به عنوان مثال اگر خانمی هنگام شست و شوی ظروف وضعیت صحیحی نداشته باشد، دچار مشکل در ستون فقرات می شود.از طرف دیگر زنان در دوران بارداری در معرض مشکلات ستون مهره قرار دارند و از آن جا که ستون فقرات، کمر، رحم،روده ها و کلیه عصب گیری مشترک دارند زنان ممکن است علاوه بر دردهای دوران بارداری دچار دردهای مزمن دیگری هم بشوند. برخی پس از زایمان دچار التهاب در ناحیه کمر می شوند و کیفیت زندگی شان تحت تاثیر قرار می گیرد.این متخصص فیزیوتراپی با اشاره به این که در دوران بارداری وزن و قوس کمر تغییر می کند، ادامه می دهد: مادر هنگام زایمان مراحل سختی را پشت سر می گذارد و ممکن است عضلات وی دچار ضعف شود.

به منظور پیشگیری از ابتلا به مشکلات ستون فقرات لازم است زنان آموزش های لازم را ببینند و در صورت بروز مشکل، بلافاصله به پزشک مراجعه کنند.

شیوع کمردرد

شیوع کمردرد در جمعیت عمومی تمام کشورهای جهان نسبتا بالاست.

به طور کلی گفته می شود تمام مردم عادی حداقل یک بار در طول عمر خود به کمردرد مبتلا می شوند. در یک مطالعه که در مرکز تحقیقات پزشکی- ورزشی دانشگاه تهران انجام شد،مشخص شد که ۳۷ درصد از افراد مصاحبه شونده در زمان پاسخگویی به سوالات کمردرد داشتند. دکتر رامین کردی متخصص پزشکی- ورزشی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان این مطلب به خراسان می گوید: شیوع کمردرد در زنان و مردان تفاوت معناداری ندارد و زنان به علت بارداری ، آسیب پذیرتر بودن ستون فقرات و کم تحرکی کمی بیشتر از آقایان به این عارضه دچار می شوند.۶۰ درصد از زنان در دوران بارداری به کمردرد مبتلا می شوند و از طرفی چاقی در زنان بیش از مردان شیوع دارد. طبق آمارها از هر ۳ زن ایرانی، یک نفر وزن طبیعی دارد و ۲ نفر دیگر دچار اضافه وزن هستند. از این رو چاقی به عنوان یکی از عوامل اصلی بروز کمردرد در زنان شناخته شده است.در مقابل مردان به علت انجام کارهای سنگین و فعالیت های آسیب زننده به مفاصل، مصرف سیگار و رانندگی طولانی مدت دچار کمردرد می شوند.جالب این جاست که در کتاب قانون ابوعلی سینا، از پیاده روی به عنوان یکی از اصلی ترین راه های درمان کمردرد نام برده شده است و هم اکنون نیز با وجود پیشرفت علم پزشکی همین راهکار توسط متخصصان توصیه می شود.پیاده روی ۳ روز در هفته به مدت نیم ساعت به نحوی که به تعریق بینجامد و فرد به تندی نفس بکشد، برای بهبود دردهای استخوانی ازجمله درد کمر پیشنهاد می شود.

دکتر کردی با اشاره به این که کار بسیار سنگین ممکن است به کمردرد منجر شود تاکید می کند: در ۸۵ درصد موارد علت اصلی کمردرد شناخته نمی شود که به آن کمردرد غیراختصاصی گفته می شود.

بنابراین در بیشتر موارد درمان اصلی این است که درمان های نا به جا انجام نشود و فرد از ترس تشدید کمردرد فعالیت بدنی خود را کاهش ندهد برخی افراد تصور می کنند با کم کردن فعالیت روزمره خود می توانند کمردردشان را بهبود دهند. بنابراین مدت استراحت خود را بیشتر می کنند و میزان فعالیت های تفریحی و ورزشی شان را کاهش می دهند در حالی که این اقدامات در درازمدت باعث خستگی ذهنی و مزمن شدن درد کمر می شود.

در مقابل توصیه می شود فرد به فعالیت های روزمره اش ادامه دهد اما هیچ کاری را به مدت طولانی انجام ندهد.

ایستادن یا نشستن های طولانی مدت بیش از ۲۰ دقیقه آسیب رسان است. در مبتلایان به سیاتیک هم فعالیت هایی که با خم شدن همراه است، ممنوع است زیرا درد را بیشتر می کند. اما از آن جا که بیشتر افرادی که کمردرد می گیرند به کمردرد غیراختصاصی مبتلا شده اند، بهتر است این توصیه ها را جدی بگیرند و به ویژه به اندازه استراحت کنند، زیرا استراحت بیش از اندازه باعث ضعف عضلانی و طولانی تر شدن درد می شود. گاهی فرد پس از مدتی استراحت و کم کردن فعالیت بدنی و پس از رفع درد، ناگهان به فعالیت شدید بدنی می پردازد و دردش تشدید می شود. در صورتی که نباید فشار ناگهانی به مفاصل وارد آورد زیرا باعث دوره ای شدن درد می شود. دکترکردی با اشاره به این که هم اکنون استراحت در بستر برای مبتلایان به کمردرد بیش از ۲ یا ۳ روز توصیه نمی شود، تصریح می کند: استراحت طولانی باعث خشکی عضلات و مفاصل می شود و در درازمدت درد را بدتر می کند. بیمار به میزانی که قادر به تحمل درد است، می تواند فعالیت کند و هر زمان احساس کرد نیاز به استراحت دارد، باید فعالیت را متوقف کند.

نکته ای که وجود دارد این است که ممکن است پس از فعالیت درد کمی بیشتر شود اما علت آن استفاده نکردن از عضلات است درست مثل کسی که برای اولین بار پس از حضور در یک کلاس ورزشی دچار درد جسمی شدید می شود.

بنابراین گاهی علت کمردرد این نیست که فرد فعالیت کرده بلکه به این علت است که فعالیت نداشته است. در این موارد انجام حرکات ورزشی مفید برای کمر بسیار کمک کننده است و کنار گذاشتن این ذهنیت که انجام فعالیت یا کار باعث کمردرد یا بدتر شدن آن می شود، بسیار چاره ساز است.

استفاده از کمربند به گونه ای که تمام عضلات کمر را در بر بگیرد، می تواند مفید باشد اما نتایج تحقیقات نشان می دهد که استفاده از کمربند در درازمدت به ضعف عضلات می انجامد و توصیه شده است که بیش از یک ماه نباید از کمربند استفاده کرد.خوب است بدانید ستون فقرات توسط عضلات نگهداری می شود و وقتی با کمربند بسته می شود، کمربند جای عضلات رامی گیرد، بنابراین عضلات قدرت خود را از دست می دهد و ضعیف می شود. به همین دلیل است که گفته می شود تقویت عضلات شکم از میزان ابتلا به کمردرد یا شدت آن کم می کند. وی با بیان این مطلب که قوس کمر عامل خطر بروز کمردرد نیست، می گوید: بسیاری از افرادی که قوس کمر زیادی دارند، به کمردرد مبتلا نمی شوند و در مقابل برخی که قوس عادی دارند، ممکن است بیشتر دچار این عارضه شوند. افرادی که هم دچار قوس کمر و هم دچار کمردرد هستند، در واقع دچار خشکی عضلات اند و به این علت دچار کمردرد شده اند. ضمن این که شیوه درمان برای این دسته از افراد با دیگران تفاوتی ندارد.

همچنین به زنان بارداری که دچار کمردرد در طول بارداری می شوند، توصیه می شود با بستن کمربند و یک سری ورزش های اصولی درد خود را کاهش دهند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره قولنج شکنی توضیح می دهد: قولنج شکستن اگر توسط فرد آموزش دیده انجام شود برای رفع خشکی عضلات مفید است، به شرط این که آرام و به دقت انجام شود. اما اگر توسط فرد آموزش ندیده و در مفاصل بین مهره های گردن یا دیگر مفاصل حساس انجام شود، ممکن است عارضه داشته باشد به ویژه اگر فردی سالمند و دچار پوکی استخوان باشد.

از سوی دیگر، دبیر انجمن طب فیزیکی و توان بخشی معتقد است: بهترین جایگزین قولنج شکنی مکرر، ورزش های کششی است. سیداحمد رئیس السادات با بیان این مطلب به خبرگزاری فارس می گوید: قولنج شکنی مکرر ممکن است در طول زمان در فرد عادت ایجاد کند و افرادی که به قولج شکستن عادت می کنند، طی روز دچار خستگی و خشکی مفرط مفاصل می شوند و چنان چه امکان قولنج شکنی فراهم نشود، دچار خستگی مزمن می شوند.

بنابراین به افرادی که به هر دلیل به شکستن قولنج عادت کرده اند، توصیه می شود برای بهبود گرفتگی و اسپاسم های عضلانی زیر نظر پزشک و درمانگر از ورزش های کششی و ماساژ درمانی استفاده کنند.

منبع:روزنامه خراسان