دعوت از والدین سالخورده یک شهید تازه تفحص شده برای حضور درکنار پیکر او در یک برنامه تلویزیونی واکنش منفی برخی مخاطبان را برانگیخته است.
عده ای گفته اند کشاندن این پدر و مادر رنج کشیده به تلویزیون و ضبط واکنش آنان به بقایای پیکر جگرگوشه شان پس از چند دهه آن هم در یک استودیو که امری بی سابقه است با هدف «اشک گیری» از مخاطب و گرم کردن روضه و تحریک احساسات عمومی و به تبع آن برای حمایت سیاسی از نظام صورت گرفته است و در مقابل نیز گفته اند حضور این والدین با رضایت خودشان بوده.
دلیلی جز نیت خوانی در دست نداریم که انگیزه سازندگان این برنامه را به چیزی جز ترویج فرهنگ ایثار و شهادت حمل کنیم. اما چند پرسش مهم از منظر ارتباطی از سازندگان چنین برنامه هایی وجود دارد:
اول اینکه فارغ از رضایت والدین محترم شهید، چه ضرورتی برای آوردن بقایای پیکر این شهید والامقام به استودیو تلویزیون و ثبت یک برنامه بی سابقه ( یا دستکم کم سابقه) وجود داشت؟! آیا تولیدات همیشگی تلویزیون در زمینه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت یا سایر ارزش ها کافی نبوده؟!
دیگر اینکه پیشفرض پنهان در تمایل به چنین شوک هایی در برنامه سازی این است که ما نسبت به اثرپذیری مخاطب از برنامه هایمان در گذشته تردید داریم یا دستکم این اثرپذیری را کافی نمی دانیم. بنابراین باید با یک تمهید بی سابقه او را به سمت خودمان بخوانیم.
جدا از اینکه اگر ملاک وارد آوردن «شوک» باشد می توان به ایده های بسیار شوک آورتر دیگر هم فکر کرد! سوال این است که سازندگان این برنامه از کجا مطمئن بوده اند که این اقدام علیرغم انتظار بیننده زیاد داشتن _ که البته پس از پخش برنامه مورد ارزیابی قرار می گیرد_ بازخورد مثبت مخاطب را هم به همراه می آورد و دافعه ایجاد نمی کند؟! ممکن است بگویند از پیش نمی توان دراین باره نظر داد و این امر را باید به بعد از پخش برنامه موکول کرد، اگر این برنامه بیننده زیاد داشت نشان دهنده موفقیت ارتباطی آن است.
اما حقیقت آن است که اولا دیده شدن یک برنامه لزوما به معنای موافقت با آن نیست. بسیار پیش آمده که دیده شدن مکرر یک تولید رسانه ای همراه با نفی و انتقاد آن باشد! ثانیا پیام و محتوای ارزشمند چنین برنامه هایی حساسیت مضاعفی می طلبد که با آزمون و خطا و نو آوری های غیر لازم سازگاری ندارد.
بهترین و ارزشمندترین پیام ها در صورت ارایه در یک فرم نامناسب نه تنها جاذبه ای تولید نمی کنند بلکه دافعه هم پدید می آورند. برداشت و تفسیر مثبت سازندگان چنین برنامه هایی برای این منظور کفایت نمی کند. باید با مخاطب شناسی درست و سنجش موقعیت و زمینه پیام اقدام به تولید محتوا در این زمینه ها کرد.