از عصر روز گذشته که موضوع آلودگی هوای کشور در صدر اخبار قرار گرفت نخستین چیزی که ذهن خانواده های ایرانی را در شهرهای در معرض آلودگی به خود مشغول ساخت حضور دانش آموزان و به خصوص دبستانی ها در مدرسه بود. اعداد بسیار بالای مربوط به شاخص آلودگی اعلام تعطیلی و یا غیر حضوری شدن مدارس را بسیار محتمل و معقول می ساخت. اعدادی که چند واحد بالاتر از شاخص های آلودگی در زمستان به دلیل وارونگی هوا قرارداشت. اما با کمال تعجب پس از اطلاع رسانی های قطره چکانی درباره تشکیل جلسه در این باره بالاخره در ساعات پایانی شب گذشته اعلام شد که نتیجه این جلسه بر تعطیلی حضوری مدارس نیست و دانش آموزان حتما باید در کلاس های درس شرکت داشته باشند !
جالب اینجاست که نماینده وزارت بهداشت در این جلسه در پاسخ به گزارشگر تلویزیون مخالفت خود با این تصمیم را در جلسه مذکور یادآور شد و بر اهمیت و اولویت سلامت بر هر چیز دیگری در چنین مواقعی تاکید کرد.
بر اساس اطلاعات خبرنگار الف، این تصمیم غیر معقول ظاهرا برای بسیاری از خانواده ها قابل پذیرش نبوده و دستکم در شهر تهران بخش قابل توجهی از آنان از حضور فرزندان خود در مدرسه خودداری کرده اند.
دراین باره یادآوری چند نکته ضروری است:
۱- تشکیل جلسات در باره موضوعاتی که مربوط به سلامت مردم است باید بر محور نظر تخصصی مسوولان سلامت باشد و شاخص آلودگی بسیار بالای هوای برخی شهرها و به خصوص تهران به قدری بود که شاید بدون حضور و اعلام نظر نمایندگان بهداشت و درمان کشور در چنین جلساتی نیز عقل سلیم هر شهروندی بر غیر حضوری شدن مدارس دست کم در مدارس ابتدایی صحه می گذاشت.
در شرایطی که دانش آموزان ابتدایی که بخش قابل توجهی از آنان نیز واکسن نزده اند مجبورند در شرایط فشرده در کلاس ها حضور پیدا کنند چگونه می توان انتظار داشت که با بسته بودن پنجره ها به دلیل آلودگی هوای بیرون، گردش هوای مناسب و همان پروتکل های معروف کرونایی اجرا شود؟ اعلام غیر حضوری شدن یک یا چند روز دیگر چندان تفاوتی در ماجرا نداشت.
۲- هر چند تصمیم به حضوری شدن مدارس به دلیل افت محسوس آموزش در دوران کرونا به خصوص برای مقاطع بالاتر به دلیل تزریق گسترده واکسن، در کل قابل دفاع است اما شرایط کرونا مانند هر شرایط دیگر اجتماعی در کنار تهدیدهایی که داشت فرصت هایی را هم پدید آورد و آن فرصت گسترش و تقویت آموزش غیر حضوری بود که نباید پس از دوران کرونا فراموش شود. اهمیت این فرصت در حدی است که حتی می توان در صورت تاسیس زیرساختهای مناسب و مدیریت درست آموزش بار مالی قابل توجهی را نیزاز دوش نظام آموزشی کشور برداشت.
۳- متاسفانه تغییرات اقلیمی که طی چند دهه گذشته در منطقه غرب آسیا به وقوع پیوسته و تنها محدود به وضعیت هوا نمی شود بلکه بر اساس برخی پیش بینی های بدبینانه دانشمندان ممکن است به ظهور برخی بیماری ها نیز منجر شود، ایجاب می کند موضوع آلودگی محیط زیست تنها در قالب آلودگی ناشی از تردد خودروها آن هم در فصل زمستان محدود نشود و نظام مدیریتی و حکمرانی در کشور متناسب با شرایط پیش رو از هماهنگی و آرایش جدیدتری برای مواجهه با شرایط یاد شده برخوردار شود.
البته همراهی و آموزش مردم نیز بخش مهمی از این فرایند است. متاسفانه آنچه در تجربه کرونا شاهد آن بودیم نه از سوی مردم و نه از مسوولان آنچنان که باید قابل دفاع نیست و تا هماهنگی و کارآمدی لازم در شرایط بحرانی فاصله زیادی هست که باید هر چه زودتر از این فاصله کاست.
۴- سخن آخر اینکه مغایرت تصمیمات این چنینی مسوولان با برخی مصلحت های آشکار (در این جا موضوع سلامت دانش آموزان) در صورت تکرار از وجاهت و مشروعیت چنین جلسات و چنین تصمیم گیری هایی نزد شهروندان خواهد کاست. امری که یقینا در مدیریت شرایط بحرانی اثرات منفی خواهد داشت و ضررهای آن متوجه همه شهروندان خواهد بود.