داخلی صفحه اجتماعی آرشيو يادداشت

یک غفلت درباره جنگ

بخش تعاملی الف - مهدی احمدی

اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند.

جنگ تحمیلی که با فاصله کمی از انقلاب اسلامی روی داد، یکی از مهمترین وقایع تاریخ معاصر ایران محسوب می شود. با این وجود ارتباط نسلی که در زمان جنگ کودک بودند و یا بعد از آن به دنیا آمده اند با جنگ بسیار ضعیف است. اگر چه دلایلی نظیر ضعف دستگاههای فرهنگی وتبلیغاتی کشور در این مسئله دخیل هستند، با این وجود به نظر می رسد که اشتباه و غفلت تاریخی بزرگی راجع به جنگ اتفاق افتاده است که هنوز هم اصلاح نشده است.

این اشتباه تاریخی آن است که جنگ تحمیلی در کتابهای درس تاریخ کشورمان جایگاهی ندارد. در واقع بیشتر مطالبی که دانش آموزان ما از کتاب تاریخ معاصر فرا می گیرند شامل زندگی شاهان حکومتهایی نظیر صفویه، قاجار و پهلوی، جنگهای آنان، قراردهایی که امضا کرده اند و به طور کلی اتفاقات مربوط به آنها تا عوامل مربوط به بوجود آمدن انقلاب اسلامی و وقایع مربوط به آن می باشد. به عنوان مثال مطالب متنوعی راجع به جنگهای ایران و روسیه در زمان قاجار، قراردادهای گلستان و ترکمنچای و وقایع زمان مشروطه و اشخاص دخیل در آن در کتاب تاریخ معاصر گنجانده شده است. ولی در همین کتاب مروری سریع بر جنگ تحمیلی انجام شده است و بنابراین مطلب خاصی راجع به عملیاتهایی نظیر فتح المبین، بیت المقدس و یا سرداران جنگ نظیر شهید باکری، شهید همت یا سرداران دیگر دیده نمی شود.

در واقع عوامل ایجاد جنگ تحمیلی ، دلایل شکست ها و پیروزی های ایران در جنگ با عراق ، قهرمانان جنگ و از همه مهمتری روایت دلاوری و از خود گذشتگی ایرانیان برای نجات کشورشان در جنگی که باعث شد نام دفاع مقدس بر آن گذاشته شود جایی در کتاب های درسی ما ندارد.

بنابراین توقع بی جایی است اگر انتظار داشته باشیم تا نسل های بعدی چیزی راجع به هشت سال دفاع مقدس بدانند. چون اصولا چیزی راجع به آن نخوانده اند. با این اوصاف به نظر می رسد که وقت آن رسیده تا دفاع مقدس و مسائل مربوط به آن با یک نگاه تاریخی به کتاب های درسی اضافه شود. نگاهی که البته باید از اغراق، اسطوره سازی و روایت های خسته کننده بی بهره باشد.