روی سخنم با مسئولان محترم دانشگاه آزاد اسلامی و به ویژه ریاست محترم آن دکتر حمید میرزاده است. پیش از این نیز از طریق ایمیل و یکی از معاونت‌های دانشگاه آزاد اسلامی به مناسبت آنچه که هم‌اکنون در این نامه‌ عرض می‌کنم خدمت ایشان نامه نوشته‌ام و حقیقتا نمی‌دانم که سرنوشت آن نامه‌ها به کجا انجامیده است و از این روست که اقدام به نوشتن این نامه‌ی سرگشاده کردم.

بنده عضو هیات علمی واحد فسا هستم. امروز که این نامه بدان مورخ است (۸/۶/۹۴) هنوز حقوق مردادماه این واحد پرداخته نشده و متاسفانه این چندمین بار است که در یک سال اخیر پرداخت حقوق اساتید و کارمندان این واحد با تاخیر همراه شده است. باری غرض از نگارش نامه‌ی حاضر گله و شکایت از فرد یا مسئول خاصی نیست. هدف اصلی نگارنده در واقع طرح بحران مالی‌ای است که در حال حاضر گریبانگیر واحد فسا و احتمالا برخی دیگر از واحدهای دانشگاهی کم‌بنیه شده است. مشکلات مالی که قبلا فقط شامل اختلال در پرداخت حق‌التدریس و طرح‌های تحقیقاتی و تشویقی مقالات و حق‌الزحمه‌ی پایان‌نامه ها می‌شد، اکنون به پرداخت حقوق ماهیانه‌ی اساتید و کارمندان رسیده است و ظاهرا مسئولان فعلی واحد فسا نیز از حل این بحران مالی ناتوان و درمانده‌اند و بعضا به گونه‌ای رفتار می‌کنند که اعضای هیات علمی و کارمندان باید از بابت پرداخت همین اندک مقرری ماهیانه نیز منت‌پذیر آنان باشند.

شاید با خواندن نامه‌های پیشین نگارنده (اگر به دست مسئولان رسیده باشد) و آنچه که در سطور پیشین نوشتم، برای ایشان این سوال پیش آمده باشد که: «آیا تاخیری چندروزه در پرداخت حقوق اساتید می‌تواند معیشت آنان را با مشکل مواجه کند؟» متاسفانه پاسخ این پرسش مثبت است. واقعیت این است که ضعف بنیه‌ی مالی دانشگاه و در نتیجه ناتوانی از پرداخت حق‌الزحمه‌ی طرح‌های پژوهشی و حق‌الزحمه‌ی پایان‌نامه‌ها و تشویقی مقالات، باعث شده که بسیاری از اساتید این واحد از چند سال پیش کلا قید کارهای پژوهشی را بزنند و دلخوش به حقوق ماهیانه‌ی خود و استمرار آن باشند.

در واقع این دسته اساتید که می‌دانم تعداد آنان در واحدهای دیگر نیز کم‌ نیست اما از سر شرم زبان بسته و به انتظار اقدامات مسئولان نشسته‌اند، جز همین حقوق ماهیانه درآمدی برای گذران زندگی ندارند. امیدوارم مسئولان محترم توجه داشته باشند که نوشتن این نامه برای نگارنده نیز چندان آسان نبوده، اما به قول شاعر کار دل به جان رسیده و کارد به استخوان.

متاسفانه باید پذیرفت که ضرباتی که دولت پیشین بر پیکر دانشگاه آزاد اسلامی وارد کرده است کاری و اثرگذار بوده و حداقل این که اقدامات لجوجانه‌ی دولت پیشین ادامه‌ی حیات واحدهای کوچکی مثل واحد فسا را با خطر مواجه کرده است. اکنون و با پذیرفتن واقعیت پیش‌گفته، بجاست که ریاست محترم دانشگاه با یاری هیات امنای محترم و سایر مسئولان دلسوز و متعهد دانشگاه آزاد اسلامی، چاره‌ای اساسی برای حل این بحران بیندیشند و چه زمانی بهتر از اکنون که مسئولان دولتی از سر تخاصم و ستیز به مجموعه‌ی دانشگاه آزاد نمی‌نگرند و احیانا مسئولان مربوطه را در بهبود وضعیت مجموعه‌ای که زمینه‌ی اشتغال هزاران نیروی متخصص را فراهم کرده است همراهی خواهند کرد. نگارنده‌ی این سطور به نوبه‌ی خود دو پیشنهاد را که برای برون‌رفت واحدهای کوچک دانشگاه آزاد اسلامی از وضعیت حاضر به ذهنش می‌رسد، به عرض می‌رساند و امیدوار است که مسئولین محترم دانشگاه با نظرخواهی از افراد دانسته و بایسته‌ای که صلاحیت و تعهد لازم را دارا هستند، بتوانند برای حل مشکلات مالی واحدهایی چون واحد فسا اقدامی اساسی بکنند.

۱-به عنوان فردی که بیست سال سابقه‌ی همکاری با دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان عضو هیات علمی را دارد، باید بگویم که بسیاری از بخشنامه‌ها و نامه‌های سازمان مرکزی فقط و فقط بر اساس اقتضائات و شرایط واحدهایی صادر و نوشته می‌شود که تعداد زیادی دانشجو و بنیه‌ی مالی بالایی دارند. طبیعی است که وقتی دانشگاهی فاقد استطاعت مالی باشد، اختصاص و تعیین درصدهایی خاص از درآمد آن دانشگاه برای طرح‌های پژوهشی و تشویقی مقالات از طریق بخشنامه بیهوده است.

بهتر است که در کنار صدور بخشنامه‌های خاص واحدهای توانمند (که البته برای خود آنان مفید و سازنده است) از اجبار واحدهای کوچک به اجرای بخشنامه‌هایی که فقط هزینه‌های مالی را افزایش می‌دهند و با واقعیت‌های اقتصادی آنها همخوانی ندارند، پرهیز و در عوض تصمیماتی درخور برای تقویت توان آن‌ها اتخاذ شود. در این مسیر حمایت مالی سازمان مرکزی از انجام فعالیت‌های اقتصادی متناسب با توانایی‌های هر واحد، می‌تواند نتیجه‌بخش باشد. برای نظارت بر این کار می‌توان از مشاورت افرادی از واحدهای درگیر بحران مالی استفاده کرد.

۲-اخیرا بخشنامه‌ای برای بازنشستگی پیش از موعد کارمندان دانشگاه آزاد اسلامی صادر شده است. به نظر می‌رسد با توجه به وضعیت مالی موجود در دانشگاه‌های کوچک، لازم باشد شمول این بخشنامه به اساتید دانشگاه آزاد اسلامی نیز تسری یابد تا اساتیدی که مایلند بتوانند با رعایت شرایط همان بخشنامه خود را بازنشسته کنند.

شاید در وهله‌ی اول این تصمیم مخالف چشم‌اندازهای راهبردی دانشگاه آزاد اسلامی در جذب هیات علمی و افزایش تعداد آنان به نظر برسد، اما باید گفت که در حال حاضر بسیاری از استادان از شرایط هیات علمی بودن فقط نام آن را یدک می‌کشند و به جای پرداختن به فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی، نگران پرداختن حقوق ماهیانه و آینده‌ی شغلی خود هستند. نتیجه این که بهتر است با تصمیمی درخور بخشی از بار مالی واحدهای دانشگاهی برداشته شود تا شرایط برای ادامه‌ی حیات بقیه‌ی مجموعه فراهم گردد.

در پایان برای ریاست محترم دانشگاه و هیات امنای محترم مجموعه‌ی دانشگاه آزاد اسلامی توفیق الهی را آرزو می‌کنم و امیدوارم که با درایت و تدبیر ایشان و سایر مسئولان دلسوز و متعهد دانشگاه مشکلات پیش‌گفته به نحوی شایسته و بایسته برطرف شود.

با سپاس فراوان
دکتر محمدعلی آتش‌سودا
دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فسا

الف