الف - سه اظهارنظر سیف درباره بازار ارز؛ سه بار گرانی دلار

سه اظهارنظر سیف درباره بازار ارز؛ سه بار گرانی دلار

دکتر ولی‌الله سیف رئیس‌کل بانک مرکزی دولت یازدهم طی یک سال و چند ماه اخیر، سه بار با اظهارات خود در بازار ارز دخالت کرده که در هر سه بار نیز واکنش بازار، گران شدن دلار بوده است.
سیف در سه مقطع زمانی ۲ مهر ۱۳۹۲، ۳۰ فروردین و ۱۴ آذر ۱۳۹۳ درباره بازار ارز اظهارنظر مستقیم کرده که نتیجه این اظهارات، افزایش قیمت ارز در بازار بوده است.

بار اول ۲ مهر ۱۳۹۲ در حالی که هم‌زمان با سفر حسن روحانی به سازمان ملل و بروز نشانه‌هایی از پیشرفت مذاکرات هسته‌ای، قیمت دلار روند نزولی به خود گرفت و از ۳۰۰۰ تومان پایین‌تر رفت، رئیس‌کل بانک مرکزی با سخنان خود جلوی کاهش بیشتر قیمت دلار را گرفت.
سیف در آن زمان در حاشیه نشست اتاق بازرگانی ایران، گفت: هیچ دلیلی برای کاهش بیشتر نرخ دلار در بازار آزاد وجود ندارد و اصلاً منطقی نیست قیمت دلار بیشتر از این پایین بیاید.
سیف همچنین با اشاره به اینکه کاهش نرخ ارز دلیل خاصی ندارد و تنها عاملی که باعث نوسانات اخیر شده خوش‌بینی‌ها و آثار روانی موجود در بازار است، عنوان داشت: نرخ فعلی دلار در بازار نرخ کف است و بیشتر از این پایین نخواهد آمد. {اینجا}

بلافاصله پس از سخنان مقام ارشد پولی کشور، روند نزولی قیمت دلار متوقف شد و ارز دوباره گران شد. مشخص بود که در آن زمان، رئیس‌کل بانک مرکزی به هدف خود که جلوگیری از کاهش قیمت دلار بود، رسیده است.

اما دو بار دیگر که سیف درباره قیمت دلار اظهارنظر مستقیم کرد، وضع بازار بر خلاف مهرماه ۱۳۹۲ متفاوت بود. اوایل امسال که قیمت دلار به طور محسوس رو به افزایش بود، سیف دوباره در این باره اظهارنظر کرد و مدعی شد که روند صعودی قیمت دلار متوقف خواهد شد.
۳۰ فروردین ۱۳۹۳ رئیس‌کل بانک مرکزی اعلام کرد: با توجه به عملکرد مثبت اقتصاد کشور در نیمه دوم سال گذشته و گشایش‌های ارزی اخیر، نوسانات موجود در بازار ارز موقتی بوده و انتظار می‌رود شرایط به روال ماه‌های گذشته بازگردد.

ولی‌الله سیف افزود: علائم مثبت ناشی از عملکرد اقتصاد با نوسانات روزهای اخیر در بازار ارز سازگار نیست که این امر می‌تواند ناشی از تأثیر عوامل غیراقتصادی باشد. وی با اشاره به عملکرد مثبت اقتصاد در شش‌ماهه گذشته و امکانات ایجادشده در استفاده از منابع ارزی و از بین رفتن محدودیت‌ها و مشکلات قبلی در زمینه ورود کالاهای مورد نیاز کشور، اظهار داشت: در شرایط عادی بعضی از اخبار و اظهارنظرها که بنا بر احتمالات و نه از روی اطلاعات واقعی مطرح می‌شود، می‌تواند آثار کوتاه‌مدت و موقتی بر بازار داشته باشد که البته بلندمدت نخواهد بود.

رئیس‌کل بانک مرکزی تصریح کرد: بانک مرکزی برنامه تأمین نامحدود ارز به منظور ورود کالاهای اساسی را در دستور کار دارد و مسلماً این امر بر شرایط بازار آزاد ارز نیز بی‌تأثیر نیست. {اینجا}

اما واکنش بازار به سخنان رئیس‌کل بانک مرکزی، معکوس بود و دلار با سرعت بیشتری رو به گرانی حرکت کرد.

آخرین بار هم هفته گذشته بود که سیف دوباره با مشاهده افزایش قیمت دلار، احساس تکلیف کرد و به میدان سخنرانی آمد. در حالی که پس از عدم توافق در مذاکرات هسته‌ای، قیمت دلار مجدداً روند افزایشی به خود گرفته بود، سیف در اظهاراتی از بازگشت ثبات به بازار ارز خبر داد. سیف در خصوص ثبات بازار ارز و اعتدال ایجادشده در این حوزه خاطرنشان کرد: عوامل بنیادی در اقتصاد از تعادل و استحکام لازم برخوردار است و نوسانات گذشته دیگر در آن نمی‌تواند اتفاق بیفتد. اقتصاد، خوشبختانه ثبات لازم را دارد و مقدمات بحث اقتصاد مقاومتی در حال نهادینه شدن است.
این بار اظهارنظر سیف سبب شد یکی دو روز بازار آرام بگیرد اما بازار ارز بی‌اعتنایی خود به مواضع رئیس‌کل بانک مرکزی را نشان داد و مجدداً وارد روند گرانی شد.

{اینجا}

با توجه به وظیفه ذاتی بانک مرکزی که حفظ ارزش پول ملی است، معقولانه‌تر آن است که بر اساس تجربیات ارائه شده کمتر حرف بزند و بیشتر کار کند. مانند تجربه مفید و روال حاکم بر کشورهای مختلف جهان، چه پیشرفته و چه در حال توسعه، که رؤسای بانک‌های مرکزی حد ممکن از سخنرانی‌ و موضعگیری پرهیز دارند، زیرا هر کلمه یا جمله رئیس‌کل بانک مرکزی که به درستی ادا نشود، یا حتی او درست بگوید ولی افکار عمومی برداشت نادرستی از آن سخنان وی داشته باشند، می‌تواند کل اقتصاد کشور را تحت تأثیر قرار دهد و برنامه‌ها و سیاستگذاری‌های کلان کشور را به هدر دهد.