ایران امروز در نقطهای سرنوشتساز ایستاده است. پرسش اصلی این است که آیا حرکت به سوی توان هستهای صلحآمیز میتواند امنیت و استقلال کشور را تقویت کند یا با خطرهای منطقهای و بینالمللی همراه خواهد بود. تاریخ نشان داده است که فناوری هستهای یکی از ابزارهای اصلی قدرت و بازدارندگی ملی است و میتواند نقش کلیدی در دفاع از منافع کشور ایفا کند.
ایران همواره با تهدیدهای متعدد منطقهای و فرامنطقهای مواجه بوده است. جنگ هشت ساله تحمیلی با عراق که با حمایت برخی قدرتهای جهانی علیه کشورمان آغاز شد، حملات تروریستی در شرق ایران که از سوی برخی قدرتهای منطقهای حمایت میشد، و جنگ ۱۲ روزه اخیر با اسرائیل و دخالتهای آمریکا، نمونههایی روشن از چالشهای امنیتی ایران در دهههای اخیر هستند. این تجربهها نشان میدهد که تنها تکیه بر توان نظامی متعارف نمیتواند امنیت پایدار و بازدارندگی مؤثر را تأمین کند.
در چنین شرایطی، توسعه برنامه هستهای صلحآمیز میتواند ستون بازدارندگی باثباتی باشد که امنیت کشور را تقویت کرده و به ایران امکان میدهد در برابر تهدیدها با قدرت و اعتماد به نفس عمل کند. این مسیر کاملاً با سیاستها و فتوای رهبر انقلاب همسو است و هیچ ارتباطی با تولید یا استفاده از سلاح هستهای ندارد، که همواره حرام اعلام شده است. بازدارندگی هستهای صلحآمیز، به کشور فرصت میدهد تا جایگاه خود را در معادلات منطقهای و جهانی تقویت کند و از تهدیدهای آشکار و بالقوه محافظت شود.
با وجود مزایا، توسعه فناوری هستهای با چالشها و فشارهای خارجی همراه است. تحریمهای اقتصادی، محدودیتهای فناوری و واکنشهای سیاسی میتوانند کشور را تحت فشار قرار دهند. ایران باید با هوشمندی سیاسی و استراتژی ملی از دانش هستهای برای پیشرفت علمی، صنعتی و دفاعی بهره ببرد، بدون آنکه به عنوان تهدیدی برای دیگران معرفی شود. این تعادل دقیق میان قدرت بازدارنده و دیپلماسی فعال، کلید موفقیت ایران در مسیر امنیت ملی است.
ایران امروز بین دو مسیر مهم قرار دارد: مسیر بازدارندگی هستهای صلحآمیز که امنیت و جایگاه کشور را تقویت میکند اما با هزینهها و فشارهای بینالمللی همراه است، و مسیر تقویت توان متعارف و دیپلماسی فعال که میتواند استقلال، ثبات و امنیت پایدار کشور را تضمین کند. راهبردی پایدار، ترکیبی از هر دو مسیر است: توسعه توان دفاعی متعارف، تمرکز بر اقتصاد قوی و مستقل، و همزمان داشتن ظرفیت بازدارندگی هستهای صلحآمیز برای مقابله با تهدیدهای منطقهای و فرامنطقهای.
در مجموع میتوان گفت تجربه تاریخی و تهدیدهای همیشگی نشان میدهد که فناوری هستهای میتواند ابزار قدرت و بازدارندگی ایران باشد، مشروط بر آنکه با استراتژی ملی، تدبیر و رعایت منافع کشور دنبال شود. حرکت به سوی بازدارندگی هستهای صلحآمیز، نه تنها یک انتخاب دفاعی و امنیتی است، بلکه نشاندهنده استقلال و عزت ملی ایران است. این مسیر به روشنی نشان میدهد که ایران میتواند امنیت خود را تضمین کند، بدون آنکه از اصول دینی و فتوای رهبر انقلاب درباره ممنوعیت ساخت و استفاده از سلاح هستهای عدول کند.