گرو تعاملی- پوریا لوایی 

 آژانس‌های همکاری و توسعه به‌عنوان ابزاری کلیدی در خدمت کشورهای خود عمل می‌کنند تا از طریق نفوذ نرم، اهداف سیاست خارجی خود را در کشورهای هدف پیش ببرند. این آژانس‌ها با بهره‌گیری از پروژه‌های بشردوستانه و توسعه‌ای، تصویری مثبت از کشور خود ایجاد کرده و نفوذ فرهنگی و سیاسی را گسترش می‌دهند.

 نرم نفوذ نرم، مفهومی معرفی‌شده توسط جوزف نای در دهه ۱۹۹۰، به توانایی یک کشور برای تأثیرگذاری بر دیگران از طریق جذابیت‌های فرهنگی، ارزش‌ها و دیپلماسی عمومی بدون توسل به زور یا فشار اقتصادی اشاره دارد. برخلاف قدرت سخت که بر ابزارهای نظامی و اقتصادی تکیه دارد، نفوذ نرم با ایجاد روابط پایدار و تصویر مثبت، کشورها را قادر می‌سازد با هزینه کمتر و تأثیر بلندمدت، بر سیاست‌ها و تصمیمات دیگران اثر بگذارند. در دنیای امروز که رسانه‌های دیجیتال و افکار عمومی نقش مهمی در سیاست بین‌الملل دارند، نفوذ نرم به یکی از مؤثرترین ابزارهای پیشبرد منافع ملی تبدیل شده است.

ابزارهای نفوذ نرم
کشورها برای گسترش نفوذ نرم از راهبردهای متنوعی استفاده می‌کنند:
دیپلماسی عمومی: تبادلات فرهنگی، مانند بورسیه‌های تحصیلی و جشنواره‌های فرهنگی، روابط بلندمدت با نخبگان کشورهای هدف ایجاد می‌کند.
رسانه و فناوری دیجیتال: پلتفرم‌های اجتماعی برای ترویج روایت‌های ملی و ارزش‌های فرهنگی به کار می‌روند.
کمک‌های بشردوستانه و توسعه‌ای: این کمک‌ها، به‌ویژه در زمان بحران، وجهه‌ای مثبت برای کشور مبدأ ایجاد می‌کنند.
همکاری‌های اقتصادی: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، مانند ساخت جاده‌ها یا نیروگاه‌ها، وابستگی اقتصادی و نفوذ سیاسی را تقویت می‌کند.

این ابزارها با هدف جلب اعتماد و ایجاد جذابیت، نفوذ نرم را به راهبردی کارآمد تبدیل کرده‌اند.

نقش آژانس‌های همکاری و توسعه
آژانس‌های توسعه، بازوهای اجرایی نفوذ نرم، با اجرای پروژه‌های هدفمند مانند ساخت بیمارستان‌ها، مدارس و برنامه‌های آموزشی، تصویری مثبت از کشور خود ترسیم می‌کنند. این پروژه‌ها نه‌تنها نیازهای جوامع هدف را برآورده می‌کنند، بلکه حس قدردانی و وابستگی به کشور مبدأ ایجاد می‌کنند. این آژانس‌ها همچنین با حمایت از جوامع محلی، بستری برای گسترش نفوذ اقتصادی و فرهنگی فراهم می‌کنند که می‌تواند به توسعه بازارها و تقویت جایگاه سیاسی منجر شود. آژانس‌های همکاری و توسعه در جهان کشورهای مختلف با درک اهمیت نفوذ نرم، آژانس‌های تخصصی تأسیس کرده‌اند:

ایالات متحده: آژانس توسعه بین‌المللی (USAID) از سال ۱۹۶۱ با بودجه‌ای حدود ۴۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳، پروژه‌هایی در حوزه سلامت، آموزش و کمک‌های بشردوستانه در بیش از ۱۰۰ کشور اجرا می‌کند.
چین: آژانس همکاری توسعه بین‌المللی چین (CIDCA) از سال ۲۰۱۸ بر پروژه‌های زیرساختی در آفریقا و آسیا متمرکز است.
آلمان: آژانس همکاری بین‌المللی (GIZ) از سال ۲۰۱۱ پروژه‌های توسعه پایدار را در سراسر جهان پیش می‌برد.
فرانسه: آژانس توسعه فرانسه (AFD) بر توسعه اقتصادی و اجتماعی، به‌ویژه در آفریقا، تمرکز دارد.
ترکیه: آژانس همکاری و هماهنگی ترکیه (TIKA) از سال ۱۹۹۲ پروژه‌هایی مانند ساخت مدارس و مرمت آثار تاریخی را در مناطق با پیوند فرهنگی اجرا می‌کند.
کانادا: امور جهانی کانادا (GAC) پس از ادغام آژانس توسعه کانادا در سال ۲۰۱۳، در سال ۲۰۲۲-۲۰۲۳ حدود ۱۵.۵ میلیارد دلار در ۲۹۰۰ پروژه هزینه کرد.
رژیم صهیونیستی: آژانس همکاری بین‌المللی توسعه (MASHAV) از سال ۱۹۵۸ پروژه‌های کشاورزی و آموزشی را برای گسترش نفوذ و بهبود وجهه بین‌المللی اجرا می‌کند.

نتیجه‌گیری
نفوذ نرم به‌عنوان راهبردی کلیدی در سیاست خارجی، از طریق آژانس‌های همکاری و توسعه اجرا می‌شود. این آژانس‌ها با پروژه‌های هدفمند در حوزه‌های آموزش، بهداشت و زیرساخت، نفوذ فرهنگی و اقتصادی کشورها را تقویت می‌کنند. با این حال، موفقیت این راهبرد به پاسخگویی به نیازهای واقعی جوامع هدف و اجتناب از اهداف صرفاً سیاسی بستگی دارد تا از برداشت تبلیغاتی جلوگیری شود.