گروه تعاملی الف - پیمان مولوی:
داستان توسعه و پيشرفت کشاورزي هلند پر از درس‌هايي است که جهان بايد فرا گيرد. هلند، کشوري کوچک، با 17 ميليون جمعيت به دومين صادرکننده محصولات غذايي جهان تبديل شده است. اين کشور تقريباً از تمامي منابع سرزميني و خاک که براي کشاورزي در مقياس بزرگ لازم است محروم است. آمريکا به عنوان اولين صادرکننده محصولات کشاورزي جهان 270 برابر بيشتر از هلند زمين کشاورزي دارد اما هلند دومين صادرکننده محصولات کشاورزي بعد از آمريکا است و درعين حال بزرگترين صادرکننده گوجه فرنگي، سيب زميني و پياز و دومين صادرکننده سبزيجات در دنیا است. يک سوم تجارت جهاني دانه‌هاي سبزيجات خوراکي از هلند سرچشمه مي‌گيرد.
اين موفقيتها فقط در 94 کيلومترمربع گلخانه به دست آمده است. در مقايسه بايد گفت؛ مساحت شهر تهران 730 کيلومترمربع است.
راز موفقيت در چيست؟
راز موفقيت هلند استفاده از تکنولوژي‌هاي برتر و گلخانه‌هاي پيشرفته کشاورزي است. اين تکنولوژي‌ها برداشت در سطح هکتار را به شدت افزايش داده است.
نمونه‌اي از تکنولوژي‌هاي به کار رفته در هلند:
با استفاده از سنسورهاي حساس، در مصرف آب برخي از محصولات کليدي تا 90 درصد صرفه جويي مي‌شود. در هلند 15 نوع گوجه فرنگي با ارتفاع 6 متر پروش داده مي‌شوند که ريشه آنها نه در خاک بلکه در محلول‌هاي مغزي قرار دارد. هلند به طور کامل استفاده از آفتکش‌هاي شيميايي را کنار گذاشته است. همچنين در عرصه پرورش طيور و از سال 2009، مرغداران و دامداران استفاده از آنتي‌بيوتيک را حدود 60 درصد کاهش داده‌اند. کشاورزان براي تنظيم دماي گلخانه ها از انرژي زمين گرمايي (geothermal) استفاده مي‌کنند. کشاورزي هيدروپونيک که در آن محصولات بدون خاک و با استفاده از محلول‌هاي مغذي رشد مي‌کنند، مصرف آب و هزينه ها را به شدت کاهش داده است. راز پيشرفت‌ها در تحقيقاتي است که در دانشگاه واخنينگن (Wageningen) هلند صورت مي‌گيرد. شايد بتوان گفت که اين دانشگاه بهترين موسسه تحقيقاتي جهان درزمينهٔ کشاورزي است.
اگر آمريکا سيليکون ولي (Silicon Valley) کاليفرنيا را به عنوان مرکز نوآوري‌هاي تکنولوژيکي دنيا در اختيار دارد، هلند نيز مرکز تحقيقات کشاورزي غذايي فوود ولي (Food Valley) را به کشاورزي جهان معرفي مي‌کند. اگر دانشگاه کاليفرنيا مرکز ثقل سيليکون ولي آمريکا است، دانشگاه واخنينگن نيز مرکز ثقل «فوود ولي» هلند است.
وقتي فناوري جاي خالي خاک را پر مي‌کند
هلند کشوري کوچک است که رتبه دوم صادرات محصولات کشاورزي و عنوان بزرگترين توليدکننده سيب زميني در جهان را در اختيار دارد. همانطوري که گفته شد مساحت آمريکا 270 برابر هلند است يعني آمريکا 9 ميليون و 843 هزار کيلومترمربع وسعت دارد درحاليکه مساحت هلند 41 هزار و 543 کيلومترمربع است و طبعاً اين پرسش مطرح مي‌شود هلند چگونه توانست در يک رقابت جهاني اينگونه به مقامي برتر از ديگر کشورها دست يابد؟
هلند آخرين کشور غربي است که دچار قحطي شديد شده است؛ در واپسين سال جنگ جهاني دوم، کمبود مواد غذايي موجب شد 10 الي 20 هزار هلندي جان خود را از دست بدهند. اين تجربه ي تلخ، توأم با پيش‌بيني‌هاي نه چندان روشن در رابطه با آينده تأمين مواد غذايي در جهان، هلندي‌ها را بر آن داشت تا به دنبال راهکارهايي براي حل معضل کمبود مواد غذايي باشند. حدوداً سه دهه پيش، دولت هلند برنامه‌اي ملي و جامع را براي توسعه کشاورزي پايدار در اين کشور در برنامه توسعه خود قرارداد. هدف اين برنامه، دو برابر شدن توليدات کشاورزي و کاهش استفاده از منابع به يک دوم بود.