ایران در «حیاط خلوت» آمریکا

گروه جهان الف،   4020327041

وجه مشترک اغلب تحلیل‌های خارجی از سفر آقای رئیسی به آمریکای لاتین آن است که معتقدند این سفر در چارچوب پیامی مبنی بر شکست سیاست‌های ایالات متحده در سراسر جهان است.

ایران در «حیاط خلوت» آمریکا

به گزارش الف، سفر 5 روزه سید «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور کشورمان به آمریکای لاتین و سه کشور ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه بازتاب زیادی در رسانه‌های جهان و منطقه داشت و اغلب رسانه‌های آمریکایی، آن را شکستی برای سیاست‌های ایالات متحده در قاره آمریکا توصیف کردند.

اما مطبوعات عربی از جمله رسانه‌هایی بودند که به شکل گسترده این سفر را مورد توجه قرار داده و به ارزیابی آن پرداختند.

وبسایت العربی الجدید در این زمینه نوشت، رئیس جمهور ایران به کشورهایی سفر کرد که دولت‌های چپ آنها انگیزه زیادی برای به چالش کشیدن هژمونی آمریکا در نیم‌کره غربی و خاورمیانه دارند. یکی از اهداف این سفر فرستادن پیامی برای آمریکاست با این مضمون که ایران در «حیاط خلوت» آمریکا برای خود دوستانی دارد که آماده تقابل با واشنگتن هستند. 

شبکه الجزیره نیز سفر رئیس جمهور کشورمان به آمریکای لاتین را در چارچوب تقویت روابط ایران با مخالفان حاکمیت غرب دانست.

اما روزنامه لبنانی الاخبار از جمله رسانه‌های عرب زبانی است که به تحلیل مفصل سفر سیدابراهیم رئیسی به آمریکای لاتین پرداخته و نوشت، سفر رئیس جمهور ایران به سه کشور آمریکای لاتین درحالی به پایان رسید که می‌توان آن را نشان از تلاش تهران برای حضور بیشتر در «حیاط خلوت» آمریکا و تحکیم روابط با کشورهایی دانست که در معرض خطر تحریم‌های آمریکا قرار دارند. در این سفر مجموعا 28 سند همکاری در زمینه‌های مختلف بین ایران با ونزوئلا و کوبا و نیکاراگوئه امضا شد.

بر اساس این مقاله، ونزوئلا نزدیکترین متحد ایران در آمریکای لاتین، اولین ایستگاه یک سفر بزرگ بود که در آن دو طرف ۱۹ سند همکاری را امضا کردند که عمدتاً بر اقتصاد، تجارت، فناوری و علم متمرکز بود. همچنین مقرر شد ارزش مبادلات تجاری بین دو کشور از 3 میلیارد دلار به 20 میلیارد دلار افزایش یابد. «نیکلاس مادورو» رئیس جمهور ونزوئلا نیز ایران را کشوری دوست توصیف و اعلام کرد که ایران یکی از قدرت‌های علمی و فناوریِ درحال رشد در جهان است و ونزوئلا دست خود را به سوی ایران دراز می‌کند.

الاخبار در ادامه به سفر آقای رئیسی به نیکاراگوئه اشاره کرد که در آن 3 سند همکاری بین دو طرف در زمینه‌های قضایی و اقتصادی و تجاری و تجهیزات پزشکی به امضا رسید. اما کوبا سومین ایستگا سفر رئیس جمهور ایران بود که 6 سند همکاری میان دو کشور در  حوزه قضایی، همکاری های سیاسی همه جانبه، روابط گمرکی و همکاری در حوزه فناوری اطلاعات امضا شد.

در ادامه این یادداشت آمده است، اغراق نیست اگر بگوییم که آمریکا و تحریم‌هایش انگیزه مشترک و اولین کاتالیزور نزدیک شدن چهار کشور مذکور را تشکیل می‌دهند، به این امید که همکاری بین آنها آسیب‌های ناشی از تحریم‌ها را محدود کند و توانایی آنها را برای مقاومت افزایش دهد. در این میان واشنگتن نیز نتوانست ناراحتی خود را از این سفر پنهان کند و «متیو میلر» سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده در این زمینه اعلام کرد که ما آشکارا نگرانی خود را از فعالیت‌های ایران ابراز کردیم و این تعجب‌آور نیست که کشورهای آمریکای لاتین با ایران روابط دیپلماتیک داشته باشند.

بر اساس این تحلیل، محافل سیاسی و حرفه‌ای آمریکا به موازات افزایش تحرکات رقبای این کشور در منطقه، معتقدند که نفوذ واشنگتن در آمریکای لاتین نیز در حال کاهش است.  در همین زمینه روزنامه وال استریت ژورنال به رویدادهای دیپلماتیک در کشورهای همسایه آمریکا اشاره کرده و نوشت: «خبرهای ناخوشایندی از آمریکای لاتین به آمریکا می‌رسد، اما واکنش دولت جو بایدن به آن منفعلانه است». «امانوئل اوتولنگی» تحلیلگر ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی نیز اعلام کرد که هدف از سفر رئیس جمهور ایران به آمریکای لاتین، تحکیم ائتلاف ضد آمریکایی در آمریکای لاتین و تقویت رویکرد چندقطبی‌سازی جهان است.

پایگاه خبری شبکه المیادین نیز از دیگر رسانه‌های مطرح عربی است که سفر آقای رئیسی به آمریکای لاتین را مورد ارزیابی قرار داد.

المیادین در یادداشتی به این منظور نوشت، درست است که تحریم‌های آمریکا علیه ایران و ونزوئلا و کوبا و نیکاراگوئه، وجه مشترک این کشورها محسوب می‌شود و انگیزه‌ای برای تقویت اتحاد آنهاست؛ اما این تنها جزئی از تاکتیک‌ها و سیاست‌های روزمره کشورهای مذکور به شمار می‌رود. واقعیت آن است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، پژواک توصیف آمریکا به «شیطان بزرگ» از ایران به گوش نیروهای انقلابیِ درحال ظهور در آمریکای لاتین رسید و «فیدل کاسترو» یکی از اولین روسای جمهور در این منطقه بود که جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت شناخت و با اعزام هیئتی به ایران حمایت خود را از انقلاب این کشور به امام خمینی (ره) اعلام کرد.

بر اساس تحلیل المیادین، کشورهای آمریکای لاتین از ابتدا علاقه زیادی به پیوستن به محور ضد آمریکایی داشتند و این محور توسط ایران شکل گرفت. بنابراین شعارهای انقلاب اسلامی ایران همچون مبارزه با استکبار و انقلاب مستضعفین و ...مورد توجه نیروهای چپ انقلابی در آمریکای لاتین قرار گرفت.

المیادین در ادامه به تحریم‌های آمریکا بر بخش نفت ایران و ونزوئلا اشاره و اعلام کرد که این تحریم‌ها دو وضعیت متفاوت را در دو کشور مذکور به وجود آورد؛ به این صورت که در ایران قابلیت استخراج و پالایش وجود دارد، اما مشکل این بود که این کشور از بازار جهانی جدا شده و نتوانست نفت خود را صادر کند. به این ترتیب ونزوئلا به ایران کمک کرد تا نفت خود را به مناطق مختلف جهان صادر کند.

در پایان وجه مشترک تحلیل‌های رسانه‌های خارجی از سفر رئیس جمهور کشورمان به 3 کشور آمریکای لاتین آن است که این سفر درچارچوب تزلزل و فروپاشی دکترین سیاسی آمریکاست که تصور می‌کرد هیچ‌کس نمی‌تواند وارد حیات خلوت آن شود.