به گزارش الف، بعد از انتخاب رئیس جمهور و نخستوزیر جدید عراق که چشمانداز روشنی برای خروج این کشور از بنبست سیاسی بعد از گذشت بیش از یک سال ترسیم کرد، اکنون عمده توجهات به سمت آینده جریان ریشهدار صدر به رهبری مقتدی صدر معطوف شده و اینکه سرنوشت سیاسی این جریان به کجا میرسد.
بعد از جنجالهای به وجود آمده درباره تشکیل دولت عراق طی یک سال گذشته پس از انتخابات پارلمانی این کشور و تصمیم چالشبرانگیز مقتدی صدر و جریان متبوع وی برای کنارهگیری از دنیای سیاست به نظر میرسد که صدریها همچنان به موضع خود در این زمینه پایبند هستند و حتی بعد از روشن شدن تکلیف انتخاب رئیس جمهور و نخستوزیر جدید، مقتدی صدر قاطعانه از مشارکت در دولتی که توسط «محمد شیاع السودانی» نامزد مورد نظر هیئت چارچوب هماهنگی شیعیان تشکیل گردد خودداری میکند.
«صالح محمد العراقی» که یک شخصیت نزدیک به مقتدی صدر است به نقل از او گفت «دولت جدید عراق در صورت تشکیل شدن یک دولت ائتلافی است که خواستههای ملت را برآورده نمیکند و بنابراین آزموده را آزمودن خطاست».
این درحالی است که محمد شیاع السودانی به عنوان نخستوزیر مکلف به تشکیل دولت عراق در تلاش است تا دیدار مستقیمی با شخص مقتدی صدر داشته و او را برای مشارکت در دولت آینده قانع کند.
کارشناسان امور معتقدند که عدم مشارکت جریان صدر در دولت آینده میتواند برای کابینه السودانی چالشآفرین باشد. اما با این وجود به نظر میرسد احزاب عراقی در دولت جدید از اجماع لازم برخوردار بوده و حتی اگر صدریها واقعا قصد تحریم این دولت را داشته باشند احزاب مذکور میتوانند جای خالی این جریان را پر کنند. علاوه بر آن یک تلاش منطقهای و بینالمللی برای خروج عراق از بحران سیاسی وجود دارد.
البته حضور جریان صدر در دولت السودانی میتواند ثبات بیشتری به این کابینه بدهد و اطمینان خاطر بیشتری برای آن فراهم کند. به ویژه اینکه برخی پیشبینی میکنند در صورت تشکیل دولت جدید ممکن است همانند چند ماه گذشته حامیان جریان صدر نارضایتی خود را به داخل خیابانها بکشانند و چالشهایی به وجود بیاورند. اما در هر صورت سیگنالهای مربوط به فضای سیاسی و تشکیل دولت عراق تاکنون مثبت بوده است.
اما درباره آینده جریان صدر نظر غالب تحلیلگران بر این است که این جریان و رهبری آن در صورتی که همچنان به موضع خود در دوری از دولت پایبند باشند به مرور در انزوای سیاسی قرار میگیرند.
«غالب الدمامی» تحلیلگر سیاسی و استاد رسانه در عراق در این زمینه اعلام کرد، جریان صدر منتظر یک آینده دیگر برای خود است .اگر چارچوب هماهنگی شیعیان در تشکیل دولت موفق عمل کند، آینده سیاسی جریان صدر با این موضعی که پیش گرفته با خطراتی همراه خواهد بود اما اگر شیاع السودانی در تشکیل کابینه شکست بخورد به نفع صدریهاست. صحنه سیاسی عراق تا این لحظه تقریبا همچنان مبهم است و نمیتوان دقیقا پیشبینی کرد چه اتفاقی قرار است بیفتد و شاید در معرض غافلگیریهای داخلی و خارجی قرار بگیریم.
«نجم المشهدانی» تحلیلگر امور سیاسی عراق نیز بر این باور است که اقدامات جریان صدر بعد از انتخابات پارلمانی عراق آینده بسیار بدی برای آن رقم زد و در حالی که 73 کرسی پارلمانی را کسب کرده بود با تحرکات غیر منطقی همه آنها را از دست داد و چنین چیزی در تاریخ دموکراسی جهان اتفاق نیفتاده است.
یک دسته دیگر از کارشناسان معتقدند اگر جریان صدر درباره تحولات صحنه سیاسی عراق بیتفاوت باشد و اقدامی انجام ندهد بهای گزافی پرداخت خواهد کرد و دیگر گروههای شیعه به تدریج جای خالی آن را پر میکنند.
از طرف دیگر استعفای نمایندگان جریان صدر از پارلمان عراق موجب شد تا شمار بیشتری از نمایندگان چارچوب هماهنگی به پارلمان راه پیدا کنند و این ائتلاف اکثریت را در اختیار بگیرد. بسیاری معتقدند که اگر مقتدی صدر اقدام مستقیم برای انحلال پارلمان انجام میداد و از سناریوهایی چون اردوکشی خیابانی اجتناب میکرد اکنون شرایط بهتری داشت. درواقع کودتای جریان صدر علیه نظام سیاسی توافقی عراق که بعد از سقوط رژیم صدام در این کشور شکل گرفته موجب به وجود آمدن وضعیت فعلی برای این جریان شد.
تجربه طی دو دهه گذشته نشان داده که هیچ یک از مولفههای عراقی نمیتوانند نظام توافقی این کشور را به هم بزنند.
اما تشکیل دولت جدید به معنای خروج عراق از بحران نیست؛ بلکه همه چیز به عملکرد کابینه السودانی در مرحله آینده بستگی دارد. به ویژه اینکه با روی کار آمدن یک نخستوزیر نزدیک به مقاومت، آمریکا تحرکات خود را برای بازیابی نفوذش در عراق تشدید خواهد کرد. بنابراین دولت السودانی در تعامل با پرونده نظامیان آمریکایی کار سختی پیش رو خواهد داشت.
همچنین در شرایط بحرانی اقتصاد عراق نیز پروندههای اقتصادی و مالی پیچیدهای روی میز دولت جدید وجود دارد که مردم حساسیت بالایی نسبت به این پروندهها دارند و در صورتی که کابینه السودانی بخواهد همانند دولت قبلی با بحران اقتصادی عراق تعامل داشته باشد در برابر خشم و نارضایتی مردم قرار میگیرد. بر این اساس همانطور که کارشناسان عراقی میگویند دولت جدید ابتدا باید یک اصلاح اساسی در تصمیمات و اقدامات انجام شده توسط کابینه قبلی انجام داده و سپس نقشه راه خود را ترسیم کند.