این روزها اهدای کتاب نفیس به دوستان و آشنایان بسیار متداول شده است. با توجه به احساسات زیبایی دوستی و هنری ما ایرانیان این کتابهای لوکس میتوانند این حس را در ما زنده کنند و باعث حال خوبی در ما شوند. علاوه بر این با اهدای کتاب میتوانیم به ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی نیز کمک کنیم.
وقتی ما به دنبال خرید یک کتاب نفیس هستیم، در گام اول به جستجوی بهترین انتشارات کتاب نفیس میپردازیم. اما مسئلهای که حائز اهمیت است این است که ابتدا کتاب نفیس را تعریف کنیم. در این مقاله سعی میکنم با طرح مسائل مهمی به شما کمک کنم که با دید بازتری به انتخاب بهترین ناشر کتب لوکس بپردازید. پس با من همراه شوید.
کتاب نفیس چیست؟
کتاب نفیس دارای چند ویژگی بارز است.
محتوای نفیس: عموما محتوای کتابهای نفیس شامل موارد زیر است: قرآن کریم، دیوان حافظ، شاهنامه فردوسی، رباعیات خیام، کتابهای ایرانشناسی، کتاب هنری و غیره
تذهیب و تصویرگری نفیس: تصویرگریهای همانند مینیاتور و تابلوخط و همچنین تذهیبی که برای کتاب استفاده میشود نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. تذهیب و مینیاتور یک کتاب نفیس باید حتما اثر استادان برجستهای مثل استاد فرشچیان، استاد آقامیری، استاد هنرور، استاد طهماسبی و استاد خداپناه باشد. تذهیبی که با جستجو در اینترنت به دست آمده باشد، برازندهی یک کتاب نفیس نیست.
خطاطی نفیس: از خطاطان برجستهی ایرانی میتوان به استاد امیرخانی، استاد میرعماد، استاد اخوین، استاد فلسفی و غیره اشاره کرد. کتابهایی که توسط این اساتید برجسته خطاطی شده باشند، از ارزش هنری بیشتری نسبت به کتابهایی که به صورت کامپیوتری تایپ شدهاند دارند.
کاغذ: در کتب نفیس عموما از سه نوع کاغذ استفاده میشود که همه وارداتی و با کیفیت هستند. کاغذ تحریر که همان کاغذ معمولی است که در عموم کتابها استفاده میشود. کاغذ گلاسه که به کاغذ روغنی یا براق نیز در میان مردم معروف است. کاغذ معطر که کاغذی خاص با طرحهایی زیبا و عطری دلنشین است. کاغذ عطری با توجه به قیمت گرانی که دارد در برخی از کتابهای خاص استفاده میشود.
قاب نفیس: کتابهای نفیس معمولا از قاب ارزندهای نیز برخوردار هستند. قابهای مورد استفاده در کتابهای نفیس میتواند به صورتهای زیر باشد:
قاب کشویی – جعبه ته گرد –جعبه لپ تاپی – جعبه صندوقی - جعبه دو تکه

روکش نفیس: اسکلت جلد و قابهای کتاب نفیس به غیر از جعبه های خاتم کاری عموما از ام دی اف ساخته میشود. و روکشی که بر روی اسکلت کتاب کشیده میشود به ترتیب مرغوب بودن به شرح زیر است:
چرم طبیعی – خاتم – ترمه - ترمو (چرم مصنوعی که قابلیت داغکوب دارد) – گالینگور - سلفون

صحافی نفیس: جدای از محتوا و مواد مرغوبی که در تولید کتاب باید استفاده شود، کیفیت صحافی و دقت در تمیز درآوردن کتاب نفیس نیز بسیار حائز اهمیت است. به طور مثال کتاب ته دوخت باشد، در ته بندی کتاب از قنداق استفاده شده باشد که کتاب پرپر نشود، کتاب به خوبی ته گرد شده باشد، از چسب مرغوب برای چسب کشی استفاده شده باشد، در کتاب طلاکوب از طلای مرغوب استفاده شده باشد، در کتابهای داغکوب زمان کافی برای پرس اختصاص داده شود تا طرحها به خوبی روی ترمو بنشیند و موارد جزئی دیگر که از حوصله این مقاله خارج است.
معرفی انتشاراتهای کتاب نفیس
با توجه به این ویژگیهایی که در بالا ذکر شد، در این بخش به چهار ناشر که از نظر ما جزء بهترین ناشرین در زمینه چاپ کتب نفیس هستند اشاره میکنیم. البته ناشرین دیگری نیز وجود دارند که هرچند از مواد مرغوبی همچون ترمو و کاغذ گلاسه در کتاب استفاده میکنند ولی از لحاظ کیفی به هیچ عنوان محصولی قابل قبول تولید نمیکنند.
انتشارات یساولی: انتشارات یساولی یکی از قدیمیترین ناشرها در زمینه چاپ کتب نفیس است. این انتشارات کتابهای نفیس خود را با جلد ترمو و همچنین چرم طبیعی به بازار عرضه میکند. کتابهای این انتشارات از کیفیت خوبی برخوردار هستند و به نسبت سایرین قیمت بالاتری نیز دارند. به طور مثال این انتشارات دیوان حافظ نیساری را با چرم طبیعی به خط استاد فلسفی و در قطع رحلی منتشر نموده است که اکنون در سال 1401 به مبلغ ده میلیون تومان قیمت خورده است. البته این ناشر در سالیان اخیر در زمینه چاپ کتب نفیس بسیار کم کار شده است که دلیل آن عمدتا به خاطر رقبایی هستند که کتابهای نفیس را با قیمتهای بسیار پایینتری منتشر میکنند.

فرهنگسرای میردشتی: انتشارات میردشتی نیز یکی دیگر از ناشرین برجسته در این زمینه است. این انتشارات نیز از لحاظ کیفی کنترل خوبی روی کتابهای خود دارد و در کتابهای خود از هنر طراحان و خطاطان برجسته ای استفاده میکند که مزیت بسیار ویژهای است زیرا این اساتید برجسته با ناشرهای بسیار محدودی همکاری میکنند. به طور مثال دیوان حافظ این انتشارات توسط استاد غلامحسین امیرخانی خطاطی شده و نگارگری آن توسط استاد آقامیری انجام شده است.
انتشارات گویا: یکی دیگر از ناشرین کتب نفیس انتشارات گویا است. کیفیت محصولات این انتشارات کمی پایینتر از دو ناشر قبلی است ولی قابل قبول است. نکته برجسته در مورد کتابهای نفیس این انتشارات این است که در کتب خود از مینیاتورهای استاد فرشچیان نیز بهره برده است که به ارزش هنری این کتب افزوده است.

انتشارات هلیا: انتشارات دیگری که در زمینه کتب نفیس فعالیت میکند و سابقه کمتری نسبت به سه انتشارات قبلی دارد، انتشارات هلیا است. کتابهای این انتشارات به دلیل اینکه در مجموعه خود این مجموعه صحافی میشود از نظارت خوبی بر روی کیفیت کتب برخوردار است. وجه تمایز این انتشارات با دیگر ناشرین این است که جعبههایی با طراحی و شکل جدید برای کتابها تولید کرده است که با جعبههای سنتی متفاوت است. نکته دیگر اینکه برخلاف سه ناشر دیگر به صورت تخصصی کتاب نفیس تولید میکند و از محصولات متنوعتری نسبت به سایرین برخوردار است. دیوان حافظ نفیس، شاهنامه نفیس، رباعیات خیام نفیس، قرآن نفیس، دیوان شمس نفیس و غیره از جمله این کتابها هستند.