جای خالی تاثیرسنجی در ارزیابی برنامه های رسانه ملی

گروه فرهنگی الف،   4010522022

محمدزمانی در نشست "تاثیرسنجی برنامه های تلویزیون؛ چالش‌های امروز و سیاست های پیشرو" بر ضرورت تاثیرسنجی برنامه ها به جای تمرکز صرف بر نظرسنجی و میزان مخاطب در ارزیابی برنامه ها و شبکه ها تاکید کرد

جای خالی تاثیرسنجی در ارزیابی برنامه های رسانه ملی

نشست علمی «تاثیرسنجی برنامه‌­های تلویزیون؛ چالش­‌های امروز و سیاست­‌های پیش­رو»، با سخنرانی دکتر مجید محمدزمانی، چهارشنبه دوازدهم مرداد ماه در مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما برگزار شد. 

در این نشست دکتر مجید محمدزمانی، دکترای سیاست­گذاری فرهنگی ضمن تاکید بر ضرورت اثرسنجی محتوا از منظر فقهی، ملی (سیاست­های کلان) و سازمانی؛ به تبیین محدوده مفهومی «تاثیر» پرداخت و با اشاره به ادبیات پژوهش در حوزه تاثیرسنجی، ارزیابی انتقادی از پژوهش­‌های داخلی در این حوزه ارائه داد. بخش اصلی سخنرانی به معرفی روش چک­‌ لیست یا بازبینه  اختصاص داشت. این پژوهشگر حوزه رسانه و فرهنگ، با تاکید بر اینکه اجرای موثر تاثیرسنجی برنامه­‌های تلویزیونی، نیازمند چارچوب اثرسنجی است، چک‌­لیست را شیوه­ای نو در این عرصه دانست.

بخش پایانی سخنرانی، در برگیرنده پیشنهادها و سیاست­‌های رسانه­‌ای برای بهبود فرایندهای تاثیرسنجی با هدف ایجاد و تقویت تاثیرهای مطلوب و کاهش تاثیرات نامطلوب بوده است. از جمله این پیشنهادها می­توان به موارد ذیل اشاره نمود: 

 توجه به تاثیر برنامه بر مخاطب به جای تمرکز صرف بر نظرسنجی و اعلان میزان مخاطب در ارزیابی برنامه‌­ها و شبکه‌­ها؛
اثرسنجی برنامه­‌ها مبتنی بر چارچوب­‌های برخاسته از ارزش­‌های بومی-دینی؛
توجه به ویژگی­‌ها و نقش فعال مخاطب در فرآیند اثرسنجی برنامه؛
بهره‌‌ گیری از روش بازبینه جهت پرهیز از غفلت نسبت به گستره تاثیرات برنامه­‌ها؛
استفاده از معیارهای مشترک سازمانی و دانش تجمیع شده کاربردی در ارزیابی طرح­‌های برنامه ها؛
شناسایی اثرات احتمالی برنامه‌­ها پیش از تولید و پخش (مثلا بر مبنای پژوهش در فصل­‌های قبلی برنامه یا سریال)؛
به کارگیری روش‌­های متنوع در سنجش تاثیر متناسب با نوع تاثیر مورد نظر؛
اجرای تاثیرسنجی با همراهی و تعامل با عوامل تولید برنامه؛ 
ارائه پیشنهادهای کاربردی اصلاحی به برنامه سازان به منظور کاهش تاثیرات نامطلوب و ایجاد یا تقویت تاثیرات مطلوب برای تولیدات آتی.

 

مرکز تحقیقات صدا و سیما

در ابتدای این نشست که مدیران و پژوهشگران مرکز تحقیقات در آن حضور داشتند، دکتر آزاده سالمی، سرپرست گروه مصرف رسانه­‌ای، ضمن اشاره به برخی چالش­‌های نظری و روش­شناختی مطالعات اثرسنجی، به ضرورت­ اجرای این گونه پژوهش­‌ها تاکید کرد و هدف از برگزاری این نشست را آشنایی با فعالیت‌های پژوهشی حوزه سنجش تاثیر برنامه‌­های صداوسیما دانست.

با توجه به تجربیات پژوهشگران و مدیران مرکز تحقیقات در حوزه سنجش و تحلیل تاثیرات رسانه­‌ها، این نشست با مشارکت فعال آنان در طرح پرسش، بحث و نقد همراه گردید