ارتودنسی یک روش درمانی برای مرتب کردن دندان ها است؛ افراد با توجه به نوع ناهنجاری از یکی از این انواع ارتودنسی استفاد می کنند. در این نوشتار ما به معرفی انواع ارتودنسی (ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک) و موارد استفاده آنها خواهیم پرداخت.
موارد کاربرد ارتودنسی دندان
- حدف کردن فاصله بین دندانی؛
- مرتب و یک ردیف کردن دندان ها؛
- صاف کردن دندان های کج و روی هم رفته؛
- تقویت مکالمه بیمار؛
- تسهیل جویدن غذاها؛
- جلوگیری از آسیب دیدگی و پوسیدگی دندان ها؛
- اصلاح نمای ظاهری دندان ها و زیباتر کردن طرح لبخند؛
انواع ارتودنسی دندان
انواع ارتودنسی شامل ارتودنسی ثابت و متحرک هست که هر کدام از این روش ها نیز زیر مجموعه خود را دارند.
ارتودنسی ثابت
یکی از قدیمی ترین و البته رایج ترین انواع ارتودنسی، ارتودنسی ثابت است که برای درمان مال اکلوژن دندان ها استفاده می شود و نتیجه این روش درمانی بهبود نامرتبی دندان ها و عدم تناسب فک ها می باشد. بیمار در حین درمان با این نوع ارتودنسی اجازه خارج کردن بریس ها از دهان را ندارد.
انواع ارتودنسی ثابت
- ارتودنسی ثابت فلزی: در واقع سنتی ترین روش ارتودنسی، ارتودنسی با براکت های فلزی است که هنوز هم استفاده از آن به خصوص در کودکان رایج است.
- ارتودنسی ثابت سرامیکی: جنس براکت های این نوع ارتودنسی از سرامیک شفاف و روشن است و در دسته ارتودنسی نامرئی نیز قرار می گیرد.
- ارتودنسی لینگوال: این نوع از ارتودنسی ثابت هم نوعی ارتودنسی نامرئی است که به پشت دندان ها چسبیده می شود و از دید سایر افراد پنهان است.
- ارتودنسی دیمون: در این روش از براکت های دیمون که قابلیت باز و بسته شدن دارند، استفاده می شود.
مزایای ارتودنسی ثابت
- قابل استفاده برای درمان ناهنجاری های شدید دندانی است.
- در طی روند درمان نیاز به همکاری بیمار ندارد.
- یک گزینه مناسب برای درمان ناهنجاری های دندان کودکان است.
معایب ارتودنسی ثابت
- در صورتی که فرد در رعایت بهداشت و دهان سهل انگاری کند، احتمال پوسیدگی دندان ها بسیار زیاد است.
- میزان فشار وارد شده توسط این دستگاه ها به دندان ها غیرقابل کنترل است.
- ممکن است برخی افراد با ظاهر دستگاه ارتودنسی ثابت فلزی مشکل داشته باشند.
ارتودنسی متحرک
این نوع دستگاه ارتودنسی برخلاف نوع قبلی قابلیت خارج کردن از دهان در هنگام غذا خوردن، نوشیدن، مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و ... توسط بیمار وجود دارد.
انواع ارتودنسی متحرک
- الاینرهای شفاف: الاینرها که اصولا از جنس پلاستیک شفاف هستند در دسته ارتودنسی نامرئی نیز قرار می گیرند.
- نگهدارنده های ارتودنسی: از نگهدارنده ها به منظور حفظ نتایج حاصل از انواع ارتودنسی پس از تمام دوره درمانی استفاه می شود.
- هدگیر ارتودنسی: از هدگیرها برای درمان اختلالات رشد فکی کودکان به خصوص رفع مشکلات اوربایت استفاده می شود.
- پالاتال اکسپندر (ابزار وسیع کننده کام): از این ابزار ارتودنسی متحرک برای گسترش و وسیع کردن فک ها استفاده می شود.
- فضا نگهدارها (اسپیس مینتینرها): فضانگهدارها جزء متداول ترین تجهیزات ارتودنسی پیشگیرانه هستند. از این دستگاه به عنوان جایگزین برای دندان شیری کودکان استفاه می شود.
- ارتودنسی فانکشنال: این نوع دستگاه ارتودنسی متحرک برای جلو آوردن فک پایین یا عقب کشیدن فک بالا استفاده می شود.
مزایای ارتودنسی متحرک
- به دلیل متحرک بودن این نوع دستگاه ها به راحتی می توان در زمان شستشوی دندان ها، غذا خوردن و نوشیدن آن را از دهان خارج کرد.
- به دلیل رعایت نکات بهداشتی آسان تر در این روش، امکان پوسیدگی دندان و بیماری های لثه در حین درمان ارتودنسی کاهش پیدا می کند.
- به دلیل اینکه امکان خارج کردن بریس های متحرک در هنگام غذا خوردن از دهان وجود دارد؛ بنابراین نیازی به رژیم غذایی ارتودنسی دندان ندارید.
معایب ارتودنسی متحرک
- به دلیل متحرک بودن این بریس ها امکان گم شدن، شکستگی و صدمه دیدن آنها وجود دارد.
- تحمل این نوع بریس ها اصولا بر روی فک پایینی برای بیمار دشوار است.
- هزینه ارتودنسی متحرک به خصوص الاینرها از سایر روش ها بالاتر است.
مراقبت های قبل و بعد از انواع ارتودنسی
- یکی از مهم ترین کارهایی که باید قبل از درمان ارتودنسی انجام دهید این است که به دنبال یک متخصص ارتودنسی متبحر باشید. برای مثال اگر ساکن کرج هستید باید به دنبال بهترین متخصص ارتودنسی در کرج باشید تا بهترین نتایج را در مقابل هزینه زیادی که پرداخت می کنید، دریافت کنید.
- رعایت بهداشت دهان و دندان قبل، حین و بعد از درمان بسیار مهم است.
- در صورتی که دندان های شما دچار جرم یا پوسیدگی است باید قبل از شروع درمان ارتودنسی درمان شوند.
- در حین درمان ارتودنسی باید به صورت ماهانه به کلینیک ارتودنسی به منظور معاینه مراجعه کنید.
- در صورتی که ارتودنسی به همراه جراحی فک انجام شده است، بعد از جراحی فک نباید از مسواک استفاده کنید و دندان هایتان را با دستمال تمیز کنید.
- در حین درمان با بریس های ثابت از خوردن غذاهای سفت و سخت پرهیز کنید.
- در صورتی که از بریس های متحرک استفاده می کنید مراقب گم شدن یا شکسته شدن بریس ها باشید.
- در حین مراحل ارتودنسی استفاده از دهانشویه را فراموش نکنید.