به گزارش الف، محتوای مصاحبه‌ای که چند روز قبل «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی با مجله آمریکایی «ذا آتلانتیک» انجام داد، نشان می‌دهد که گویا ولیعهد جوان عربستان تصمیم گرفته از بحران مناقشه روسیه و اوکراین به عنوان عرصه‌ای برای تسویه حساب سیاسی و شخصی با «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا استفاده کند.
بن سلمان که در این گفتگو به موضوعات متعددی همچون رابطه با ایران و اسرائیل و نیز پرونده قتل «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار منتقد سعودی پرداخت، در زمینه روابطش با دولت آمریکا گفت که به نظر بایدن اهمیتی نمی‌دهد و برایش مهم نیس که رئیس جمهور آمریکا او را نادیده بگیرد.
این موضع‌گیری بی‌سابقه بن سلمان در رابطه با دولت آمریکا واکنش‌های متعددی در پی داشت و کارشناسان اقدام به ارزیابی و تحلیل پشت پرده آن کردند. پس از آن آمریکا که به دلیل ترس از پیامدهای منفی بحران اوکراین و همچنین تحریم‌های اعمال شده علیه روسیه در زمینه نفت نگران وقوع بحران نفتی در بازار جهانی و تاثیرات مخرب آن بر اقتصاد غرب است، از سعودی‌ها خواست تا تولید نفت خود را افزایش دهند، اما با پاسخ منفی عربستان مواجه شد.
در این چارچوب محمد بن سلمان تاکید کرد که به توافق خود با روسیه در اوپک پلاس پایبند بوده و هیچ برنامه‌ای برای افزایش تولید نفت ندارد و طبق همین توافق، نفت را به شکل تدریجی وارد بازار می‌کند.
روشن است در شرایطی که قیمت هر بشکه نفت به 140 دلار رسیده و طبق پیش‌بینی کارشناسان اقتصادی حتی ممکن است در مرحله نزدیک به 300 دلار نیز برسد، خودداری عربستان از افزایش تولید این ماده حیاتی می‌تواند یک فاجعه برای اقتصاد غرب و آمریکا رقم بزند؛ همانطور که نرخ تورم در این کشور نیز در حال افزایش است.
از طرف دیگر درحالی که آمریکا انتظار داشت کشورهایی مانند عربستان و امارات که متحدان اصلی واشنگتن در منطقه غرب آسیا هستند، در بحران اوکراین و روسیه جانب ایالات متحده را بگیرند، اما این کشورها در عین اعلام بی‌طرفی، رویه‌ای همسو با مسکو پیش گرفته‌اند.
به فاصله کوتاهی از این موضع‌گیری‌های بی‌سابقه بن سلمان در قبال دولت آمریکا و شخص بایدن، چند روز قبل وبسایت آمریکایی «اکسیوس» گزارش داد که مشاوران بایدن درحال آماده‌سازی برای سفر او به عربستان سعودی هستند و وی قصد دارد درباره افزایش تولید نفت با مقامات سعودی رایزنی کند.
اما این خبر بعد از یک روز توسط کاخ سفید تکذیب شد و «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد، جو بایدن همچنان به موضع قبلی خود مقابل عربستان و ولیعهد آن پایبند بوده و برنامه‌ای برای سفر به این کشور ندارد. در عین حال روزنامه آمریکایی «ول استریت ژورنال» گزارش داد که بایدن قصد گفتگو با «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی و محمد بن سلمان در زمینه نفت را داشته که هردو رد کرده‌اند.
در میان این موضع‌گیری‌های متناقض رسانه‌های آمریکایی، نکته بارز آن است که روابط آمریکا و عربستان که اکنون بن سلمان حاکم واقعی آن به شمار می‌رود وارد مرحله جدیدی شده است. پرواضح است که پایه اصلی مناسبات ریاض و واشنگتن همواره بر مبنای نفت بوده و بن سلمان تنها حاکم سعودی به شمار می‌رود که این اصل را در ارتباط با دولت آمریکا دور می‌زند.
البته باید به این نکته توجه کنیم که بن سلمان در صدد قطع رابطه با آمریکا و یا جایگزین کردن قدرتی مانند روسیه برای آن نیست؛ زیرا واشنگتن و ریاض روابط ریشه‌ای با یکدیگر دارند و ملاحظات موجود در مناسبات دو طرف اجازه پایان روابط را به آنها نمی‌دهد. همچنین شاهزاده جوان سعودی حتی اگر بخواهد توانایی ایستادن مقابل سیاست‌های آمریکا را ندارد و حتی ممکن است کاخ سفید برنامه‌ای برای کنار زدن او از قدرت داشته باشد.
بر همین اساس ناظران امور معتقدند که موضع‌گیری‌های بن سلمان مقابل بایدن را می‌توان در قالب تلاش ولیعهد سعودی برای جلب توجه دولت آمریکا و غرب دانست؛ زیرا در سایه پرونده سیاه حقوق بشری بن سلمان به ویژه بعد از قتل وحشیانه جمال خاشقجی، هیچ یک از سرمایه‌گذاری‌ها و تلاش‌های ولیعهد سعودی برای بهبود چهره خود در غرب نتیجه نداده است.
بنابراین بن سلمان احساس می‌کند که از چالش نفت می‌تواند به عنوان اهرم فشاری علیه بایدن و غرب استفاده کند و از فشارهای موجود علیه خود بکاهد.
در مقابل به نظر نمی‌رسد که بایدن قصد تسلیم شدن در برابر مواضع محمد بن سلمان را داشته باشد و احتمالا دست به واکنش‌های دیگری می‌زند. البته اولین واکنش دولت آمریکا به این مواضع بن سلمان را می‌توان در حذف سخنان وزیر انرژی عربستان از دستور کار کنفرانس انرژی آمریکا دید.
از طرف دیگر مناسبات ایالات متحده با کشورهای عربی متحد خود در منطقه و در راس آنها عربستان سعودی به دلیل مواضعشان مقابل بحران اوکراین در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. کشوری مانند عربستان که بعد از مشاهده خیانت واشنگتن به متحدانش همچون افغانستان و اوکراین، در صدد تعدد ائتلاف‌هایش با قدرت‌های مختلف است تلاش می‌کند همه تخم مرغ‌های خود را در سبد آمریکا نچیند.
ریاض همچنین ترس زیادی از آسیب رسیدن به تبادلات و مناسباتش با روسیه دارد. در سایه این شرایط کارشناسان معتقدند که همزمان با گسترده‌تر شدن بحران اوکراین، دیگر کشورهای جهان نمی‌توانند در موضع بی‌طرفی باقی بمانند و باید روشن کنند که در سنگر آمریکا هستند یا روسیه. این مرحله برای کشورهای عربی همچون عربستان بسیار دشوار است و ممکن است آینده جدیدی پیش روی مناسبات آن با آمریکا باشد.