دکتر علی صفی پور*
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به پیشنهاد ایران و کشورهای آذربایجان، افغانستان، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، قرقیزستان، و... در 4 اسفند 1388 برابر با 23 فوریه سال 2010 م. قطعنامهای را در چارچوب مادة 49 منشور این سازمان زیر عنوان «فرهنگ صلح» به تصویب رساند که بر اساس آن 21 مارس برابر با 1 فروردین به عنوان «روز جهانی نوروز» بشمار آمد و از آن پس این روز در تقویم سازمان ملل گنجانده شد. ناگفته نماند که نوروز پیش از این به عنوان یکی از میراث ناملموس بشریت در فهرست سازمان آموزشی، علمی وفرهنگی سازمان ملل متحد(یونسکو) در تاریخ8 مهر 1388 برابر با 30 سپتامبر 2009 به ثبت رسیده بود.
افزون بر این که هر ساله در کشورهای بسیاری نوروز جشن گرفته میشود، شاهد آن هستیم که سران کشورهای شرق و غرب این روز و آیین آن را گرامی داشته و به زبان خود یا زبان فارسی تبریک میگویند. نه مجمع سازمان ملل، نه سازمان فرهنگی آن (یعنی یونسکو) و نه حتی سران کشورها و یا مردمان پاس دارنده این آیین چند هزارساله، از این جشن و آیین، برداشت نژاد پرستانه نداشته‌اند اما به یکباره در کمال ناباوری و شگفتی میبینیم که در کلام آقای دکتر زیباکلام، استاد تمام دانشگاه تهران، این جشن‌ها (نوروز ،یلدا و سیزده بدر) را از نشانه های نژادپرستی بشمار می آید. چرا؟!
قطعاً مفهوم نژادپرستی در فرهنگ غرب بیش از دیگر نقاط جهان به بحث و بررسی گذارده شده است، کشورهای غربی که خود زخم خورده نژادپرستی هیتلری هستند، از هرگونه نژادپرستی گریزانند، اکنون چه میشود که آنان کریسمس، نوروز و یلدا، سیزده به در، را به هیچ وجه نژادپرستی بشمار نمی‌آورند، اما میبینیم که آقای زیبا کلام در مصاحبه اخیر خود، این آیینهای چندهزارساله را نژادپرستانه بشمار آورده‌اند. گویی این که ایشان از پاپ کاتولیکتر شده اند.
آقای زیباکلام به عنوان یک تحصیل کرده دانشگاهی و یک استاد تمام علوم سیاسی دانشگاه تهران، که به نظر میرسد باید خیلی هوشیارانه و سنجیده‌تر سخن بگوید، واژگانی را به زبان آورده است که نشان میدهد ایشان هیچ درک و دانشی، نه نسبت به نژاد پرستی دارند و نه نسبت به فرهنگ و عناصر سازنده هر فرهنگ.
باید از ایشان پرسید: اگر نوروز نژادپرستی است، پس چرا پیام نوروزی میدهید و آن را تبریک میگویید؟ در پیام نوروزی 1400 شماست که گفتید «این دومین سالی است که عقلم میگوید نوروز را تبریک بگویم؛ اما دلم در جای دیگریست. سفره های محقری که بواسطه گرانی و فقر از سال گذشته بسیار کوچکتر شده اند...» بالاخره اگر نژاد پرستی است چرا عقلا نوروز را تبریک میگویید؟! چرا چنین تناقضی در رفتار و گفتارتان دیده میشود این یک بام و دو هوایی چه معنی میتواند داشته باشد. آقای زیباکلام این که با افتخار میگویید در دانشگاه نوروز را به کسی تبریک نمی‌گویید، این نشان از روشنفکری نیست، این نشانی از کج فهمی فرهنگی شما از عناصر سازنده فرهنگ ایرانی است.
از کریسمس که در بیشتر کشورهای جهان برگزار میشود که بگذریم، میتوان نشانه‌های آیین کهن نوروز را از مرزهای چین تا دل اروپا یافت و امروزه نیز بخش قابل توجهی از کشورهای منطقه این آیین‌ها را گرامی میدارند. از این رو، این سخنان آقای زیباکلام، توهینی آشکار به باورهای مردمی این کشورهاست. کوس رسوایی بر سر بازار زده شد و دشمنی با فرهنگ و آیینهای ایرانی از همین سخنان سطحی نگری آشکار است. آقای زیباکلام، تفاوت شما و امثال شما که کمر به نابودی میراث فرهنگی این کشور بسته‌اید با آنانی که در پی تخریب تخت جمشید بودند و هستند و یا طالبانی که آثار تاریخی بامیان را از میان برد، یا داعشی که موزه های عراق و آثار باستانی شهر پالمیرا را نابود کرد، چیست؟ سخنان شما روی دیگری از سکة کینه و دشمنی با فرهنگ است، دشمنی کسانی مانند ابومصعب زرقاوی، ابوبکر بغدادی، ملاعمر و... . با این تفاوت که شما رنگ روشنفکری و لیبرال به آن داده‌اید.
آقای زیباکلام، اگر هدفتان تخریب فرهنگ این کشور است که باید بگویم آب در هاون میکوبید، چنگیزخان مغول و و فرزندانش هم نتوانستند این فرهنگ را نابود کنند. اما اگر از روی ناآگاهی و سهواً چنین سخنانی را به زبان آورده‌اید، اندک توقعی که از شما می رود، داشتن شجاعت پوزش خواستن از مردم ایران و منطقه است. آقای دکتر زیباکلام، اندکی سنجیده تر سخن بگویید، چه اصراری به سخن گفتن درباره چیزی که نمی‌دانید هست؟!
چو گفتار بیهوده بسیار گشت
سخنگوی در انجمن خوار گشت
ز دانش چو جان ترا مایه نیست
به از خامشی هیچ پیرایه نیست
(فردوسی)
*پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایرانی