یک کارشناس ارشد مسائل چین با اشاره به سفر وزیر خارجه در روزهای آتی به این کشور جنوب شرق آسیا گفت: امیدوارم در این سفر گامی رو به جلو از سوی ایران برای اجرایی شدن برنامه جامع راهبردی ۲۵ ساله بین تهران و پکن برداشته شود و وزیر خارجه با دست پر در این زمینه راهی این کشور شود.
حامد وفایی در گفت وگو با ایسنا با بیان اینکه هم زمان با سفر وزیر خارجه به چین، در این روزها شاهد سفر وزیر خارجه ترکیه و تعدادی از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان به این کشور هستیم و در واقع در این ایام شاهد ترافیک رفت و آمد مقامات خارجی به چین هستیم، افزود: در عرصه سیاست خارجی و ارتباط با یک کشور ، در ابتدا لازم است ارزیابی دقیقی از سیاست خارجی آن کشور در عرصه بین الملل و همچنین جایگاه کشورمان در عرصه سیاست خارجی آن کشور داشته باشیم. در حال حاضر چین یکی از مهمترین کشورهای دنیاست که عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد است و دومین اقتصاد دنیا به حساب می آید و این پیش بینی وجود دارد که در آینده بسیار نزدیک به اقتصاد اول دنیا تبدیل شود.
این استاد دانشگاه در همین ارتباط گفت: در ارتباط با تعامل با چین بسیار مهم است که تحلیلی دقیق و درست از سیاست خارجی این کشور داشته باشیم. برای چینی ها در حال حاضر موضوع چندجانبه گرایی یک سیاست اصلی و راهبردی است چنانکه وقتی چند سال پیش رئیس جمهور چین به ایران آمد در همان ایام به عربستان نیز سفر کرد و این بیانگر نگاه جمعی چین به تعامل با کشورهای دنیا است. در واقع این گونه نیست که مثلا چین به خاطر ما عربستان را کنار بگذارد یا برعکس آن. در واقع چین در عرصه سیاست خارجی یک نگاه جمعی و کل نگر دارد.
وفایی همچنین با بیان اینکه باید جایگاه واقعی ایران در سیاست خارجی چین را نیز مشخص کنیم، تصریح کرد: وقتی که این جایگاه به صورت دقیق مشخص شود انتظارمان نیز متناسب با واقعیت خواهد بود و این یک امر مهمی است.
وی همچنین در بخش دیگری از صحبت های خود به تلاش چین برای گسترش حضور و ایفای نقشی جدی تر در حوزه غرب آسیا و خاورمیانه اشاره کرد و گفت: در سال های اخیر می بینیم که چین در تلاش بوده که ارتباطات خود را با کشورهای مختلف از جمله کشورهای غرب آسیا گسترش دهد و در حل مسائل منطقه ای و بحران های موجود در منطقه نقش فعال تری را داشته باشد.
وفایی همچنین با اشاره به اهمیت و جایگاه چین در نظام بین الملل افزود : در همین چارچوب می توان مسائل که در سفر وزیر خارجه به چین را مطرح می شود را در سه بخش مسائل دوجانبه، چند جانبه و مسائل بین الملل مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد. در مورد مسائل دوجانبه مهمترین موضوع روی میز ایران و چین بحث اجرایی کردن برنامه ۲۵ ساله همکاری دو کشور است. از زمانی که آقای رئیسی مسئولیت دولت را بر عهده گرفته این انتظار وجود داشته که توجه ویژه تری به اجرای این برنامه صورت بگیرد چرا که چینی ها نیز نگاه مثبتی به این دولت داشته اند و به نظر می رسد در این زمینه کمی دیر شده است و باید اقدامات جدی تری انجام شود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه چند ماهی است که از امضای این نقشه راه گذشته و خبر خاصی نشده است، افزود: در این مدت شاهد اتفاقات عادی و طی شدن روند عادی روابط بین دو کشور بوده ایم و اتفاق خاصی از زمان امضای این نقشه راه نیفتاده است. امسال همچنین پنجاهمین سالگرد روابط ایران و چین است و این نوع سالگردها در تعاملات بین کشورها مهم است و همین موضوع می تواند مبدأ یکسری تحولات در روابط دو کشور از جمله ایران و چین باشد واین فرصتی است که باید به خوبی از آن استفاده کرد .
وی با بیان اینکه این امید وجود دارد که در سفر وزیر خارجه به چین شاهد یک گام رو به جلو برای اجرای این نقشه راهبردی باشیم، خاطرنشان کرد : نقشه راه ۲۵ ساله بین دو کشور در حال حاضر فقط یک متن کلی بر روی کاغذ است. یک متن کلی برای اجرایی شدن احتیاج به مذاکرات ریز و دقیق دارد و باید منجر به همکاری های گسترده دو کشور در حوزه های اقتصادی، تجاری، سیاسی و دانشگاهی شود. نباید اجازه بدهیم که این نقشه فقط بر روی کاغذ بماند و باید در راستای اجرایی و عملیاتی کردن آن اقدامی جدی صورت بگیرد.
وفایی همچنین به بحث روابط و همکاری های چند جانبه اشاره و تصریح کرد : با توجه به جایگاه چین در عرصه بین المللی می توانیم یکسری تعاملات با چین را تعریف کنیم مثلا در قالب سازمان های چند جانبه مثل سازمان همکاری های شانگهای. ایران در حال حاضر به عضویت دائم سازمان شانگهای درآمده است و ایران به خوبی می تواند از این ظرفیت استفاده کند و یا همکاری های گسترده ای با چین در خصوص مسائل آسیای مرکزی، آسیای میانه داشته باشد و در این زمینه همکاری های چند جانبه ای تعریف شود. مثلا بین ایران، چین، روسیه یا بین ایران، چین یا آسیای مرکزی در فرم های مختلف این همکاری ها تعریف شود.
وی همچنین به ضلع سوم موضوع یعنی مسائل بین المللی اشاره کرد و افزود : سازمان ملل متحد یکی از مکان هایی است که ایران می تواند همکاری گسترده ای با چین در عرصه بین المللی داشته باشد. به نظرم باید این سه ضلع را در قالب یک مثلت با هم نگاه کنیم و همکاری های دوجانبه در رأس این مثل قرار دارد.
این استاد دانشگاه همچنین به جایگاه چین در شورای امنیت و علاقه مندی این کشور برای ایفای نقش در سازمان های بین المللی مثل سازمان تجارت جهانی، سازمان بهداشت جهانی و... اشاره کرد و گفت : این ظرفیت و فرصت خوبی است که در بحث همکاری های بین المللی ما می توانیم از آن استفاده کنیم.