«مارک اپیسکوپوس» از مقاله‌نویسان در مجله «نشنال اینترست» نوشت که «Beriev A-50»‌نمونه به شدت مدرن شده هواپیمای شناسایی رادار پرنده A-50 است که نقش مهمی در اطمینان یافتن از اثر بخشی  قابلیت اطلاعات نظامی روسیه در میدان نبرد ایجاد می‌کند.

وی در این مقاله، 50 ویژگی کلیدی این هواپیمای شناسایی را ذکر کرده است. این هواپیما قابلیت ردیابی اهداف زمینی در  محدوده‌ای تا 300 کیلومتر و اهداف هوایی تا 650 کیلومتر را دارد که این قابلیت به لطف سیستم ردیابی راداری قارچ شکلی مدوری است که بر روی هواپیما قرار دارد. مجموعه راداری جدید این هواپیما همچنین قادر است که پرتاب موشک را تا محدوده‌ای 1000 کیلومتری شناسایی کند.

این سامانه می‌تواند حدود 300 اهداف زمینی یا چهل هدف هوایی را به طور همزمان ردیابی کند. A-50U همچنین محدوده پروازی خود را 15 تا 20 درصد نسبت به مدل‌های پیشین خود بهبود بخشیده است که این موضوع به دلیل حجم و وزن تجهیزات الکترونیکی و رادیویی آن بوده که در نتیجه، وزنی که بر روی موتور هواپیما وارد می‌شود کاهش می‌یابد.

هواپیمای A-50U مدل ارتقا یافته A-50 می‌باشد که هواپیمای کنترل و هشدار اولیه دوره شوروی سابق به شمار می‌آید که در سال‌های 1980 برای نخستین بار وارد خدمت شد.

این هواپیماها بر اساس هواپیمای نظامی ترابری Il-76MD ساخته شده که هواپیمایی چند منظوره با چهار پیشران توربو فن راهبردی است که توسط دفتر طراحی ایلوشین طراحی شده بود.

بر خلاف A-50 که تمامی ورودی‌های آن، آنالوگ بوده، هواپیمای A-50U با ارتقای خود، به سامانه‌ کنترل راداری کاملا دیجیتال تبدیل شده است که همین پارامتر، استفاده از آن را آسانتر و سریعتر کرده و خطر اشتباه اوپراتور را نیز به حداقل میزان می‌رساند.

بر اساس گزارش این مجله آمریکایی، روسیه هواپیمای A-50U را از سال 2018 در سوریه به کار گرفته است تا از طریق نظارت بر مناطق کاهش تنش در سوریه، به آزمایش میدانی دقیق این هواپیما بپردازد.

استقرار پیشین نمونه اصلی A-50 در سال 2015 در سوریه، به نیروی هوا فضای روسیه فرصت منحصر بفردی برای مقایسه عملکردی واقعی A-50 و A-50U در کنار هم را فراهم کرده است.

همراه با رایانه‌های داخلی کاملا جایگزین شده، هواپیمای ارتقا یافته دارای ارتباط قابل اعتمادتر به تجهیزات ارتباط ماهواره‌ای است که حجم داده‌ها و ویژگی‌های کیفی آن نیز به میزان قابل توجهی افزایش یافته و سیستم ناوبری نیز بهبود یافته است.

دیگر ارتقاهایی که در این هواپیما ایجاد شده، یک نمایشگر ال سی دی بزرگ داخلی و بهبود ارگونومی برای خدمه پرداز از جمله بازطراحی داخلی و فضای استراحت و آشپزخانه است.

علاوه بر قابلیت شناسایی و ردیابی هوایی اهداف زمینی و هوایی و ارسال اطلاعات درباره آنها به مقر فرماندهی، این هواپیما خود می‌تواند نیز به عنوان مقر فرماندهی عمل کند.

از نظر ظاهری، هواپیمای A-50U شبیه هواپیمای Boeing E-3 Sentry آمریکاست. اگر چه، ویژگی‌های هواپیمای آمریکایی بر اساس رادار پالس داپلر با محدوده‌ای در حدود 375 کیلومتر برای اهداف هوایی با ارتفاع پایین است و پالس رادار قادر به ردیابی هواپیما در ارتفاع متوسط و بلند در محدوده‌ای تا 650 کیلومتر است.  این هواپیما قابلیت نگاه به پایین داشته و همین موضوع، این هواپیما را قادر می‌سازد تا به ردیابی و شناسایی اهداف زمینی و دریایی در محدوده‌ای تا 320 کیلومتر بپردازد.

هواپیمای Boeing E-3 Sentry آمریکا

 

Boeing E-3 تا کنون چند بار ارتقا یافته و ناتو نیز اخیرا طول عمر این هواپیماها را دست کم تا سال 2035 تمدید کرده است که البته توسعه ظرفیت داده، پهنای باند ارتباطات ماهواره‌ای و تجهیزات رمزگذاری از جمله قابلیت‌هایی است که به این هواپیما افزوده خواهد شد.

این هواپیما نخستین بار در سال 1977 به خدمت معرفی شد. بر اساس گفته اپیسکوپوس، عملکرد این دو هواپیمای روسی و آمریکایی باید در عرصه واقعی مورد مقایسه قرار بگیرد.

نوین سازی هواپیمای A-50U روسیه توسط سایت هوایی Beriev و شرکت مهندسی Vega Radio انجام شده است. این شرکت در زمینه رادارهای نظامی، شناسایی، فرماندهی و سیستم‌های کنترل فعالیت دارد.

نیروی هوا فضای روسیه انتظار دارد تا پایان سال 2021، هفتمین فروند به روز شده هواپیمای A-50U را دریافت کند. ششمین فروند از این نوع هواپیما در ماه مارس گذشته به این نیرو تحویل داده شده بود.

از سوی دیگر در مجموع تا کنون 68 هواپیمای Boeing E-3 Sentry ساخته شده است که 31 فروند آن توسط نیروی هوایی آمریکا استفاده می‌شود. همچنین تا کنون برای سه فروند از این هواپیماها حادثه روی داده و از بین رفته‌اند و بقیه هواپیماها نیز به ناتو، فرانسه، انگلیس و عربستان سعودی صادر شده است.

در ادامه پیشرفت‌های نظامی روسیه، «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌‌جمهور این کشور نیز روز چهارشنبه گفته آزمایش موشک‌های هایپرسونیک زیکرون رو به تکمیل است و تحویل این موشک‌ها به نیروی دریایی از سال 2022 آغاز خواهد شد.

روسیه ماه گذشته اعلام کرد برای اولین بار از یک زیردریایی، موشک کروز مافوق صوت یا هایپرسونیک به نام « زیکرون» را شلیک کرده است.

وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای روز 12 مهر اعلام کرده بود که زیردریایی «سورودوینسک» هنگام استقرار در دریای «بارنتز» این موشک را شلیک کرده و مواضع انتخاب‌شده را هدف قرار داده است. در بیانیه وزارت روسیه آمده بود: «شلیک آزمایشی موشک زیکرون از یک زیردریایی هسته‌ای موفقیت‌آمیز بود.»

برخی از کارشناسان غربی گفته‌اند که قدرت مانور، سرعت و برخی قابلیت‌های دیگر موشک‌های هایپرسونیک موجب می‌شود رصد و انهدام این موشک‌ها دشوار باشد.

روسیه ماه پیش در سالروز تولد ولادیمیر پوتین موشک زیکرون را از یک کشتی آزمایش کرده بود. رئیس‌جمهور روسیه پیش از این اعلام کرده بود، با توجه به افزایش تحرکات کشورهای غربی در قطب شمال، مسکو در نظر دارد حضور نظامی در این منطقه را تقویت کند.

طی سال‌های اخیر روسیه بارها درباره تحرکات آمریکا برای استقرار سامانه‌های سپر دفاع موشکی و نظامی کردن فضا به منظور مقابله با این کشور هشدار داده است.

پایگاه هیل نزدیک به کنگره آمریکا نوشته علاوه بر روسیه، سایر کشورها هم به دنبال ساخت سلاح‌های هایپرسونیک هستند. سرعت حرکت این سلاح‌ها در فضا پنج برابر سرعت صوت است.

در هفته‌های گذشته رسانه‌ها گزارش داده‌اند چین هم اقدام به آزمایش یک موشک هایپرسونیک کرده است. با آنکه چین اصرار دارد آزمایش‌های انجام‌شده در طول ۳ ماه گذشته مربوط به تست یک سامانه قابل بازیافت فضایی است داده‌های منتشر شده توسط رسانه‌های غربی از آزمایش یک سیستم پرتاب تسلیحاتی کم‌نظیر در دنیا خبر داده‌اند.