به گزارش فارس، «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا، «آنگلا مرکل» سرپرست صدر اعظمی آلمان، «بوریس جانسون» نخست وزیر انگلیس و «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه روز شنبه بیانیه مشترکی درباره ایران منتشر کردند.
در این بیانیه آمده است: «ما، رئیس جمهور فرانسه، صدر اعظم آلمان، نخست وزیر انگلیس و رئیس جمهور آمریکا امروز در رُم با یکدیگر دیدار کرده تا درباره خطراتی که برای امنیت بین‌المللی به دلیل تشدید برنامه هسته‌ای ایران ایجاد شده، بحث کنیم».
در ادامه این بیانیه آمده است: «ما عزم خود را برای اطمینان از اینکه ایران هرگز نتواند به توسعه سلاح هسته‌ای یا دستیابی به آن، بپردازد ابراز کردیم و نگرانی شدید وفزاینده خود را به اشتراک گذاشتیم، این در حالی است که ایران مذاکرات بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را از ماه ژوئن متوقف کرده و گام‌های تحریک آمیز هسته‌ای نظیر تولید اورانیوم با درصد غنای بالا و اورانیوم فلزی غنی شده را شتاب بخشیده است».
آمریکا و تروئیکای اروپا در این بیانیه مدعی شدند: «ایران هیچ نیاز غیرنظامی معتبری برای این اقدام نداشته اما هر دو اقدام برای برنامه‌های تسلیحات هسته‌ای مهم هستند».
در ادامه این بیانیه آمده است: «این گام‌ها تنها باعث افزایش هشدارها می‌شود که همزمان با این گام‌ها، ایران همکاری و شفافیت با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را کاهش داده است».
آمریکا و تروئیکای اروپا در این بیانیه اضافه کردند: «ما توافق کردیم که ادامه پیشرفت‌های هسته‌ای ایران و موانع برای فعالیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امکان بازگشت به برجام را با خطر مواجه می‌کند».
در این بیانیه آمده است: «شرایط کنونی، بر اهمیت راه حل مذاکره شده تاکید دارد که برای بازگشت آمریکا و ایران به پایبندی کامل به برجام فراهم شده و زمینه را برای ادامه تعامل دیپلماتیک برای حل دیگر نقاط اختلاف فراهم می‌کند».
در ادامه این بیانیه تاکید شده است: «با این روحیه، ما از تعهد شفاف رئیس جمهور بایدن، برای بازگرداندن آمریکا به پایبندی کامل به برجام و اجرای کامل آن تا زمانی که ایران همان کار را انجام دهد، استقبال می‌کنیم».
آمریکا و تروئیکای اروپا در این بیانیه اشاره کردند: «ما رئیس جمهور رئیسی را فرامی‌خوانیم تا از این فرصت را استفاده کرده و به تلاشی با حُسن نیت برای به نتیجه رسیدن مذاکرات با توجه به فوری بودن موضوع، بازگردد. این تنها راه برای جلوگیری از تشدید خطرناک بوده که به نفع هیچ کشوری نیست».
ایران و گروه 5+1 (5 عضو شورای امنیت سازمان ملل به همراه آلمان) در سال 2015 به توافقی موسوم به برجام برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران دست یافتند.
علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا تحت ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق مورد تایید سازمان ملل خارج شد.
پس از خروج آمریکا از برجام، این کشور سیاست فشار حداکثری را علیه ایران در پیش گرفت تا ایران را مجبور به قبول توافقی که به زعم ترامپ، توافق بهتر نامیده می‌شد، دست یابد.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
این اقدامات ایران در حالی صورت می‌گرفت که سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه همچنان به دادن وعده و وعید به ایران ادامه داده و پس از یک سال از خروج آمریکا ساز و کار مالی با نام «اینستکس» معرفی کردند که هدف از این ساز و کار، تسهیل مبادلات مالی شرکت‌های اروپایی با ایران بود.
این ساز و کار که با هیاهوی رسانه‌ای از سوی کشورهای اروپایی معرفی شد، تنها توانست یک تراکنش مالی با ایران را به سرانجام برساند و پس از آن هیچ کار مفید دیگری از طریق این ساز و کار صورت نپذیرفت.