به گزارش پایگاه خبری الف، دیوان محاسبات کشور با حسابرسی بالغ بر 3.700 دستگاه‌ اجرایی، بررسی و تلفیق بیش از 6.800 گزارش حسابرسی، عملکرد تبصره‌‌های ماده واحده قانون بودجه سال 1399 کل کشور حساب دخل و خرج دولت در سال 99 را منتشر کرد و علیرضا بذرپاش رئیس این نهاد گزارش آن را صبح روز دوشنبه در مجلس شورای اسلامی قرائت کرد. (لینک) در ادامه گزیده‌ای از ارقام کلیدی این گزارش را می‌خوانید: 

تفاوت پیش‌بینی دخل و خرج کشور با آنچه محقق شد

میزان پیش‌بینی منابع بودجه کل کشور بالغ بر 2 میلیون و 391 هزار و 559 میلیارد تومان بوده و عدد محقق شده 3 میلیون و 47 هزار و 71 میلیارد تومان (معادل 127.4 درصد) بوده است. 

بالغ بر 113 هزار و 640 میلیارد تومان (معادل 19 درصد) از منابع عمومی دولت در سال 99 از محل اوراق مالی اسلامی منتشر شده براساس مصوبات جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران تامین شده است. در کل پیش‌بینی منابع عمومی دولت پس از اعمال تغییرات در سال گذشته معادل 82.5 درصد بوده است. 

پیش‌بینی مصارف بودجه کل کشور بالغ بر 2 میلیون و 420 هزار و 173 میلیارد تومان بوده و عدد محقق شده مبلغ 3 میلیون و 46 هزار و 292 میلیارد تومان (معادل 125.9 درصد) بوده است. علت عمده فزونی منابع نسبت به مصارف بودجه کل کشور ناشی از موجودی پایان سال خزانه‌داری کل کشور به مبلغ 727 میلیارد و 375 میلیون تومان بوده است. 

فزونی مصارف عمومی دولت نسبت به منابع مصوب عمومی دولت ناشی از وصول مبلغ 12 هزار و 539 میلیارد تومان درآمدهایی است که در قانون بودجه کل کشور در سال 99 با مبلغ 100 هزار تومان پیش‌بینی شده‌اند.

براساس قانون بودجه سال 99 کل کشور پس از اعمال تغییرات، کسری تراز عملیاتی بالغ بر 176 هزار و 289 میلیارد تومان بود که با توجه به میزان درآمدهای تحقق یافته و مصارف اعتبارات هزینه‌ای کسری تراز عملیاتی به مبلغ 183 هزار و 351 میلیارد تومان رسید. به عبارتی فزونی هزینه‌های نسبت به درآمد عمومی به میزان 8.65 درصد است که این مبلغ از محل واگذاری دارایی‌های مالی تامین شده است.

انحراف منابع از برنامه ششم توسعه

براساس منابع عمومی دولت در قانون و عملکرد بودجه نسبت به الزام برنامه ششم توسعه به ترتیب 8.4 درصد و 3.7 درصدکه دلیل اصلی آن به رشد قابل توجه «واگذاری دارایی‌های مالی» بازمی‌گردد. «درآمدها» در قانون بودجه به میزان 3.20 % و در عملکرد بالغ بر 1.23 % کمتر از الزامات تعیین شده در قانون برنامه ششم توسعه است.

علی‌رغم تحقق 1.01.4 درصدی «درآمدهای مالیاتی» در سال 1399، این بخش حدود 20% کمتر از میزان پیش‌بینی شده در برنامه است.

نگاهی به واگذاری‌های دولت

«واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای» که بخش عمده آن مربوط نفت است در قانون و عملکرد بودجه سال 1399 کل کشور نسبت به الزامات برنامه ششم به ترتیب به میزان 5.17- % و 1.69-% انحراف داشته که علت اصلی آن به اعمال تحریم‌های ظالمانه و اجرای سیاست فشار حداکثری بر کشور، عملکرد نامناسب فروش نفت و همچنین کاهش تقاضای جهانی نفت به دلیل شیوع بیماری همه‌گیر کرونا در جهان بوده است.

«واگذاری دارایی‌های مالی» در قانون و عملکرد بودجه سال گذشته به ترتیب به میزان 2.235 % و 3.409 % بیش از الزام تعیین شده در قانون برنامه است که علت اصلی آن فروش 136 هزار و 340 میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی بیش از سقف تعیین شده 50 هزار میلیارد تومان در برنامه ششم است.

بر اساس الزامات قانون برنامه ششم توسعه، پیش‌بینی شده بود که در سال 1399 دولت از محل منابع حاصل از واگذاری (فروش) شرکت‌های دولتی و همچنین منابع صندوق توسعه ملی صرف مصارف عمومی دولت ننماید در حالیکه بر اساس گزارش تفریغ بودجه، دولت در مجموع 62 هزار و 62 میلیارد تومان از مصارف عمومی خود را از این دو محل تأمین نموده که حدود 11% از منابع عمومی محقق شده در سال 1399 را تشکیل می‌دهد.

کسری‌ها چطور جبران شد؟

بر اساس ارقام قانون بودجه سال 1399 کل کشور میزان کسری تراز عملیاتی بالغ بر 147 هزار و 232 میلیارد تومان پیش‌بینی شده که مقرر بود 19 هزار و 507 میلیارد میلیارد تومان از آن 13.2 درصد از محل مازاد تراز سرمایه‌ای و 127 هزار و 725 میلیارد تومان باقی مانده 86.8 درصد از محل مازاد تراز مالی جبران شود. بررسی ارقام گزارش تفریغ بودجه سال مذکور مبین تحقق کسری 222 هزار و 255 میلیارد تومانی تراز عملیاتی و تراز سرمایه‌ای است که کل آن از محل مازاد تراز مالی جبران شده است.

دولت چطور با تامین اجتماعی تسویه کرد؟

سال گذشته دولت مکلف بوده است جهت رد بدهی خود به سازمان تأمین اجتماعی و تأمین اجتماعی نیروهای مسلح، در سقف پنجاه هزار میلیار تومان اقدام کند، در سال گذشته مجموعاً مبلغ 40 هزار و 990 میلیارد تومان از بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی از طریق صدور اوراق تسویه خزانه، واگذاری بخشی از سهام شرکت‌‌ها و تهاتر اصل بدهی سازمان به بانک رفاه کارگران و مبلغ 10 هزار و 826 میلیارد تومان از بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح از طریق واگذاری بخشی از سهام شرکت‌‌ها، تسویه شده است.

یک محل هزینه برای مقابله با کرونا

از مجوز 30 میلیارد دلار تسهیلات فاینانس جهت تأمین مالی طرح های دولتی و غیردولتی علاوه بر باقی‌مانده سنوات قبل، در سال 1399 صرفاً مبلغ 55 میلیون و 297 هزار یورو بابت طرح مقابله با شیوع ویروس کرونا، استفاده شده است.

مطابق یک تبصره بودجه‌ای و احکام مرتبط وزارت ورزش و جوانان و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف بودند در سال گذشته درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی را به ردیف درآمدی مربوط نزد خزانه‌داری کل‌ کشور واریزکنند؛ در سال 1399 از این محل، مبلغی به حساب خزانه واریز نگردیده است.

سهم پرداختی یارانه معیشتی چقدر بود؟ 

سال گذشته مبلغ 32 هزار و 461 میلیارد تومان یارانه معیشتی به جمعیتی بالغ بر 62 میلیون 459 هزار نفر پرداخت شد. از مبلغ فوق بالغ بر 28 هزار و 874 میلیارد تومان آن از محل افزایش قیمت بنزین و مابقی آن یعنی رقم 3 هزار و 587 میلیارد تومان از محل سایر منابع هدفمندی یارانه‌ها تامین و پرداخت شد. 

گزارش مفصل دیوان محاسبات را اینجا ببینید.