دیسک‌های ستون فقرات به عنوان غشای نرم بین مهره‌ها یا استخوان‌های ستون فقرات عمل می‌کنند. فتق دیسک، که گاهی اوقات از آن به عنوان لغزش دیسک نیز یاد می‌شود، نتیجه پارگی دیسک است که می‌تواند نخاع یا اعصاب نخاعی را تحت فشار قرار دهد. در ستون فقرات گردنی، فتق دیسک می‌تواند منجر به گردن درد، رادیکولوپاتی یا میلوپاتی (CSM) شود، و می‌تواند ناشی از بیماری‌های دژنراتیو دیسک باشد و یا به دلیل انواع مختلفی از آسیب‌ها، از حوادث ورزشی گرفته تا تصادفات رانندگی و زمین خوردن، ایجاد می‌شوند.
اکثر فتق‌های دیسک گردنی نیازی به جراحی ندارند. استراحت می‌تواند تنها چیزی باشد که برای تسکین درد لازم است. با این حال، اگر درد شما بیش از دو هفته طول بکشد، باید به جراح مغز و اعصاب، یا جراح دیسک گردن در قزوین مراجعه کنید. اگر دچار سوزن سوزن شدن، ضعف و اختلال در عملکرد هستید، فشردگی عصب در آینده با استفاده از بازو، دست یا انگشتان، در معرض خطر خواهد بود.
علل فتق دیسک گردن
علل احتمالی فتق دیسک گردن عبارتند از:
- داشتن وضعیت نادرست بدن و بلند کردن بار با وضعیت بد بدن
- آسیب به دیسک گردن
- تصادف
- رانندگی طولانی مدت
- اضافه وزن داشتن
- افزایش سن که باعث ساییدگی شده و به نوبه خود باعث درد می‌شود.
- داشتن سبک زندگی بی‌تحرک
- داشتن عفونت دیسک بین مهره‌ای
علائمی که باید به جراح دیسک گردن، مغز و اعصاب، و یا حتی متخصص طب فیزیکی مراجعه کرد:
برخی از علائم رایج دیسک گردن که باید هنگام مواجهه با آنها به پزشک مراجعه شود، عبارتند از:
- درد گردن
این درد به طور منظم در پشت یا کنار گردن یا بازوها احساس می‌شود. این درد می‌تواند از دردی خیلی کم که هنگام لمس شدن حس می‌شود به یک درد شدید تبدیل شود. گاهی اوقات، کمر درد، ضعف عضلات بالای بدن در دست‌ها و بازوها نیز دیده می‌شود.
- درد رادیکولار
این درد می‌تواند از فشرده شدن عصب یا ریشه‌های عصبی در گردن به سمت پایین در شانه، بالای بازو، دست، ماهیچه‌های بازکننده مچ دست و انگشت ساطع شود. و گاهی اوقات ممکن است احساس شوک داغ یا برق گرفتگی ایجاد کند یا باعث بی‌حسی و سوزن سوزن شدن شود.
- رادیکولوپاتی گردنی
فشرده شدن اعصاب یا تحریک ریشه‌های عصبی نیز ممکن است باعث بی‌حسی شود. درد می‌تواند به شانه، بازوها، دست‌ها و همچنین هر انگشت ساطع شود. درد رادیکولار همچنین ممکن است با رادیکولوپاتی همراه با بی‌حسی و سوزن سوزن شدن در برخی از نمونه‌ها همراه باشد.
- سفتی گردن
درد و سوزش ناشی از فتق دیسک گردن ممکن است باعث محدود شدن برخی حرکات گردن و کاهش دامنه حرکت شود.
برای رفع خشکی گردن و یا درد نسبتا خفیف، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در قزوین روشهایی از جمله حرکات اصلاحی، مدالیته‌های فیزیوتراپی و یا درمان دستی را جهت درمان دیسک گردن در قزوین توصیه می‌کند.
- تورم، حساسیت و التهاب
در ناحیه‌ای که علائم فتق دیسک C5 C6 بیشتر مشخص است، ممکن است در لمس حساسیت و تورم نیز مشاهده شود.
کمی افزایش دمای محل برآمدگی نشان می‌دهد که ناحیه ملتهب نیز هست.
علائم فتق دیسک C5 C6 با وضعیت بد سر یا تمرینات بدتر می‌شود. به طور کلی درد فتق دیسک در حین تمریناتی مانند بازی یا بلند کردن وزنه‌های شدید خیلی بدتر می‌شود.
برخی از موقعیت‌های سر- مانند چرخاندن سر از پهلو به پهلو یا حرکت سر به جلو- نیز ممکن است درد را بدتر کند.
آیا برای جراحی دیسک گردن به متخصص مغز و اعصاب یا جراح مغز و اعصاب نیاز دارم؟
نورولوژی و جراحی مغز و اعصاب بر نواحی یکسان از بدن متمرکز هستند و اغلب مردم مطمئن نیستند که به چه نوع پزشکی باید مراجعه کنند. در اینجا تفاوتهای بین این دو و نحوه اطلاع از بهترین نوع پزشک را مطالعه کنید.
کار جراحان مغز و اعصاب چیست؟
جراحان مغز و اعصاب درمان جراحی مغز، ستون فقرات و سیستم عصبی را ارائه می‌دهند. آنها مشکلات آناتومیکی و ساختاری را که در عملکرد سیستم عصبی اختلال ایجاد می‌کنند، درمان می‌کنند.
جراحان مغز و اعصاب و متخصصان ستون فقرات، کاری فراتر از عمل جراحی بر روی بیماران انجام می‌دهند. در واقع قصد دارند تا حد امکان از جراحی اجتناب کنند. جراح مغز و اعصاب بخشی از روند تشخیص، درمان غیر جراحی، درمان جراحی (در صورت لزوم) و توانبخشی بیماران است.
نمونه‌هایی از مشکلات پزشکی که جراح مغز و اعصاب می‌تواند آنها را درمان کند شامل صدمات مغزی (ضربه مغزی یا ضربه‌های دیگر به سر و گردن) ، تومورها، سکته مغزی، صرع، تجمع مایعات در مغز و هرگونه مشکل در ارتباط با خون رسانی به مغز است. جراحان مغز و اعصاب همچنین مشکلات ستون فقرات مانند گردن درد، کمر درد، ساق پا (از جمله سیاتیک) یا شانه درد ناشی از مشکلات دیسک (مانند بیماری دژنراتیو دیسک یا فتق دیسک گردن)، ضربه یا آرتریت نخاعی/ گردن را درمان می‌کنند. از آنجا که مشکلات عصبی می‌تواند در هر نقطه از بدن رخ دهد، جراح مغز و اعصاب همچنین ممکن است درد عصبی را که ممکن است صرفا در ناحیه کمر، گردن یا سر نباشد، درمان کند.
متخصصان مغز و اعصاب چه کار می‌کنند؟
متخصصان مغز و اعصاب بیماریهایی را که بر مغز، ستون فقرات و سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد درمان می‌کنند، اما جراحی نه. بسیاری از متخصصان مغز و اعصاب در درمان مانند صرع، مدیریت درد یا داروی خواب آموزش‌های بیشتر دیده‌اند. زمینه آنها تا حدودی با یک جراح مغز و اعصاب مشترک است؛ به عنوان مثال، یک متخصص مغز و اعصاب ممکن است با یک جراح مغز و اعصاب برای یک بیمار صرعی همکاری کند و در صورتی که عمل جراحی می‌تواند به بیمار کمک کند، او را به جراح مغز و اعصاب ارجاع دهد.
مشکلاتی که متخصصان مغز و اعصاب به درمان آنها کمک می‌کنند
بیماریهایی که افراد برای حل آن به متخصص مغز و اعصاب مراجعه می‌کنند عبارتند از: مولتیپل اسکلروزیس، بیماری آلزایمر یا زوال عقل، بیماری پارکینسون، مشکلات گفتاری و میگرن. به طور معمول این نوع عارضه‌ها نیازی به جراحی ندارند. متخصصین و جراحان مغز و اعصاب غالباً در درمان شرایطی مانند صرع یا شرایطی که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند با هم همکاری می‌کنند. متخصص مغز و اعصاب همچنین با یک پزشک مراقبت‌های اولیه همکاری می‌کند و آزمایشات مربوط به اختلالات مغزی را انجام داده و تفسیر می‌کند.
نحوه انتخاب جراح و یا متخصص مغز و اعصاب برای دیسک گردن
انتخاب جراح مغز و اعصاب صرفا دلیل بر این نیست که شما نیاز به جراحی گردن یا جراحی کمر دارید. آنها می‌توانند طیف گسترده‌ای از گزینه‌های درمانی را ارائه دهند که در صورت لزوم شامل جراحی می‌شود.
روشهای جراحی دیسک گردن
هنگامی که علائم پیشرفت کرده یا با درمان محافظه کارانه برطرف نمی‌شوند، جراحی ممکن است گزینه مناسبی باشد. عواملی مانند سن بیمار، مدت زمان دوام مشکل، سایر مشکلات پزشکی، عمل‌های قبلی گردن و نتیجه مورد انتظار در برنامه‌ریزی جراحی در نظر گرفته می‌شوند.
متداول‌ترین روش جراحی دیسک گردن، قدامی (جلوی گردن) است. در صورت نیاز به رفع فشار در شرایط دیگر مانند تنگی کانال نخاع، ممکن است یک روش خلفی (از پشت) انجام شود.
- ﺭﻭﺵ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﻗﺪﺍﻣﻲ ﺑﺎ ﻓﻴﻮﮊﻥ : جراح یک برش کوچک در جلوی گردن ایجاد می‌کند. ماهیچه‌های گردن، عروق و اعصاب پس زده می‌شوند تا مهره و دیسک استخوانی نمایان شود. قسمتی از دیسک پاره شده که روی عصب فشار می‌آورد برداشته می‌شود. پس از برداشتن فتق، ممکن است فضای دیسک با پیوند استخوان پر شود تا همجوشی ایجاد شود. همجوشی فرایند اتصال دو یا چند استخوان است. با گذشت زمان پیوند با مهره بالا و پایین جوش می‌خورد و یک تکه استخوان قوی می‌سازد. ممکن است از صفحات و پیچ‌های فلزی برای ایجاد ثبات در هنگام همجوشی و احتمالاً همجوشی بهتر استفاده شود.
- تعویض دیسک مصنوعی : در حین دیسککتومی قدامی یک وسیله متحرک که حرکت طبیعی دیسک را انجام می‌دهد در فضای مفصلی آسیب دیده وارد می‌شود. دیسک مصنوعی حرکت را حفظ می‌کند، در حالی که فیوژن حرکت را از بین می‌برد. دیسک‌های مصنوعی از فلز و پلاستیک ساخته شده‌اند و شبیه ایمپلنت مفصل ران و زانو هستند. نتایج دیسک مصنوعی در مقایسه با ﺭﻭﺵ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﻗﺪﺍﻣﻲ ﺑﺎ ﻓﻴﻮﮊﻥ (استاندارد طلایی) مشابه است، اما جایگزینی دیسک گردن حرکت را حفظ می‌کند و شاید از بیماری سطح مجاور جلوگیری کند، اما این هنوز یک فرضیه است و هنوز اثبات نشده است.
- دیسکتومی میکروآندوسکوپی با حداقل تهاجم : جراح یک برش کوچک در پشت گردن ایجاد می‌کند. لوله‌های کوچکی به نام دیلاتور با افزایش قطر برای بزرگ شدن تونل به مهره استفاده می‌شوند. قسمتی از استخوان برداشته می‌شود تا ریشه و دیسک عصبی نمایان شوند. جراح از آندوسکوپ یا میکروسکوپ برای برداشتن دیسک پاره شده استفاده می‌کند. این تکنیک نسبت به دیسکتومی سنتی آسیب ماهیچه‌ای کمتری ایجاد می‌کند.
- دیسکتومی گردن خلفی : جراح یک برش 1 تا 2 اینچی در پشت گردن ایجاد می‌کند. برای رسیدن به دیسک آسیب دیده، ماهیچه‌های ستون فقرات جدا شده و کنار زده می‌شوند تا مهره استخوانی نمایان شود. قسمتی از قوس استخوانی برداشته می‌شود تا به ریشه عصبی و فضای دیسک برسد. قسمتی از دیسک پاره شده که عصب نخاعی را تحت فشار قرار می‌دهد با دقت برداشته می‌شود. فضاهایی که از طریق آن ریشه‌های عصبی از ستون فقرات خارج می‌شوند، معمولاً بزرگ می‌شوند تا از فشار در آینده جلوگیری شود.
در صورتی که جراح مجرب باشد، خطر عوارض احتمالی کمتر خواهد بود.