رهبران و روسای جمهور کشورهای مختلف جهان از روز سهشنبه به دلیل شیوع بیماری کرونا بهصورت حضوری و مجازی در نیویورک گرد هم آمدند تا نشست هفتاد و ششمین مجمع عمومی سازمان ملل را برگزار نمایند.
سخنرانی سید ابراهیم رئیسی که سهشنبهشب بهصورت ویدئو کنفرانس پخش شد بازتاب بسیار گستردهای در رسانههای جهان داشت. سخنرانی رئیسجمهور نظام جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل را میتوان مانیفست دولت جدید در عرصه سیاست خارجی دانست.
سخنان ابراهیم رئیسی در نشست عمومی مجمع سازمان ملل را میتوان ذیل چند سرفصل کلی موردبحث و بررسی قرار داد.
بیاعتباری نظام آمریکا
ابراهیم رئیسی در سخنرانی خود به عدم اعتبار نظام سیاسی آمریکا در داخل و خارج از این کشور کرد. ایشان از هجوم مردم آمریکا به ساختمان کنگره در دیماه سال گذشته و درگیری پلیس با معترضان بهعنوان یک تصویر تاریخساز یاد کرد. دیگر تصویر تاریخساز سقوط تعدادی از مردم افغانستان از هواپیمای آمریکایی در فرودگاه کابل است. این دو تصویر نشاندهنده این است که نظام استکباری آمریکا دچار بحران شده و از پذیرش اجتماعی در داخل برخوردار نیست. از سوی دیگر دخالتهای آمریکا در کشورها و مناطق مختلف جهان نیز ثابت کرده چنین اقداماتی برای ملتها هیچوقت صلح، آرامش و امنیت به بار نیاورده است. متأسفانه علیرغم این مسئله هنوز عدهای با این تصور خیالی زندگی میکنند که آمریکاییها میتوانند برای ملل دیگر آسایش و راحتی به ارمغان آورند.
ابزار تحریم
روش دولتهای جدید آمریکا برای تسلط بر جهان و وادار کردن دولتها به کرنش لزوماً ابزار نظامی نیست. یکی از مهمترین ابزارهای مورداستفاده در جعبهابزار سیاست خارجی کاخ سفید، بهرهگیری از ابزار تحریم و تحتفشار قرار دادن ملتها برای شورش علیه دولت متبوعشان است. متأسفانه استفاده آمریکا از این روش غیرانسانی و غیراخلاقی در برابر ایران برخلاف تصورات به قبل از انقلاب اسلامی و به زمان ملی شدن صنعت نفت بازمی کردد. درواقع به نظر میرسد دولتمردان آمریکایی هرگاه عزم ملت ایران را جهت رهایی از استعمار و ایفای نقش مستقل در عرصه جهانی دیدهاند مبادرت به استفاده از ابزار تحریم برای رسیدن به اهداف خود گرفتهاند. دراینبین تحریم دارو قطعاً بدترین و غیراخلاقیترین نوع تحریم در تاریخ بشریت است و این مسئله به روایت ابراهیم رئیسی در «در دوران کرونا، جنایت علیه بشریت است».
به دلیل محدویت های آمریکا بود که ایران تصمیم گرفت در دوران کرونا «به فکر تأمین پایدار واکسن از طریق تولید داخلی باشد».
مصائب جهان اسلام
بخشی از سخنان رئیس جمهور به مصائب و مشکلات کشورهای مسلمان اختصاص داشت. در حال حاضر افغانستان، یمن، فلسطین، سوریه و ... با مسائل و سختیهایی روبهرو میباشند. از نگاه ابراهیم رئیسی اگرچه طالبان توانست به قدرت برسد اما تا زمانی که «حکومتی فراگیر با مشارکت مؤثر تمام اقوام اداره کشور را در دست نگیرد امنیت به افغانستان بازنخواهد گشت».
در یمن که شش سال درگیر جنگ و تنش است اوضاع اسفناکی بر مردم حاکم است و سکوت جامعه جهانی تأسفبرانگیز است. بااینوجود راهحل بحران «توقف سریع و بدون قید و شرط تجاوز، باز شدن مسیر کمکهای انسان دوستانه و تسهیل گفتگوهای سازنده بین یمنیهاست».
در فلسطین، رژیم اشغالگر قدس بهعنوان بزرگترین تشکیلات تروریسم دولتی بعد از گذشت چند دهه هنوز در پی تصرف اراضی و کشتار زنان و کودکان است. غزه؛ امروز به بزرگترین زندان جهان تبدیلشده است. در مقابل آمریکا از طرحهایی مانند معامله قرن رونمایی میکند که بر پایه توجیه و مشروعیت بخشیدن به اشغالگری تدوینشدهاند. بدون شک راهحل فلسطین نیز صرفاً «مراجعه به آراء همه فلسطینیها اعم از مسلمان و مسیحی و یهودی در قالب برگزاری یک همهپرسی فراگیر{است}. این طرح را رهبر معظم انقلاب اسلامی، سالها قبل اعلام کردند و امروز طرح جمهوری اسلامی بهعنوان یکی از اسناد رسمی سازمان ملل ثبتشده است».
بدون شک هر جا جنگ و نزاعی وجود داشته باشد راهحل آن صرفاً «حاکم نمودن اراده ملتها بر سرنوشت خویش از طریق مراجعه به آراء عمومی» است.
موضوع برجام
یکی از موضوعات مهم موردتوجه رئیسجمهور در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره موضوع برجام بود. به روایت پانزده گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، پایبندی ایران به تعهدات برجامی تائید شده است. از سوی دیگر سیاست راهبردی جمهوری اسلامی ایران مطابق فتوای رهبر انقلاب حرمت تولید، ساخت و انباشت سلاح اتمی است و سلاح اتمی جایگاهی در دکترین دفاعی و بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران ندارد. باوجوداین اصول اما جمهوری اسلامی ایران گفتگویی را مفید میداند که نتیجه آن لغو تحریمهای ظالمانه باشد.
دولتمردان آمریکایی نیز بهاشتباه بر این تصور میباشند که میتوانند باسیاست فشار و ظلم حداکثری به ایران به اهداف خود دست پیدا کنند. بنا به گفته رئیسجمهور دولت سیزدهم «مقاومت هوشمند و پویای جمهوری اسلامی، برآمده از عقلانیت راهبردی است» و ایران هرگز به وعدههای دولت آمریکا اطمینان ندارد.
ابراهیم رئیسی در پایان سخنرانی خود تأکید کرد دوران جدیدی آغازشده و ایران آماده است «برای ایجاد جهانی بهتر نقشآفرینی کند؛ جهانی مملو از عقلانیت، عدالت، آزادی، اخلاق و معنویت».
با ابن توضیحات باید اذعان داشت گفتمان دولت سیزدهم در عرصه سیاست خارجی برآمده از اسلام و اندیشههای امام خمینی (ره) و رهبر انقلاب اسلامی است. سیاست خارجی که بر اساس اسلام عقلانی و اسلام تفکر و تدبر شکلگرفته و همسو با ملتهای راستین و منافع واقعی آنهاست.