آیت‌الله عباس کعبی، عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری و از فقهای پیشین شورای نگهبان، در گفت‌وگو با ایکنا به مناسبت ۲۶ تیر، سالروز تأسیس شورای نگهبان، درباره جایگاه و اهمیت این شورا در ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی گفت: شورای نگهبان تبلور صیانت از مردم‌سالاری دینی و پاسداری از جمهوری اسلامی بر پایه فقه و حقوق است. آنچه در اندیشه امام راحل و تدوین‌کنندگان قانون اساسی برای تشکیل شورای نگهبان وجود داشت این بود که تجربه ناموفق مشروطه در جمهوری اسلامی تکرار نشود. زیرا در جریان انقلاب مشروطه عدالتخانه و دفاع از حقوق مردم که با همت علما پیگیری شد و پیش رفت با ورود جریان غربگرا منحرف شد و در نهایت شیخ فضل‌الله نوری بر سر دار رفت.
دفاع قاطعانه امام(ره) و رهبر معظم انقلاب از شورای نگهبان
وی افزود: لذا برای عدم تکرار تجربه مشروطه امام خمینی(ره) قاطعانه و بدون ملاحظه از تأسیس شورای نگهبان دفاع کرد و بعد از امام(ره) هم رهبر معظم انقلاب از نهاد شورای نگهبان حمایت ویژه کرده‌اند.
آیت‌الله کعبی اظهار کرد: شورای نگهبان امروز به منزله یک نهاد دیرینه حاکمیتی است که به عنوان امین نظام و ملت در پاسداری از رأی مردم، شرع و قانون اساسی شناخته می‌شود.
جلوگیری از نفوذ در حاکمیت؛ کارکرد مهم شورای نگهبان
عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه بدون وجود شورای نگهبان تاریخ مشروطه تکرار می‌شد و استبداد در کشور حکومت می‌کرد، گفت: اگر هم استبداد حاکم نمی‌شد، زیاده‌خواهان و فرصت‌طلبان در نهادهای حاکمیتی نفوذ می‌کردند و به عبارتی یکی از کارکردهای مهم شورای نگهبان جلوگیری از نفوذ در حاکمیت است.
وی یادآور شد: در طی سالیان متمادی شخصیت‌هایی با درجات علمی بالای فقهی و حقوقی در این شورا حضور داشتند و امروز بخشی از رویه‌های فقهی و حقوقی شورای نگهبان در این ۴۲ سال، منتشر شده و بخش دیگری هم در حال انتشار است و این گنجینه گرانسنگی است که می‌تواند مورد بهره‌برداری حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها برای تحول در فقه حکومتی و مداقه علمی نظریات حقوقی شورای نگهبان قرار بگیرد.
الزامات گام‌های تحولی در شورای نگهبان
آیت‌الله کعبی درباره اقدامات تحولی در شورای نگهبان متناسب با گام دوم انقلاب گفت: روش‌های شورای نگهبان فقهی و حقوقی است و در نظریه‌پردازی از مجمع مشورتی فقهی و پژوهشکده حقوقی خود استفاده می‌کند و اتقان رأی شورای نگهبان با وجود دستگاه‌های مشورتی قابل توجه و دقیق است اما برای برداشتن گام‌های تحولی، لازم است شورای نگهبان بعد آموزشی و پژوهشی خود را تقویت کرده و اعضای این شورا بیش از پیش در مجامع علمی حوزوی و دانشگاهی حضور پیدا کنند و نظریات شورا را تبیین و از آن دفاع کنند تا این نهاد مهم بیشتر شناخته شود.
فقیه پیشین شورای نگهبان تصریح کرد: به عبارتی تبیین، گفتمان‌سازی و نظریه‌پردازی از لحاظ فقهی و حقوقی و به ویژه تبیین و اطلاع‌رسانی بیشتر دیدگاه‌ها و نظریات شورای نگهبان در دوران انتخابات از جمله گام‌های تحولی است که این شورا می‌تواند در گام دوم انقلاب بردارد.
قدردانی از زحمات دکتر کدخدایی
آیت‌الله کعبی با اشاره به دوران ۱۳ ساله سخنگویی کدخدایی گفت: در این دوره شورای نگهبان موفق شد بیشتر خود را به جامعه و مجامع علمی معرفی کند و جا دارد از زحمات مخلصانه ایشان در جهت معرفی شورای نگهبان، دفاع از نظریات فقهی و حقوقی این شورا و ساماندهی بخش اطلاع‌رسانی شورا و پژوهشکده شورای نگهبان تشکر کنیم. اینکه پس از ایشان نیز آقای طحان نظیف، به عنوان یک جوان دانشمند حقوقدان، سخنگوی شورای نگهبان شدند، جای خوشحالی دارد و این حرکت نشانه یک گام تحولی است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه شورای نگهبان در مقایسه با گذشته جوان‌تر و تشکیلاتی‌تر شده است، گفت: نوع نگاه به حاکمیت، حقوق ملت، اتقان رأی فقهی و حقوقی و مقتضیات زمان از جمله مسائلی است که باید مورد توجه شورای نگهبان در گام دوم انقلاب قرار گیرد و مبنای حرکت تحولی این شورا باشد.