کنکور ۵۲ ساله شد؛ خانه تکانی اساسی در شکل آزمون از ۱۴۰۲

اجتماعی،   4000409092

کنکور، فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته است و در حالی که در ۵۲ سالگی به سر می‌برد، قرار است دو سال دیگر لباسی نو بر تن کند.

کنکور ۵۲ ساله شد؛ خانه تکانی اساسی در شکل آزمون از ۱۴۰۲

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، کنکور سراسری ۱۴۰۰ امروز در سراسر کشور آغاز می شود و پای در ۵۲ سالگی خود می گذارد اما کنکور چگونه و چرا در کشور شروع شد و چه مسیر پر تلاطمی را تا اینجای کار در کشور طی کرده است؟.

جرقه امتحانی به نام کنکور چطور زده شد؟

 اولین آزمون ورودی دانشگاهی در سال ۱۳۳۷ در دانشگاه تهران برگزار شد. اجرای آزمون در آغاز کار در سال ۱۳۴۲ به عهده هیئت دوگانه نظارت و اجرایی مسابقات ورودی گذاشته شد و به این ترتیب نخستین آزمون سراسری در سال ۱۳۴۲ انجام شد. این آزمون شامل مواد عمومی از زبان فارسی، زبان خارجی و اطلاعات عمومی و نیز مواد اختصاصی هریک از رشته های سه گانه ادبی، ریاضی و طبیعی بود و با شیوه تستی انجام شد.

این شیوه تستی موردانتقاد صاحب نظران و متصدیان آموزش عالی قرار گرفت و  به این ترتیب از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۸ دانشگاههای دولتی و اغلب مؤسسات خصوصی آموزش عالی به تبعیت از دانشگاه تهران، شیوه تستی گزینش را رها کردند و طرح سؤال های تشریحی و تصحیح و محاسبه دستی را ترجیح دادند.

نخستین آزمون ورودی سراسری دوره های جدید در ۱۵ مردادماه ۱۳۴۸ به مدت ۴ روز در ۷ حوزه امتحانی برگزار شد. ۱۲ دانشگاه و مراکز آموزش عالی از جمله : دانشگاه های تهران، تبریز، مشهد، جندی شاپور و ... از این طریق ۸ هزار و ۳۲۵ نفر دانشجو انتخاب کردند. مجموع تعداد داوطلبان دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی دولتی در این سال ۴۷ هزار و ۷۷۳ نفر، تعداد داوطلبان زن ۱۷ هزار و ۵۰۰ نفر (حدود ۳۷ درصد) و تعداد مردها ۳۰ هزار و ۲۷۳ نفر بوده است. همچنین حدود ۵ هزار نفر داوطلب مؤسسات آموزش عالی غیردولتی بوده اند که تعداد آنها در سال ۱۳۴۸ سه مؤسسه بوده است.

در سال تحصیلی ۱۳۴۹-۱۳۵۰ ، آزمون به صورت تستی و چند جوابی بود. در سال ۱۳۵۲ نیز ۱۳ دانشگاه در آزمون سراسری شرکت کردند، اما دانشگاه شیراز به طور جداگانه و مستقل به پذیرش دانشجو اقدام کرد، تغییری که در نحوه آزمون در این سال به وجود آمد، آن بود که از داوطلبان آزمایش هوش و استعداد تحصیلی و بر حسب نوع دیپلم، آزمایش اطلاعات عمومی در حدود برنامه دوره دوم متوسطه به عمل آمد.

در سال تحصیلی ۱۳۵۳ - ۱۳۵۴ ، تغییرات عمدهای در آزمون سراسری صورت گرفت. رشته های دانشگاهی با توجه به تجانس آنها به ۵ گروه پزشکی و طبیعی، مهندسی و علوم ریاضی، ادبیات و علوم انسانی، اقتصاد و علوم اجتماعی و زبان های خارجی تقسیم شد.

در سال ۱۳۵۴ - ۱۳۵۵ ، پذیرش دانشجو به دو عامل بستگی داشت: الف( نمرات امتحانات کتبی ششم متوسطه، بی) نتایج نمرات آزمون همگانی در این نوع پذیرش، نمره های خام آزمون های استعداد. زبان فارسی، شناخت ایران، فرهنگ ملی و زبان خارجی منظور می شد و مجموع كل أن نمرات، رتبه داوطلب را تعیین می کرد. در سال بعد، ضوابط تغییری نکرد و معدل کتبی ششم به طور متوسطه ضریب ۵ و آزمون همگانی دارای ضریب ۲ بود. ضمن اینکه داوطلبان همچنان مجاز به انتخاب ۱۰ رشته تحصیلی بودند.

در سال ۱۳۵۸ کنکور سراسری همانند گذشته برگزار شد. نخستین آزمون سراسری پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ به دو روش متمرکز و نیمه متمرکز انجام شد و اسامی پذیرفته شدگان از طرف سازمان سنجش اعلام شد. در این سال هر داوطلب حق داشت ده رشته را انتخاب کند و شرط سنی برای ورود به دانشگاه حذف شد.

در سالهای ۱۳۵۹ و ۱۳۶۰ به دلیل انقلاب فرهنگی دانشگاه های سراسر کشور تعطیل شدند و هیچ آزمونی برگزار نشد. همچنین، در سال ۱۳۶۰ سازمان سنجش آموزش کشور منحل شد و تحت عنوان اداره کل گزینش دانشجو در وزارت فرهنگ و آموزش عالی به فعالیت خود ادامه داد. در سال ۱۳۶۱ آزمون سراسری فقط برای رشته های پزشکی و فنی مهندسی، کشاورزی، الهيات و معارف اسلامی برگزار شد.

آزمون سراسری بعدی در سال ۱۳۶۳ با تغییراتی از جمله تبدیل سهمیه مناطق از دو سهمیه به ۵ سهمیه، برگزار شد. در برخی رشته ها مانند دریانوردی، تربیت بدنی، تئاتر و سینما علاوه بر امتحان کتبی، آزمون شفاهی و عملی نیز انجام شد. همچنین، در سال ۱۳۶۳ سهمیه نهادهای انقلاب فرهنگی برای ورود به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی که در واقع اولین سهمیه ایثارگری در پذیرش آموزش عالی کشور بود توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.

در سال ۱۳۴۸ تعداد سهمیه‌های مناطق از پنج سهمیه به سه سهمیه تقلیل پیدا کرد که در حال حاضر هم ادامه دارد. در سال تحصیلی ۱۳۷۲ - ۱۳۷۱ امکان گزینش دانشجو در بیشتر رشته‌ها به صورت بومی در استان با ناحیه واسطه آموزشی انجام شد. در سال ۱۳۷۵ فارغ التحصیلان نظام جدید آموزش متوسطه نیز به داوطلبان کنکور اضافه شدند. در سال ۱۳۷۶ و آزمون سراسری برای داوطلبان نظام جدید در یک مرحله و برای داوطلبان نظام قدیم به همان شیوه سابق و در دو مرحله به مورد اجرا گذاشته شد. سال ۱۳۷۷ آخرین سال برگزاری کنکور نظام قدیم بود و پس از آن کنکور برای همه داوطلبان در یک مرحله برگزار شد.

پنج تغییر کنکور سراسری مصوب شورای عالی

سید سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره تصمیمات برای اصلاح کنکور گفت:  تصمیم اول این است که در آزمون سراسری کنکور سهم آموزش و پرورش به لحاظ سابقه تحصیلی ۶۰ درصد و سهم کنکور سراسری ۴۰ درصد تصویب شد، تصمیم دوم این بود که کنکور سراسری متخص دروس تخصصی است و دروس عمومی به بخش سوابق تحصیلی منتقل می شود و سوابق تحصیلی مبنای ارزیابی نهایی خواهد بود، مصوبه سوم این بود که کنکور دو بار در سال برگزار شود که فشار و اضطراب از روی دوش دانش آموزان ما برداشته شود که دانش آموزان ما وقتی در این آزمون شرکت می کنند نگران نباشند که تا سال دیگر فرصت دیگری ندارند.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران توضیح داد: به این ترتیب کنکور دو بار برگزار خواهد شد. مصوبه چهارم این است، نتایج آزمون تا دو سال اعتبار دارد و دانش آموزان می توانند از نتایج آن دوبار (سالی که آزمون می دهند و سال بعد) استفاده کنند.  مصوبه پنجم درباره پذیرش بود که دانشگاه های کشور می توانند یک حد نصاب برای معدل بگذارند و مشخص کنند که تا چه معدلی را پذیرش می کنند و اگر معدل داوطلب از میزان مشخص پایین تر باشد این اختیار به دانشگاه ها داده می شود که داوطلب را پذیرش نکنند.

عاملی گفت: در حال حاضر حدود ۸۵ درصد صندلی های دانشگاه ها بدون کنکور پر می شود و حدود ۱۳ درصد ظرفیت دانشگاه ها نیازمند شرکت داوطلبان در کنکور دو مرحله ای است. این مصوبه از سال ۱۴۰۲ اعمال می شود و در کنکور ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ این مصوبه اعمال نخواهد شد.

نفس های کنکور به شماره افتاد

در این سال‌های تلاش‌های زیادی برای تغییر در شیوه برگزاری کنکور صورت گرفت و هفته گذشته تغییرات کنکور تصویب شد و مقرر شد عمر این شیوه فعلی برگزاری کنکور که در ۵۲ سال گذشته رویه مشخص داشته به پایان عمر خود برسد و کنکور با تغییراتی اساسی و در راستای اجرای بهتر عدالت گام بردارد. خیلی‌ها امیدوار به مرگ شیوه فعلی کنکور هستند و معتقدند با این طرح  عدالت در کنکور محقق می‌شود.