بیداری اسلامی در اصطلاح به پدیده‌ای اجتماعی گفته می‌شود که به معنای بازگشت بیداری و هشیاری امت اسلامی است تا مسلمانان به یک خودباوری رسیده و برای بازگشت به کرامت و استقلال سیاسی-فکری-اقتصادی-فرهنگی خود در راستای ایفای نقش طبیعی خود تلاش کنند.
در این میان ظهور انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران در واقع آغاز موجی بود که از آن به عنوان «بیداری اسلامی» تعبیر می‌شود که از خاورمیانه تا شمال آفریقا کشیده شد؛ جایی که مردم کشورهای تحت حاکمیت رژیم‌های استبدادی مانند تونس، مصر، لیبی در آفریقا و بحرین و ... علیه استکبار به پا خواستند.
امواج بیداری اسلامی به عنوان تهدید بزرگی برای نظام دیکتاتوری و امپریالیستی کشورهای بزرگ، نگرانی عمیقی در نظام سلطه جهانی به وجود آورده است.
هنگامی که نظام استکبار جهانی، بر دیدگاه فکری و فرهنگی و سیاسی و اقتصادی جهان سلطه داشت و رویکرد خود را به همه مکتب‌های جهانی تحمیل می‌کرد، امام خمینی (ره) با پیروزی انقلاب اسلامی، راهبردهای عملی تازه‌ای بر مبنای اسلام واقعی و نیز دیدگاه جهانی نسبت به بشریت به وجود آورده و با استراتژی استکبارستیزی، نظام استعماری را در اقصی نقاط جهان به چالش کشید.
در سایه تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر مسیر پرپیچ و خم بیداری اسلامی، آموزه‌ها و اندیشه امام راحل بر مبنای تشکیل حکومتی با الگوی مذهبی یک دگرگونی بنیادین در ساختار سیاسی - اجتماعی و تحولی عمیق در باورهای ملت ایران و سراسر امت اسلامی به وجود آورد. اندیشه امام حول محوریت اسلام بود و تبدیل به یک برنامه عملی محرک و تعیین کننده شد. این اندیشه بر نفی سلطه غرب، مبارزه با استعمار، وحدت جهانی مسلمین و ایجاد یک حکومت جهانی شکل گرفت. در اندیشه امام سایر مفاهیم در راستای تبیین و تعیین این محورها معنا می‌یافتند. برای نمونه امام خمینی(ره) معتقد بودند که شهادت نه تنها موجب تحول در داخل و نیز در استراتژی دفاعی دولت اسلامی می‌گردد که موجبات ایجاد موج اسلام‌گرایی و آزادی‌خواهی را در جهان فراهم خواهد آورد. بدین ترتیب روحیه شهادت‌طلبی موجب تحکیم جایگاه و موقعیت مستضعفان، آزادی‌خواهان و مسلمانان در جهان و احیای اسلام به عنوان جبهه‌ای ثالث و تعادل بخش در نظام بین‌الملل و حاکمیت مستضعفان بر جهان خواهد شد.
راهبردهای اصلی امام راحل بر پایه مردم‌سالاری دین‌گرایانه، تعالی و توسعه‌خواهی دین‌باورانه، عدالت‌طلبی، ضدیت با استبداد، آزادی‌خواهی دین‌گرایانه و هویت‌یابی فرهنگی - اسلامی در بیداری اسلامی را می‌توان به شکل زیر تقسیم‌بندی کرد:
-احیای اسلام به عنوان مکتب جامع و جهانی
-نفی نظام غرب محور
-مبارزه با اندیشه جدایی دین از سیاست
- مبارزه با نظام سلطه جهانی
- ابداع روز برائت از مشرکین در حج
- مبارزه با اشغالگری و صهیونیسم جهانی با ابداع روز قدس
- تأکید بر وحدت اسلامی
درواقع بیداری اسلامی که بنیان‌گذار آن امام خمینی (ره) بود، متحرک اصلی جامعه به سمت آرمان‌گرایی است که علاوه بر کشورهای اسلامی، غرب را نیز تحت تاثیر قرار داد و علی رغم تلاش کشورهای غربی برای خشکاندن ریشه مفاهیم و آموزه‌های اسلامی، این اندیشه‌ها به سراسر جهان منتقل شد. نقش پررنگ امام راحل در قالب نظریه‌پرداز و احیاکننده اندیشه دینی قابل توجه است و بسیاری از اندیشمندان و شرق‌شناسان، اسلام‌شناسان و جامعه‌شناسان غربی، امام خمینی (ره) را احیاکننده ارزش‌های اسلامی دانسته و معتقدند که ایشان آنچه را اصلاح‌گران، تجدیدگرایان و بیدارگرایان اسلامی از قرن 19میلادی تا زمان آغاز نهضت در ایران صرفاً به عنوان یک آرمان تبلیغ می‌کردند، در صحنه عمل پیاده کرد.
اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) از ابعاد مختلف اندیشه‌های ایشان در حوزه‌های عرفانی، فقهی، فلسفی و کلامی سرچشمه گرفته و در حوزه‌های مختلف اسلامی اشراف کامل داشتند. همین موضوع شخصیتی جامع الاطراف از ایشان ساخته بود که بیانگر نظام اندیشه‌ای منسجم، جامع و منطقی است.
به طور کلی باید بگوییم، اندیشه‌های امام راحل و دستاوردهای انقلاب اسلامی تنها مختص کشورمان نیست و به همه آزادگان جهان و به ویژه مسلمانان آموخت که نباید در برابر ظلم و استکبار سکوت کنند. بازتاب الگوگیری از راهبرد امام راحل و انقلاب اسلامی امروز در منطقه کاملا مشهود است و می‌بینیم ملت‌های اسلامی حاضر به پیروی از سیاست رژیم‌های استبدادی خود نیستند. به ویژه اینکه محور مقاومت منطقه که مهم‌ترین ثمره تفکر امام و انقلاب به شمار می‌رود، امروز در اوج اقتدار و انسجام در مسیر تکمیل آرمان امام برای نابودی استکبار و اشغالگری قرار دارد.