عمده تحلیل ها سفر یک هیات سعودی به دمشق در کنار استقبال بن سلمان از ایجاد رابطه با ایران را به معنای تغییر سیاست خصمانه سعودی و به ویژه ولیعهد نسبت به ایران و محور مقاومت می دانند.
می توان پرسید آیا شکست میدانی و سیاسی سعودی ها در عراق، سوریه، یمن، لبنان و... ولیعهد سعودی را به تجدید نظر کشانده است؟ یا اینکه تغییر رفتار را باید در پارادایم برجام و برنامه بایدن مورد ارزیابی قرار داد؟
همچنین می توان این سوال را طرح کرد که آیا استقلال نسبی سعودی ها از آمریکا و بایدن می تواند یکی از علل رفتار تازه عربستان باشد؟ تحلیل و سناریوی دیگر این است که دولت سعودی ناظر به سیاست خلیفه گری و مهار ایران منطقه ای در وهله اول و نوعثمانی گری ترکیه در درجه دوم در حال تغییر مناسبات با سوریه و حتی ایران است. مهار ایران هسته ای ایران نیز در همین سناریو قابل ارزیابی است. ایران اینترنشنال سفر مذکور را مشابه سفر دو سال پیش اماراتی ها به دمشق تلقی و در راستای مهار ایران ارزیابی کرده است.
در کنار تمام این گمانه ها، ایران و انقلاب اسلامی از همان آغاز تولد با سیاست تمدنی و وحدت جهان اسلام دست به کنش گری زده است .
در مقایسه با این موضع ذاتی و نفس الامری ایران باید توجه داشت تخاصم زدایی عربستان نسبت به کشورمان به هیچ روی ذاتی و حتی استراتژیک نیست بلکه تاکتیکی است. در همین رابطه یادآوری می شود تریتا پارسی، معاون اجرایی اندیشکده کوئنسی و بنیانگذار و رئیس سابق شورای ملی ایرانیان آمریکایی (NIAC) در مطلبی برای فارن پالیسی با عنوان «چرا محمد بن سلمان ناگهان خواهان مذاکره با ایران شد؟» نوشته است: نشست های محرمانه دست کم از ژانویه در جریان بوده اند و متأثر از پروسه خروج آمریکا از منطقه کاتالیز شده است.
نکته قابل یادآوری دیگر مناقشه تاریخی ایران و عربستان یا به عبارت اخری، تاریخی بودن مناقشه مذکور است؛ به طوری که حتی در دوره سیاست دوستونه نیکسون که طی آن محمدرضاشاه پهلوی ژاندارم نظامی و عربستان ژندارم اقتصادی منطقه بود نیز رابطه دو کشور عمدتاً مبتنی بر رقابت و بدبینی بوده است.
بنا به آنچه گذشت در عین اینکه ایران متناسب با ذات انقلاب اسلامی و نیز ملازم با آن جبهه مقاومت می بایست آغوش خود را بر تغییر سیاست سعودی بگشایند اما همزمان نباید دچار خوش بینی های اغراق آمیز شد. واقع آن است که رفتار جدید عربستان به سود ما باشد یا نباشد، منشأ آن دوام چندانی نخواهد داشت.