به گزارش الف، حدود پنج ماه از فرآیند واکسیناسیون کرونا در جهان می گذرد. گفته می شود که در بین کشورهای اروپایی یک نفر از هر شش نفر واکسینه شده اند. در آمریکایی شمالی این نسبت یک به پنج و در آفریقا یک به ۱۰۰ نفر است. بروز عارضه پس از تزریق واکسن، نادر بوده است، اما با این حال همچنان گروهی از مردم، نگران عوارض احتمالی واکسن های کرونا هستند.
نگاهی به آمارهای جهانی واکسیناسیون کرونا
آمارهای جهانی حاکی از آن است که تاکنون حدود 12 درصد مردم جهان، واکسن کرونا را تزریق کرده اند. بیشتر این جمعیت واکسینه شده هم ساکن کشورهای ثروتمند هستند، طوری که طبق آمارهای سازمان جهانی بهداشت، حدود ۸۱ درصد تزریق واکسن کرونا در کشورهایی با درآمد بالا یا متوسط رو به بالا بوده است.
همچنین اگر مبنا را نسبت افراد واکسینه شده به کل جمعیت بگذاریم، هم اکنون، جزایر سیشل، امارات متحده عربی و شیلی در صدر مناطقی قرار دارند که بیشترین تعداد واکسن کرونا به نسبت جمعیت در آنجا تزریق شده است.
از سوی دیگر، حدود ۵۸ درصد واکسن های توزیع شده جهان در سه کشور آمریکا با ۲۲۵ میلیون دوز، چین با ۲۱۶ میلیون دوز و هند با ۱۳۸ میلیون دوز استفاده شده است.
البته همانطور که در آمریکا بیشترین میزان واکسن کرونا تزریق شده، از نظر تعداد فوتی های کرونا نیز آمریکا با اختلاف در صدر این فهرست است. طبق آمارهای ارائه شده، آمریکا با حدود 600 هزار فوتی، برزیل با حدود 400 هزار فوتی و مکزیک هم با حدود 200 هزار فوتی در جایگاه اول تا سوم بیشترین فوتی های کرونا در جهان قرار دارند.
عوارض واکسن در برابر خطر کرونا، بسیار ناچیز است
بسیاری از کارشناسان سلامت تاکید دارند که هنور بسیار زود است که بخواهیم درباره عوارض قطعی واکسن های موجود کرونا، اظهارنظر قطعی کنیم.
دکتر مهدی توانگر، داروساز و محقق تولید واکسن در گفتگو با الف درباره عوارض تزریق واکسن کرونا، توضیح می دهد: «بین عوارض شایع و عوارض نادر تزریق واکسن، تفاوت جدی وجود دارد. گاهی یک عارضه واکسن به شکلی است که جمعیت زیادی را درگیر می کند که در این صورت نگران کننده است، اما برخی از عوارض به حدی نادر هستند که قابل چشم پوشی است. فعلا عوارضی که از واکسن های کرونا گزارش شده است، در زمره عوارض نادر قرار می گیرد.»
او تاکید می کند: «مثلا در مورد واکسن آسترازنکا، شواهد نشان می دهد که با تزریق 10 میلیون دوز از این واکسن، کمتر از 40 مورد لختگی خون گزارش شده است. همه این عوارض هم به مرگ منجر نشده است. ما واقعا هنوز به طور قطعی نمی دانیم که آیا لختگی خون به دلیل تزریق این واکسن بوده است یا خیر. این کار به گذشت زمان و تحقیقات گسترده تری نیاز دارد. مثلا باید در نظر گرفت که به طور معمول و بدون تزریق واکسن هم هرساله جمعیت زیادی دچار لختگی خون و سکته های قلبی و مغزی می شوند. هنوز مکانیسم دقیقی وجود ندارد که بدانیم عامل اصلی لختگی خون دقیقا واکسن بوده است یا یک بیماری زمینه ای.»
همچنین دکتر همایون محفوظی، داروساز هم در گفتگو با الف خاطرنشان می کند: «قطعا عوارض واکسن نزدن، بسیار بیشتر از عوارض نادر واکسن های کروناست. در مورد همه واکسن های جهان، بروز عوارض احتمالی دور از انتظار نیست، اما باید معایب و مزایای واکسن زدن را با همدیگر سنجید. الان در شرایطی قرار داریم که احتمال مرگ بر اثر کرونا در بین مبتلایان، بالای 10 درصد در برخی کشورها اعلام می شود. همچنین وزارت بهداشت می گوید حدود یک چهارم مرگ های روزانه در کشور ما به دلیل کرونا اتفاق می افتد. بنابراین خطر کرونا، هزاران بار بیشتر از عوارض نادر واکسن های کروناست. عوارض واکسن در برابر عوارض کرونا، چیزی در حد شوخی است. این دو اصلا نباید با هم مقایسه شوند.»
محفوظی تصریح می کند: «هیچ واکسنی وجود ندارد که عوارض آن صفر باشد. اگر قرار بود نگرانی از عوارض احتمالی واکسن، کل فرآیند واکسن زدن را تعطیل کند، در آن صورت بشر هنوز در برابر بیماری های مرگ باری مثل فلج اطفال، سرخک، سرخجه، سل، دیفتری، کزاز، سیاه سرفه، اوریون و هپاتیت ب، ناتوان و عاجز بود. اگر این بیماری های خطرناک در جوامع کنترل شده اند، این دستاورد حاصل واکسیناسیون با پذیرش عوارض نادر آن است.»
او تاکید می کند: «باید در نظر داشت که خیلی از داروهای معمولی که مردم به طور روزانه استفاده می کنند، احتمال دارد عوارضی بیشتر از واکسن کرونا داشته باشد. مثلا متاسفانه مصرف خودسرانه انواع آنتی بیوتیک ها و ضددردها در جامعه ما بسیار رایج است که عوارض بسیار جدی دارد، اما خیلی ها عوارض آن را نمی بینند. حتی خطر احتمالی لخته شدن خون با مصرف قرصهای ضدبارداری، حدود 10 نفر از هر 10 هزار نفر اعلام می شود. یعنی خیلی بیشتر از عوارض واکسن کرونا می تواند منجر به لختگی خون شود، اما باز هم مصرف این قرص ها ادامه دارد. بنابراین نگرانی مداوم بابت عوارض نادر واکسن کرونا، آن هم در حالی که هر روز با عوارض جدی تر بیماری کرونا روبرو هستیم، چندان منطقی نیست.»
بسیاری از کارشناسان نظام سلامت تاکید دارند که با توجه به جهش های مکرر ویروس کووید 19 و خطرناک تر شدن بیماری کرونا، بهترین واکسن همان واکسنی است که زودتر به آن دسترسی داشته باشیم. با توجه به محدودیت شدید تولید و توزیع واکسن در سراسر جهان، هم اکنون در شرایطی قرار نداریم که قادر به انتخاب واکسن دلخواه از بین سبد واکسن های تولید شده باشیم. صاحبنظران نظام سلامت بر این موضوع اتفاق نظر دارند که اگر روزی این بیماری مرگبار کنترل شود و شاخ کرونا در جهان شکسته شود، این اتفاق قطعا حاصل واکسیناسیون سراسری با پذیرش ریسک های نادر آن خواهد بود.