به گزارش الف، "مارک فیتزپاتریک"، عضو ارشد "انیسیتو بین المللی برای مطالعات راهبردی" در واشنگتن و دیپلمات با‌سابقه آمریکایی، در گزارشی برای "پایگاه خبری المانیتور"، به مذاکرات وین که با هدفِ احیای توافق برجام برگزار می شود پرداخته و به طور خاص به این مساله اشاره کرده که اگر بایدن، به معنای واقعی کلمه می خواهد توافق برجام را احیا کند، باید دیوارِ تحریم های دولت ترامپ علیه ایران و برجام را نابود سازد. اقدامی که هر چه زودتر انجام شود، برای آمریکا و منافع ملی این کشور، مفید تر است. مارک فیتزپاتریک در این رابطه می نویسد:
«در پائیز سال 2020، وقتی ترامپ و مقام های تیم امنیت ملی و سیاست خارجی او پیش بینی کردند که دورانِ حضور آن ها در قدرت، خیلی زود به پایان خواهد رسید، تمام تلاش خود را کردند تا یکی از ناموفق ترین سیاست های دولت خود یعنی "کارزار فشار حداکثری علیه ایران" را از طریقِ برپا کردنِ آنچه "دیوار تحریم ها" می خواندند، تداوم بخشند. هدف اصلی آن ها از این اقدام که البته هیچ تلاشی هم جهت پنهان کردن آن انجام نمی دادند این بود که دولت آینده آمریکارا تا جایِ ممکن از بازگشت به برجام منع کنند و بر سرِ راه آن، محدودیت هایی محکم و بیشماری را ایجاد نمایند. دقیقا پس از آنکه ترامپ انتخابات 2020 آمریکا را واگذار کرد، وی و تیم امنیت ملی و سیاست خارجی او، روزی نبود که علیه ایران، مجموعه ای از تحریم های جدید را وضع نکنند. این روند تا تاریخ 20 ژانویه(روز تحلیف ریاست جمهوری جو‌بایدن)، ادامه داشت.
با این حال، در شرایط کنونی که مذاکرات وین جهت احیای برجام در جریان است، آن دسته از افراد و گروه هایی که معمارانِ تحریم ها علیه ایران هستند، انتظار بن بست و شکست مذاکرات را دارند. از این منظر، البته آن ها چندان خوشحال نیستند که شاهدند روندِ وین، در حالِ خنثی سازی تلاش های آن ها است. سناتورهای جمهوریخواهِ برجسته و برخی اعضای مجلس نمایندگان آمریکا، نامه ها و طرح هایی را آماده کرده اند و بر نیت اصلی خود یعنی ایجاد ممانعت در مسیرِ هرآنچه اعطای امتیازاتِ یک طرفه به ایران توصیف کرده اند، تاکید نموده اند. "مارک دوبوویتز"، کسی که در مقامِ رئیس "بنیاد دفاع از دموکراسی"، مفهومِ "دیوار تحریم ها" را ابداع کرد، مجموعه ای از توئیت ها را در بحبوحه مذاکرات وین منتشر کرده و سعی داشته این روند را تضعیف کند. به عنوان مثال وی تاکید کرده که دولت بایدن با اعطای میلیاردها دلار به ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تقویت خواهد کرد و در عین حال نمی تواند مانع از پیشروی های هسته ای جمهوری اسلامی ایران شود.
روز ششم آپریل، مذاکره کنندگان در وین، دو گروهِ کاری را ایجاد کردند: یک کارگروه معطوف به لغو تحریم های برجامیِ ایران و دیگری متمرکز بر ابداع راه و شیوه هایی جهتِ معکوس سازی رویه های جبرانی ایران در عرصه فعالیت های هسته‌ای اش و در چهارچوب معادله برجام است(این کارگروه بر آن است تا ایران بار دیگر خود را در قالب محدودیت هایی که برجام برای توانمندی های هسته ای این کشور تعیین کرده، قرار دهد). در رابطه با گزاره لغو تحریم های ایران، "رابرت‌مالی" نماینده ویژه دولت آمریکا در موضوع ایران و "نِد پرایس" سخنگوی وزارت خارجه این کشور تاکید کرده اند که آمریکا فقط آن دسته از تحریم هایی را علیه ایران لغو خواهد کرد که با توافق برجام، ناسازگار هستند. اگرچه ند پرایس مشخص نکرده که آیا این مساله شامل تحریم های مرتبط با آنچه مبارزه علیه تروریسم خوانده می شود نیز می گردد یا خیر، با این حال باید در پاسخ گفت بله، زیرا بسیاری از این تحریم ها به وضوح، با هدف ایجاد بن بست در روند توافق برجام وضع شده اند.
بسیاری از تحریم های ترامپ علیه ایران، از ماهیتِ سیاسی برخوردارند و همین مساله، تبعاتِ خنثی سازی آن ها را تا حد زیادی تقلیل می دهد. در برهه کنونی، اغلب آمریکایی ها از بازگشتِ کشورشان به تواقف برجام حمایت می کنند. توافقی که به وضوح خواستار برچیده شدن تحریم ها علیه بانک مرکزی ایران، شرکت ملی نفت این کشور و دیگر شرکت های فعال در حوزه صنعت نفت و گاز ایران می شود.
اگرچه مقام های ایرانی تاکید دارند که کلیه تحریم هایی که از سال 2016 و از زمان شروع ریاست جمهوری ترامپ علیه ایران وضع شده اند باید برچیده شوند، با این حال، نقطه تاکید تهران بر بحثِ فروش نفت این کشور و لغو تحریم ها در این رابطه است. سال 2019، وزارت خزانه داری آمریکا در یک حرکت کاملا سیاسی و هیجانی، بانک مرکزی ایران و همچنین شرکت ملی نفت این کشور را را به دلیل آنچه تغذیه مالی حزب الله لبنان و سپاه قدس خوانده بود، تحتِ قوانین و مقررات مرتبط با مبارزه با تروریسم قرار داد. پیش از این، "برایان اُتول" در گزارشی برای پایگاه خبری "شورای آتلانتیک"، این اقدام را به مثابه "قرص سمی" توصیف کرده بود. زیرا این مساله، عملا هرگونه اجرای توافق برجام را با چالش ها و بحران‌های عمیق و جدی رو به رو می کرد.
دولت ترامپ به طرق مختلف سعی کرده تا دامنه فشارها علیه ایران را گسترش بخشد. در این زمینه وی و دولتش، بیش از 1500 مورد تحریمِ جدید را علیه ایران وضع کرده اند. مساله ای که در برهه کنونی یک چالش و مانع اساسی در مسیر تعاملات سازنده تهران و واشنگتن است و عملا بدبینی ایرانی ها به آمریکا را تشدید کرده است. درست بر همین اساس است که هر دو طرف(هم ایران و هم آمریکا)، بایستی این مساله که کدامیک بایستی اولین اقدامات را انجام دهد کنار بگذارند و به طور همزمان دست به کنش ورزی بزنند.
از سویی، در بحبوحه مذاکرات، این فشار نیز وجود دارد که روند تعاملات بایستی تا اواخر ماه میِ سال جاری میلادی به نتیجه برسد زیرا پس از آن، انتخابات ریاست جمهوری ایران انجام می شود(در تاریخ 18 ژوئن)، و امکان دارد بدبینی ایرانی‌ها در آن زمان تشدید شده و مذاکره با این کشور را در دولت آینده آن، سخت تر نیز کند. از سویی، نگرانی های جدی در مورد توافق سه ماهه ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی، در بحث انجام بازرسی از نهادهای هسته ای ایران نیز وجود دارد. توافقی که پس از اقدام ایران در راستای اجرای قانون پارلمانِ این کشور، در پاسخ به بدعهدی های طرف های غربی در معادله برجام و متعاقبا کاستن از بازرسی های بین المللی از تاسیسات هسته ای این کشور، حاصل شد.
بایدن اگر به معنای واقعی کلمه می خواهد به وعده خود یعنی بازگشت به توافق برجام عمل کند، راه و مسیر روشنی را در پیش دارد و باید دیوار تحریم هایی را که ترامپ و دولت وی علیه ایران و توافق برجام ایجاد کرده اند، نابود سازد. وی هر چه سریع تر یکچنین اقدامی را انجام دهد، نتایج بهتری را خواهد گرفت».
***نویسنده: مارک فیتزپاتریک، وی عضو ارشد "انیسیتو بین المللی برای مطالعات راهبردی" در واشنگتن است. وی همچنین به مدت 26 سال در وزارت خارجه آمریکا، به عنوان دیپلمات مشغول به کار بوده است.
*لینک:
https://www.al-monitor.com/originals/2021/04/white-house-faces-tough-task-tearing-down-iran-sanctions-wall-save-nuclear-deal