ضرورت رسیدگی به وضعیت جنگل‌های زاگرس

اجتماعی،   3991230010

در آستانه روز جهانی جنگل‌ها با شعار«ترمیم جنگل‌: راهی برای بهبود و رفاه» دبیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور ضمن بیان اینکه اکوسیستم‌ها به‌طور طبیعی توانایی ترمیم خود را دارند، گفت: جنگل‌های زاگرس به‌دلیل شدت تخریب و تعدد چالش‌هایی که با آن مواجه هستند دیگر توانایی ترمیم خود به‌صورت طبیعی را ندارد و اگر مسئولان به این وضعیت رسیدگی نکنند در آینده نزدیک با خطر بیابانی شدن رویشگاه‌های زاگرس مواجه خواهیم بود.

هادی کیادلیری در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه تهدیدات و مشکلات متعدد طبیعی و غیر طبیعی متوجه جنگل‌های کشور هستند، گفت: مشکلات طبیعی که حیات جنگل‌ها را تهدید می‌کنند شامل عوارض ناشی از تغییرات اقلیمی یا عوامل آتش‌سوزی‌های طبیعی هستند. هرچند بسیاری از این عوامل طبیعی نیز ناشی از منشاهای غیرطبیعی و انسانی است. آفات و بیماری‌ها نیز عارضه‌هایی هستند که گاهی می‌توانند به‌عنوان عوامل طبیعی جنگل‌ها را تهدید کنند.

وی در ادامه تصریح کرد: با این حال عمده مشکلاتی که در جنگل‌های کشور وجود دارد، ناشی از عوامل غیر طبیعی مانند تغییر کاربری اراضی، تجاوز به اراضی جنگلی، معدن‌کاوی در سطح بسیار گسترده، ویلاسازی، دفع غیر اصولی زباله در جنگل‌ها و کشاورزی و دامداری بی‌ضابطه است که منشا همه آن‌ها فعالیت‌ها و دستکاری‌های انسانی است همچنین عوامل انسانی باعث گسترش و افزایش نیروی تخریبی عوامل طبیعی می‌شود و از آنجایی که رفتارها و اقدامات بشر می‌تواند موثرترین تاثیرات متبت یا منفی را بر طبیعت گذارد،  لازم است رفتار خود با طبیعت را اصلاح کنیم.

کیادلیری با این ادعا که مدیریت صحیح، اصولی، جامع و منطبق با ضابطه‌ بر جنگل‌های کشور حکمفرما نیست، معتقد است: براثر این سوء مدیریت چالش‌های کوچک هم‌افزایی ‌پیدا کرده و به ابر چالش‌هایی تبدیل شده‌اند که طبیعت دیگر توان جبران آن‌ها را ندارد. زمانی‌که چالش‌های تهدیدکننده اکوسیستم‌ها کوچک باشد، اکوسیستم قادر به ترمیم خود خواهد بود اما زمانی‌ که اکوسیستم از چالش‌های فراوانی اشباع شده باشد علاوه‌بر آن تحت تاثیر یک نیروی خارجی مانند تغییر اقلیم قرار بگیرد، دیگر توان ترمیم خود را نخواهد داشت.

به گفته دبیرمرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور، اصطلاحی با ‌عنوان «برگشت‌پذیری» در طبیعت وجود دارد که به این معنی است که اگر اکوسیستم تخریب شود توانایی بازگشت و ترمیم خود را دارد اما این به شرطی است که میزان تخریب و بهره‌برداری از اکوسیستم بیش از توان برگشت‌پذیری و ترمیم آن نباشد. متاسفانه حجم و نیروی عظیم تخریبی که طی دهه اخیر به اکوسیستم‌های جنگلی کشور وارد شده، فوق‌العاده بیشتر از حد توانایی طبیعت بوده است.

وی تصریح کرد: توانایی ترمیم در برخی مناطق و اکوسیستم‌های جنگلی کشور مانند زاگرس از بین رفته است. مناطق جنگلی زاگرس دیگر به‌طور طبیعی نمی‌توانند خود را به‌راحتی بازسازی کنند و ضرورت دارد که دولت برای احیای آن تمهیداتی جدی بیندیشد و به این عرصه‌های طبیعی توجه بیشتری کند چراکه در آینده‌ای نزدیک رویشگاه‌های زاگرس به سمت بیابانی شدن خواهد رفت.

کیادلیری در ‌پایان ضمن اشاره به اینکه در برخی رویشگاه‌های جنگلی شمال کشور هنوز فرصت جبران خسارات وجود دارد، گفت: هنوز توان و قدرت ترمیم در این اکوسیستم‌ها وجود دارد بنابراین اگر در رویشگاه‌های جنگلی شمال کشور دستکاری نکنیم و به طبیعت فرصت دهیم، می‌تواند خود را ترمیم کند. با این حال با توجه به نحوه مدیریت فعلی و دست‌اندازی‌های صورت گرفته به طبیعت به‌نظر می‌رسد آینده مبهم و تاریکی در انتظار جنگل‌های کشور خواهد بود.