در شرایطی که اختلافات سیاسی میان اردن و رژیم صهیونیستی همچنان پابرجاست، مسئله رایزنی عربستان و نتانیاهو برای تولیت این کشور بر مسجدالاقصی نیز به این چالشها افزوده است.
به نظر نمیرسد روابط سیاسی اردن و رژیم اسرائیل پس از تنش آشکار در دوره اخیر در آستانه بهبود باشد؛ به ویژه پس از مواضع تند «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی در مقطع اخیر و اصرار وی بر تحمیل حاکمیت اسرائیل بر غور اردن و شمال البحر المیت (دریای مرده) و همچنین تهدیدهایی که اردن درباره تجدید نظر در توافق صلح (وادی عربه) بین دو طرف مطرح کرده است.
سال گذشته میلادی «عبدالله دوم» شاه اردن به اسرائیل و کابینه آینده این کشور درباره پیامدهای اظهارات بنیامین نتانیاهو در کارزار انتخاباتی خود برای الحاق زمینهایی در کرانه باختری اشغالی هشدار داد و گفت این امر مستقیما بر روابط میان اردن و اسرائیل تاثیر خواهد گذاشت و به ایجاد فضایی برای ترغیب فلسطینیها و اسرائیلیها به نشستن با یکدیگر پای میز گفتوگو کمکی نمیکند.
در همین راستا «نضال الطعغانی» رئیس کمیته امور خارجی پارلمان اردن هم گفت: اگر اسرائیل و کابینه آتی آن بخواهند به سیاست توسعهطلبی و شهرکسازی خود ادامه بدهند در توافق صلح با اسرائیل تجدید نظر خواهد شد.
اخیرا یک مقام صهیونیست در گفتوگو روزنامه عبریزبان «معاریو» درباره علت لغو سفر نخستوزیر این رژیم به امارات خبر داده بود که اردن با عبور هواپیمای حامل نتانیاهو از حریم خود موافقت نکرده است.
«ایمن الصفدی» وزیر خارجه اردن دراین زمینه به ممانعت تلآویو از ورود ولیعهد اردن به مسجدالاقصی اشاره کرده و گفت، هماهنگیها را با اسرائیل در خصوص رسیدن ولیعهد به مسجد الاقصی انجام دادیم. در لحظه پایانی، اسرائیل از توافق عقب نشست، سعی کرد برنامه را تغییر دهد و تلاش کرد که اقداماتی را تحمیل کند و باعث محدودیت بیشتر اهالی قدس در آن شب مقدس عبادت و صلح شود. بنابراین جناب ولیعهد برای نجات اهالی قدس از سنگینی بار محدودیتهای اسرائیل و همچنین برای حفظ این مناسبت مقدس از زیر پاگذاشته شدن قداست، پاکی و ماهیت مسالمتآمیز آن، تصمیم گرفتند این سفر را پیش نبرند. اسرائیل از توافقی که با آنها داشتیم، پا پس کشید. آنها به عنوان اشغالگر تعهدات خود را نقض کردند و همچنین حق آزادی عبادت را نقض کردند از این رو ما از این گام خوشحال نیستیم و بسیار از آن خشمگین هستیم.
وزیر امور خارجه اردن در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا علت لغو سفر نتانیاهو به امارات ارتباطی با این موضوع داشته یا خیر و آیا اظهارات نخستوزیر رژیم صهیونیستی درباره اینکه علت لغو سفر وجود دشواریهایی در هماهنگی با امان بوده، خطاب به نخستوزیر رژیم صهیونیستی گفت: از توافق با اردن شانه خالی میکنی، از سفری دینی ممانعت به عمل میآوری و شرایطی ایجاد میکنی که این سفر دینی را در این مناسب مقدس به امری محال تبدیل کند بعدش انتظار داری که به اردن بیایی و از حریم اردن عبور کنی. اینجا باید جدی باشیم آیا این چیزی است که انتظارش میرود؟
از سوی دیگر روز گذشته روزنامه عبری زبان اسرائیل هیوم در گزارشی فاش کرد که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی درحال مذاکره با بنیامین نتانیاهو برای گرفتن تولیت اماکن مقدس فلسطین از اردن است.
عربستان سعودی به عنوان یک قدرت اسلامی که مکه و مدینه را اداره میکند، به دنبال جایگاهی برای خودش در مسجدالاقصی بوده و درصدد ایجاد یک وضعیت جدید در قدس است و برای تحقق این هدف علاوه بر عادی سازی روابط با تلآویو آماده سرمایه گذاری مبالغ هنگفت است.
به گزارش منابع صهیونیست، اردن از صرف ارائه این ایده عصبانی است، زیرا خاندان هاشمی (خاندان پادشاهی اردن) پس از جنگ جهانی اول، موقعیت حفاظت از اماکن مقدس اسلامی در مکه و مدینه را به سعودیها واگذار کرد.
در همین حال، وزیر خارجه اردن در واکنش به واگذاری تولیت اماکن مقدس فلسطین به عربستان درصورت عادی سازی روابط میان ریاض و تلآویو اظهار کرد: دلیل طرح چنین فرضیههای غیر منطقی را نمیدانم.
از طرفی نخست وزیر رژیم صهیونیستی که پیش از این چندین بار سفر خود به امارات متحده عربی را لغو کرده است، احتمالا به زودی راهی این کشور میشود و آنگونه که منابع فاش کردند وی قصد دارد در جریان این سفر با «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان نیز دیدار کند.
بنابراین در صورتی که این اتفاق بیفتد، با وجود اینکه قبل تر نیز اخباری درباره دیدار نتانیاهو با بن سلمان منتشر شده بود، اما مقدمه اصلی عادیسازی روابط میان عربستان و رژیم صهیونیستی خواهد بود که جایگاه اردن در مسجدالاقصی را به خطر می اندازد.
در این شرایط اردن از یکسو با صهیونیستها و از سوی دیگر با سعودیها مواجه میشود؛ به ویژه اینکه نتانیاهو در میان بحرانهای متعدد در آستانه انتخابات کنست رژیم صهیونیستی به دنبال کسب امتیازاتی برای خروج از این تنگناست و برقراری روابط صریح و علنی با عربستان می تواند چنین فرصتی را در اختیار وی قرار دهد.
بر این اساس آینده روابط میان رژیم اسرائیل و اردن را در مرحله بعد از انتخابات این رژیم و پیوستن یا عدم پیوستن ریاض به توافق صلح رژیم های عربی با تلآویو، می توان مورد ارزیابی قرار داد.