سربازان از جنگ برگشته، همیشه سوژه های خوبی برای داستانها و فیلمهای مهم تاریخ بوده و هستند. چرایی این واقعیت را نمی توان صرفا به روحیه قهرمانی آنها و ارزش های وطن پرستانه محدود کرد و از جنبه های دیگر شخصیت آنها غافل شد. از جنگ برگشته ها بیش از دیگران، مستعد تغییر و تحول جدی و بنیادین هستند و چه چیزی بهتر از این برای راویان هنر که دنبال روایت چنین تحولات عمیق و پر کشش هستند؟!
«حاج کاظم» و «رمبو» هر چند متعلق به دو جهان فکری متفاوت هستند و بسیار دور از هم، اما در داشتن پتانسیل تغییر و تحول عمیق در باورها و به تناسب آن ظهور رفتارهای متفاوت و ساختارشکن و البته جذاب برای مخاطب، تاحدی شبیه هم هستند. استعداد تغییر و تحول عمیق در شخصیت جنگ دیده ها، ناشی از کنتراست شدیدی است که آنها در دوران جنگ و دوره پس از آن تجربه می کنند. آهنی که بعد از تحمل آتش کوره، سردی آب را می چشد و فولاد می شود، یا لیوان سردی که بعد هم آغوشی با آب داغ می شکند و پودر می شود، احتمالا راویان خوبی هستند برای حال رزمندگان بازمانده از جنگ که پس از دوران هم سفرگی با مرگ، به آغوش گرم و زنانه زندگی پرتاب شده اند! تغییر و تحول جدی، رو به هر سمت و سویی که باشد، حق مسلم آنها است و به هیچ وجه نباید این حق آنها را با پیش داوری های فردی و جمعی و یا کلیشه تراشی از شخصیت آنها، زیر سئوال برد.
البته شاید از منظر قضاوت اخلاقی بخشی از افراد جامعه، رزمنده ای که رزم سابقش را عین گرفتاری در دام هیجان می بیند و به هزار و یک دلیل دنبال گسستن از آن تاریخ و فرهنگ است، با رزمنده ای که دوران رزمش را آرمانشهری می بیند که از آن دور افتاده و همچنان برای رسیدن به آن له له می زند، بسیار متفاوت از یکدیگر باشند، اما از منظر یک روایت هنری، چنین تفاوت هایی مکمل یکدیگر اند و هرگز نباید یکی را فدای دیگری کرد. فهم و روایت این تفاوت های جدی و تحولات فکری و روحی عمیق و بعضا پرحاشیه رزمندگان، همیشه برایم جذاب بوده و هست، آنقدر که حتی در چند داستان از کتابهای «نعلین های آلبالویی» و «بحران عروسکی»، در حد وسع خود به روایت آنها پرداخته ام.
به نظر می رسد تحت تاثیر همین نگاه واقع بینانه است که می توانیم به احترام همه بازماندگان جنگ، کلاه از سر برداریم و هفته دفاع مقدس را به همه آنها تبریک بگوییم، حتی آنها که به تعبیر سیاست بازان امروز، بریده و زاویه دار نام گرفته اند.!