چند روز قبل فیلمی از اداره اجرای ثبت تهران در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌داد تعداد بسیار زیادی از خانمها برای به اجرا گذاشتن مهریه خود به این اداره هجوم آورده‌اند و ناروا نیست اگر بگوییم بین این ازدحام و افزایش قیمت سکه ارتباطی وجود دارد.
اگرچه مهریه از زمان‌های دور وجود داشته است اما افزایش طلاق، افزایش قیمت سکه، تحولات فرهنگی و بالا بودن میزان مهریه موجب شده است که در سالهای اخیر مساله مهریه تبدیل به یک معضل و بحران شود و افراد بسیاری دچار مشکلات شدیدی شوند.
احتمالا همه دیده یا شنیده‌ایم که فلان مرد بعد از چندسال زندگی همسرش را با بهانه‌های واهی طلاق داده و میزان مهریه آنقدر پایین بوده که زن بعد از سالها زندگی مشترک نتوانسته با آن مبلغ زندگی خوبی فراهم کند. از سوی دیگر نیز موارد زیادی وجود دارد که زوجین مهریه بسیار بالایی را تعیین کرده‌اند و زن همان روز اول زندگی مهریه خود را به اجرا گذاشته و مرد را با چالش بسیار دشواری مواجه کرده است.
اما آیا راهی برای بهبود این وضعیت وجود دارد؟ آیا راه حلی وجود دارد که نه زن دچار تنگناهایی شود و نه مرد در ابتدای زندگی درگیر معضلات ناشی از مهریه گردد؟
یک پیشنهاد ساده و عملی برای حل مشکلات، لحاظ مبلغ معین سالانه در صورت بقای رابطه زوجیت به عنوان شرط ضمن عقد می‌باشد.
توضیح اینکه طرفین می‌توانند در ابتدا یک مهریه جزئی که جنبه هدیه دارد تعیین کنند و به صورت شرط ضمن عقد اضافه کنند که: هرساله در این تاریخ چنانچه زن در علقه زوجیت مرد باشد، مستحق دریافت فلان تعداد سکه (مثلا ده سکه) خواهد بود و زوج متعهد به پرداخت آن می‌باشد. در واقع به صورت تدریجی، به ازای هر سال زندگی مشترک، زوجه مستحق دریافت مبلغی می‌شود و هرچه زندگی طولانی تر شود، این میزان نیز افزایش پیدا می‌کند.
به این ترتیب نه در ابتدا تعهد سنگینی بر عهده مرد ایجاد می‌شود و نه در آینده زن بی سرپناه و پشتوانه رها می‌شود. به ازای هر سال زندگی، زن مستحق دریافت مبلغی می‌گردد که اگرچه مهریه در معنای خاص خود نیست اما همان کارکرد مهریه را دارد.
این پیشنهاد هم سازگار با قوانین جاری کشور است و هم تعارضی با شریعت و فقه ندارد.
لازم به ذکر است که این پیشنهاد قرار نیست به صورت اجباری برای همگان اجرا شود، بلکه میتواند صرفا به عنوان یک گزینه پیش روی زوجین قرار داد تا خودشان تصمیم بگیرند.
به نظر می رسد با اجرای چنین پیشنهادی می‌توان تا حدی زیادی از آسیبهای فوق الذکر جلوگیری کرد.
*کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی