دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب و عروق و فلوشیپ آنژیوپلاستی گفت: وقتی ما از بیمار سوال می کنیم که آیا قند، چربی یا فشار بالا دارید؟ سیگاری هستید؟ آیا هنگام راه رفتن احساس سنگینی در قفسه ی صدری دارید؟
با شنیدن پاسخ این سوالات از زبان بیمار، به بسیاری از مسائل پی می بریم. حتی گاهی اوقات با همین شرح حال ساده می توانیم بفهمیم که طرف مقابل قطعا دچار بیماری قلبی است یا خیر؟
معاینه بیماران قلبی می تواند شامل: شنیدن صدای قلب، چک کردن نبض، معاینه پا و یا انگشتان باشد. به کمک این اقدامات نیز می توان به وجود بیماری قلبی پی برد.
دکتر نجفی ادامه داد: پس از معاینه ممکن است به نوار قلبی نیاز باشد. نوار قلب می تواند برخی مشکلات قلبی مانند: بزرگی و یا ضخیم شدگی بعضی از حفرات قلب، کم اکسیژنی قلب، اختلالات هدایتی و اختلالات ریتم قلب را نشان دهد.
در مرحله بعد ممکن است از ابزاری تحت عنوان اکو کاردیوگرافی استفاده کنیم. اکو کاردیوگرافی ابزاری هست که در آن به کمک امواج، تصویر سازی می شود. اکوی قلبی بیشتر در تشخیص اختلالات ساختاری قلب بخصوص دریچه ها و یا اختلال در حرکت قلب مورد استفاده قرار می گیرد.
وی گفت: قبلا هم به این مساله اشاره داشتم که 50 درصد افراد مبتلا به گرفتگی رگ های قلبی ممکن است نوار قلبی کاملا نرمال داشته باشند. پس یک نوار قلب نرمال نباید ما را دچار اشتباه کند.
دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب در رابطه با این مساله که گاهی در اورژانس بیمار را بر اساس نرمال بودن نوار قلب مرخص می کنند، افزود: خیر این اشتباه است! ممکن است که همزمان با گرفتن نوار قلب، برای بیمار یک آزمایش نیز تجویز کنند؛ این آزمایش، همان تروپونین یا بررسی آنزیم های قلبی است.
وقتی پزشک به وجود بیماری قلبی مشکوک می شود، ممکن است به فواصل 15 دقیقه یک بار از بیمار، نوار قلب بگیرد و مجددا تغییرات آن را بسنجد. بررسی این تغییرات برای تشخیص دقیق مشکل بیمار، بسیار مهم هستند. بنابراین با یک نوار قلبی سالم نمی توان به طور قطع درمورد سالم بودن قلب شخص نظر داد.
آیا اکو می تواند رگ های قلب را نشان دهد؟
دکتر محمد حسین نجفی در این باره افزود: خیر، رگ را به طور مستقیم نمی توان مشاهده کرد ولی اگر مشکلی مانند گرفتی رگ وجود داشته باشد، بخشی از قلب که توسط آن رگ، خونرسانی می شود، ممکن است دچار اختلال در حرکت باشد. پس اکوی قلبی تنها می تواند گرفتگی رگ را حدس بزند. با این حال، اگر اکو به تنهایی پاسخگو نباشد، از تست های تشخیصی دیگری مانند تست ورزش، سی تی آنژیوگرافی و یا آنژیوگرافی استفاده می شود.
تفاوت آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی چیست؟
دکتر نجفی فوق تخصص آنژیوپلاستی در این باره گفت: اگر تست ورزشی که از بیمار می گیریم کاملا نرمال باشد، به طور قطع به فرد می گوییم که سالم است؛ ولی گاهی اوقات ممکن است تست ورزش، مسائل و مشکلاتی داشته باشد که در اینجا برای اطمینان از گرفتگی رگ های قلب گاهی از روش های دیگری مانند سی تی آنژیوگرافی استفاده می کنیم.
سی تی آنژیوگرافی مانند سی تی معمولی اما تخصصی تر است و به اینصورت انجام می شود که ابتدا بیمار روی تخت می خوابد. سپس به وسیله دارو های کاهش ضربان قلب مانند: بتابلاکر، ضربان قلب کاهش پیدا می کند. در مرحله ی بعد یک دستگاه به دور قلب می چرخد و همزمان تصویربرداری از قلب را انجام می دهد. در نهایت خروجی سی تی آنژیوگرافی، به ما این اطلاعات را می دهد که آیا بیمار دارای گرفتگی رگ قلبی است یا خیر؟ درصد گرفتگی رگ چقدر است؟ و کدام رگ گرفتگی دارد؟ سی تی آنژیوگرافی یک روش غیر تهاجمی است؛ یعنی تنها یک دارو وارد بدن می شود.
دکتر نجفی در ادامه افزود: آنژیوگرافی روش تشخیصی تهاجمی است که در آن یک ابزار (کاتتر) وارد شریان بیمار می شود تا به کمک دستگاه های تصویر برداری در خارج از بدن، وضعیت رگ های قلب بیمار مشخص شود. برای آشنایی بیشتر با روش آنژیوگرافی می توانید مقاله ی من در سایت باشگاه خبرنگاران جوان را بخوانید
وی گفت: البته روش های دیگری نیز برای تشخیص بیماری های قلبی وجود دارند. یکی از این روش ها، اسکن هسته ای قلب است که روشی غیر تهاجمی می باشد. در اسکن هسته ای قلب، طی دو مرحله ماده ای به بیمار تزریق می شود که اشعه از خودش ساطع می کند و تصویر برداری قلبی از طریق آن صورت می گیرد.
روش دیگر برای تشخیص، اکوهای خاصی هستند که تحت عنوان استرس اکو شناخته می شوند. در استرس اکو، دارویی را به بیمار تزریق می کنیم که ضربان قلب را به طور مثال از 80 به 140 می رساند. از این طریق خواهیم دید که چه قسمتی از قلب دچار مشکل شده است و پزشک متوجه می شود که رگی که مسئول خونرسانی به آن قسمت از قلب می باشد، دچار گرفتگی شده است.
آیا آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی موازی یکدیگرند؟
دکتر محمد حسین نجفی متخصص قلب، روش آنژیوگرافی و سی تی آنژیوگرافی را مکمل یکدیگر دانست چرا که درست است که در سی تی آنژیوگرافی تصویر برداری انجام می شود ولی گاهی ممکن است در تخمین درصد گرفتگی اشتباه شود.
به طور کلی نقایصی در سی تی آنژیوگرافی وجود دارد به عنوان مثال اگر شخصی رگ های دچار کلسیم داشته باشد، در اینصورت تصویر برداری به خوبی صورت نخواهد گرفت و حدس میزان گرفتگی، با مشکل مواجه می شود.
اشکال دیگری که در سی تی آنژیوگرافی وجود دارد این است که اگر قلب تند بزند، قلب را سالم تشخیص می دهد. پس سی تی آنژیوگرافی و آنژیوگرافی موازی هم کار نمی کنند و مکمل یکدیگرند.
دکتر نجفی افزود: روش های سی تی آنژیوگرافی، استرس اکو و اسکن هسته ای موازی یکدیگر هستند واگر شواهد به نفع گرفتگی قلب باشد، بیمار به سمت آنژیوگرافی سوق داده می شود.
چه زمان انجام آنژیوگرافی یا آنژیوپلاستی ضروری است؟
دکتر محمد حسین نجفی با سابقه ی چندین ساله در زمینه ی آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی گفت: ممکن است دکتر قلب با یک شرح حال ساده شخص، به این نتیجه برسد که فرد گرفتگی رگ قلبی دارد و مستقیم، انجام آنژیوگرافی و یا آنژیوپلاستی را برای او ضروری بداند. گاهی پزشک با تست ورزش به این نتیجه می رسد که انجام آنژیو اولویت دارد.
بعد از آنژیوگرافی تا چه مدت باید قرص پلاویکس مصرف کرد؟
دکتر نجفی فوق تخصص آنژیوپلاستی گفت: تا یک سال بعد از آنژیوپلاستی یعنی استنت گذاری در استنت هایی که دارویی هستند، بیمار باید پلاویکس مصرف کند. برای قطع یا ادامه قرص پلاویکس بعد از یک سال، پزشک باید نظر نهایی را بر اساس وضعیت بیمار اعلام کند.
بعد از سه ماه که آنژیوگرافی انجام داده ام در کتف و بازو احساس سنگینی می کنم و نمی توانم اشیا را بلند کنم چرا؟
وی در پاسخ به این سوال افزود: سختی در بلند کردن اجسام، لزوما مربوط به رگ قلب نیست و گاهی علت چنین اتفاقی می تواند مسائل ارتوپدی باشد. ولی اگر شخصی بعد از آنژیوگرافی همچنان درد دارد، باید دید که نتیجه ی آنژیوگرافی چیست؟ آیا گرفتگی دارد یا خیر؟ و اگر گرفتگی دارد آیا حل شده یا خیر؟
تاری و دوبینی بعد از آنژیوگرافی به چه علت است؟
دکتر نجفی متخصص قلب و عروق گفت: یکی از عوارض آنژیوگرافی می تواند در رفتن لخته های ریز به سمت مغز باشد. اگر لخته درشت باشد، می تواند باعث سکته مغزی شود ولی اگر لخته ها ریز باشند، ممکن است این تاری و دوبینی به این علت باشد. گاهی نیز ممکن است به دلیل حساسیت به دارویی که در حین آنژیوگرافی استفاده می شود، شخص دچار تاری و دوبینی شده باشد. در چنین مواردی حتما باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
آیا تپش قلب در اثر استرس خطرناک است؟
ایشان در پاسخ به این سوال افزود: تپش قلب اغلب خطرناک نیست و جای نگرانی ندارد. تپش قلب معمولا با دارو های ساده از جمله پروپرانول قابل کنترل است.
آیا واریس ارتباطی به اختلال رگ های قلب دارد؟
دکتر محمد حسین نجفی پزشک قلب گفت: خیر واریس، مشکلی ندارد؛ اما مساله ای که باید مدنظر قرار گیرد این است که در رگ های واریسی بخصوص واریس عمقی، ممکن است که لخته ی خون ایجاد شود؛ این لخته می تواند به سمت قلب حرکت کند و سپس از آنجا به سمت ریه پمپاژ شود. این بیماری تحت عنوان آمبولی ریوی شناخته می شود که باید هر چه سریعتر درمان گردد.
اگر در شهرستان زندگی می کنید و یا به علت کرونا قادر به مراجعه ی حضوری نیستید، برای معاینه آنلاین قلب و عروق روی لینک زیر کلیک کنید: