حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی رئیس‌جمهور اسبق کشورمان اخیرا به مناسبت ماه مبارک رمضان یک سخنرانی ویديویی منتشر کرد. نگارنده نیز مانند بسیاری از مردم و تحلیلگران منتظر موضع‌گیری مسوولانه ایشان در این ویديو درباره مسائل کشور بود اما باز هم ناامید شد چرا که متاسفانه موضع‌گیری‌های ایشان در قبال مسائل روز کشور با مسئولیت‌پذیری سیاسی همراه نیست.
خاتمی باید مسئولیت چه چیزی را بپذیرد؟ برای بررسی این مسئله باید برخی رخدادهای گذشته را مرور کنیم. سیدمحمد خاتمی از زمان انتخابات ریاست جمهوری دولت یازدهم عملا به کنشگری بسیار موثر در رهبری اصلاح‌طلبان تبدیل شد. با حوادث سال ۸۸ شکافی میان اصلاح‌طلبان و نظام بروز کرد که رای‌دادن خاتمی در انتخابات مجلس سال ۹۰ در دماوند حداقل اندکی این شکاف را ترمیم کرد. این کنش سیاسی خاتمی بیش از پیش وی را به‌عنوان رهبر اصلاحات در افکارعمومی تثبیت کرد. ممنوع‌التصویری خاتمی هم بر محبوبیت او در میان اصلاح‌طلبان افزود. در انتخابات ۹۲ خاتمی با توصیه به کناره‌گیری عارف و حمایت از روحانی یکی از عوامل اصلی پیروزی روحانی در انتخابات بود. در انتخابات سال ۹۴ با انتشار ویدئوی «تَکرار می‌کنم» آنچه مطلوب خاتمی بود در تهران و برخی شهرهای دیگر محقق شد و حداقل ۱۰۰ داوطلب از لیست مورد حمایت ایشان، یعنی لیست امید، وارد مجلس شدند.
در انتخابات ۹۶ هم خاتمی مجددا از روحانی و لیست اصلاح‌طلبان برای شورای شهر حمایت کرد که منجر به پیروزی آنان شد. با این توضیح مشخص می‌شود ایشان باید پاسخگوی عملکرد حسن روحانی، فراکسیون امید و شورای شهرهای اصلاح‌طلب باشد و مسئولیت حمایت از این افراد را بپذیرد.
در این یکی دو سالی که اوضاع کشور از نظر اقتصادی به‌هم ریخته است طبیعتا انگشت اشاره بیش از همه به سمت دولت می‌رود چرا که تنظیم‌گر اقتصاد کشور دولت است. در این شرایط مسئولیت‌پذیری اقتضا می‌کرد جناب خاتمی به انتقاد صریح از دولت بپردازند و تلاش کنند راه‌های بهبود اوضاع را نشان دهند. متاسفانه ایشان در این زمینه صرفا به بیان برخی مسائل کلی اکتفا کردند و در نهایت هم گفتند دیگر مردم به تکرار ایشان توجهی نمی‌کنند. ممکن است خاتمی توجیهات دولت را درباره شرایط کنونی پذیرفته باشد اما حتی در این صورت نیز باید برای جوانان اصلاح‌طلب این مسئله را توضیح دهد و ایشان را با استدلال قانع کند.
همین نکته درباره عملکرد فراکسیون امید هم وارد است. عملکرد این فراکسیون برای اصلاح‌طلبان قابل‌قبول نبوده است. در اینجا هم ممکن است توجیهاتی مانند در اقلیت‌بودن مطرح شود. اما برخی امور در دولت و مجلس رخ می‌دهند که هیچ جای توجیهی باقی نمی‌گذارند. مثلا درباره تصمیمات حسن روحانی در ماجرای کرونا پرسش‌های بسیار در اذهان مردم همچنان باقی است. یا مثلا درباره واکنش فراکسیون امید به ماجرای درازهی که در آن ماجرا هیچ واکنشی نشان ندادند و حتی درازهی را در دیدار فراکسیون با خاتمی با خود بردند.
در چنین مسائلی اگر خاتمی توجیهات مربوط به این افراد را پذیرفته است حداقل برای اقناع بدنه اصلاح‌طلبان باید در جهت توضیح و تبیین آن سخن بگوید اما اگر قبول ندارد صریحا انتقاد کند تا حداقل افکارعمومی بدانند به این تصمیمات راضی نیست.
به نظر می‌رسد رویکرد کنونی خاتمی که سالی دو سه نوبت در سخنانی کلی به مسائل کشور می‌پردازد و درباره عملکرد افرادی که از آنها حمایت کرده است سکوت پیشه می‌کند بیش از همه به وجهه او در میان مردم آسیب می‌زند.
البته تصمیم اشتباه درباره ممنوع‌التصویری ایشان هم در سال‌های گذشته در این موضوع بی تاثیر نبوده و جدا از مساله بی دلیلی و بی وجهی این قبیل تصمیمات، عملا راه برای گریز از پاسخگویی در چنین شرایطی گشوده شده است .