روز گذشته ویدئوی کوتاهی از پول دادن امام جمعه ایرانشهر به جمعی از کارگران فصلی بیکار از درون ماشین در فضای مجازی منتشر شد که واکنش های منفی زیادی برانگیخت.
ممکن است بگویند ایشان به نیت کمک به نیازمندان " با دستان خود" چنین رویه ای را در پیش گرفته باشد
ممکن است بگویند او نمی توانسته از ماشین پیاده شود
ممکن است اصلا کمک گیرندگان احساس توهینی به خود و کرامتشان نکرده باشند ( هر چند از فرط نیاز البته!).
ممکن است این کمک ناچیز، نوعی تبرک بوده باشد
ممکن است ....
شاید با تامل بیشتر بتوان این فهرست توجیهی را طولانی تر کرد. اما حقیقت آن است که این فهرست اگر کیلومترها هم ادامه پیدا کند آن اصل و قاعده طلایی "هر چه برای خود نمی پسندی برای دیگران هم مپسند" یا اصل "حفظ کرامت نیازمند" را اندکی هم نمی لرزاند.
حتی اگر ماجرا را نه از زاویه حساسیتی اخلاقی که رفتار عالمان دینی در جامعه ما بر می انگیزد بلکه از زاویه اثر منفی که این قبیل رفتارها بر افکار عمومی خواهد گذاشت ببینیم باید گفت سواد رسانه ای فقط به معنای کشف تحریفات رسانه ای نیست بلکه به معنای تشخیص دقیق معنای پیامی است که در صورت انعکاس رسانه ای رفتارمان در ذهن و ضمیر مخاطب می نشیند، یا پیش از آن به معنی انتخاب محتوای درست در نشانه های تصویری مناسب و ارسال به موقع این پیام است.
با این تعاریف باید گفت ویدئوی کوتاهی که از نحوه کمک امام جمعه محترم ایرانشهر تهیه و منتشر شده از اوج بی سوادی رسانه ای سازندگانش حکایت می کند. این ویدئو نه پیام درستی دارد نه تصویر خوبی در ذهن مخاطب ایجاد می کند و نه در زمان مناسبی تهیه شده؛ زمانی که مردم و به خصوص فرودستان جامعه سخت ترین شرایط را از سر می گذرانند.
به این ترتیب باید گفت بالارفتن سواد رسانه ای هدفی نیست که فقط متوجه مردم باشد بلکه چنین به نظر می رسد که برخی مسوولان بیشتر نیازمند آموختن آن هستند!
چگونه ممکن است کسی یا کسانی به ذهنشان خطور کند که می توان سواره و در فراغتی ناشی از خود بزرگ پنداری، دامن کشان به میان پیادگان و نیازمندان رفت و از دریچه پنجره ای نیمه باز از این انعام ناخوشایند فیلم هم گرفت!
رسم است در نقد چنین خطاهایی معمولا به سو استفاده رسانه های مخالف هم استناد می شود. اما حقیقت آن است که اگر قائل به حسن و قبح ذاتی افعال باشیم (که بنابر اعتقاد کلامی شیعی مان، هستیم) دستکم در اشاره به خطاهای اخلاقی باید از این رسم ناخوشایند صرف نظر کنیم، چه این رسانه ها آن را ببینند و چه نبینند !