مرکز فرهنگسازی و آموزش بانکداری الکترونیک شبکه بانکی کشور، که امروز در میان فعالان صنعت بانکداری و پرداخت با نام «مرکز فابا» شناخته شده است، کار خود را به عنوان یک کارگروه در زیرمجموعه «شورای راهبری بانکداری الکترونیک» آغاز کرد. از آن زمان تا کنون، تحولات زیادی در این مرکز رخ داده و بذری که آن روز کاشته شد، شاخ و برگ بسیاری یافته است.
از ترویج بانکداری الکترونیک تا دبیری صنف پرداختی‌ها
شورای راهبری بانکداری الکترونیک در سال 1386، براساس الزامات برنامه چهارم توسعه کشور و مصوبه هيات وزيران، به منظور توسعه همه‌جانبه و پایدار بانکداری نوین شکل گرفت. این شورا، که مقامات ارشد وزارت امور اقتصادي و دارايي، بانک مرکزي و بانک‌هاي دولتي و خصوصي، در آن عضویت داشتند، 9 کارگروه تخصصي تشکيل داد. این کارگروه‌ها، هرکدام، قطعه‌ای از پازل توسعه بانکداری الکترونیک را تکمیل می‌کردند. یکی از آنها، کارگروه «فرهنگسازی و آموزش» بود که با محوریت بررسی مباحث سرمایه‌های انسانی، آموزش کارکنان و مشتریان نظام بانکی، نشر ایده‌ها و آشنایی جامعه با بانکداری نوین، راه‌اندازی شد. پس از گذشت مدتی، نام این کارگروه، به مرکز فرهنگسازی و آموزش بانکداری الکترونیک شبکه بانکی کشور تغییر کرد و به اختصار «فابا» نامیده شد. مقامات ذیربط 12 سرفصل کاری برای این مرکز، تعریف کردند.
از جمله وظایفی که برای مرکز فابا تعیین شده و به تدریج نیز گسترش یافته است، می‌توان به ترویج بانکداری الکترونیک، برگزاری نشست‌های هم‌اندیشی، بحث و بررسی چالش‌های روز شبکه بانکی و دیده‌بانی فناوری‌های مرتبط، اشاره کرد.
اطلاع‌رسانی در مورد اخبار و فعالیت‌های این حوزه، ارائه دوره‌های آموزشی، برگزاری نمایشگاه‌ها و سمینارهای تخصصی، اجرای تورهای آموزشی خارج از کشور، تعامل با مراکز علمی، همکاری با سازمان‌ها، ارائه مشاوره به رسانه‌ها، بانک‌ها و شرکت‌ها و انتشار نشریات تخصصی نیز، از جمله ماموریت‌های این مرکز است.
همچنین به همت فابا و با همکاری شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات پرداخت (PSP)، در فاصله زمانی بین سال‌های 1389 تا تاسیس شاپرک، «مرکز همکاری‌های مشترک شرکت‌های پرداخت» شکل گرفت و فابا حدود دو سال مسئولیت دبیری این صنف را بر عهده داشت. این مرکز تا کنون سمینارها و نشست‌های متعددی را نیز در حوزه پرداخت، برگزار کرده است.
واگذاری به بخش خصوصی و گسترش فعالیت‌ها
مرکز فابا از سال 1391 با هماهنگی مراکز ذیربط، به بخش خصوصی واگذار شد و به توسعه فعالیت‌های خود در صنعت بانکداری و پرداخت همت گماشت.
فابا اکنون در چندین حوزه فعال است که از جمله عبارتند از: تولید محتوای دانش فنی، انتقال دانش فناوری به صنعت بانکداری و پرداخت، برگزاری دوره‌های مهارتی و کاربردی، برگزاری سمینارهای تخصصی، معرفی ایده‌های برتر، معرفی شرکت‌های استارتاپی و تسهیل‌گری در حوزه نوآوری، برگزاری نمایشگاه تراکنش ایران (ITE)، برگزاری جشنواره‌های فین‌تک، چهره‌های ماندگار، شهر هوشمند و انتشار اخبار و مطالب تخصصی حوزه بانکداری، پرداخت و فناوری.
مدیران این مرکز، در سال‌های اخیر به این نتیجه رسیدند که برای توسعه و افزایش کیفیت فعالیت‌های مرکز، باید ساختار مجموعه را گسترش دهند. فابا اکنون وظایف خود را در قالب بخش‌ها، مؤسسه‌ها و شرکت‌های زیرمجموعه این مرکز، پیگیری می‌کند، که عبارتند از: نشریات (فصل‌نامه تراکنش ایران، ماهنامه بانکداری الکترونیک و هفته‌نامه سکه)، کانون کتاب و اندیشه، خدمات آمورشی (موسسه آموزشی فناوران فابا)، شبکه رسانه‌ای (پایگاه خبری–تحلیلی فابانیوز)، خدمات چندرسانه‌ای (موسسه فابامدیا)، خدمات استارتاپی (فاباتک؛ مرکز تسهیل‌گری اکوسیستم استارتاپی ایران)، خدمات نمایشگاهی و بین‌المللی (شرکت بین‌المللی تراکنش گستر خاورمیانه) و خدمات مشاوره‌ای، علمی و پژوهشی.
برگزاری 4 دوره از نمایشگاه تراکنش ایران/ پنجمین در راه است
یکی از بزرگ‌ترین اقداماتی که مرکز فابا در سال‌های اخیر در دستور کار دارد، برگزاری نمایشگاه تراکنش ایران است. با توجه به اهداف و ماموریت‌های این مرکز، برنامه‌ریزی برای برگزاری «نمایشگاه بین‌المللی تراکنش ایران»، از سال‌ها پیش در دستور کار فابا قرار گرفت و از سال 1394 عملی شد.
ایــن رویداد در چهار سال گذشته، همواره در آبان ماه برگزار شده است. در سال جاری نیز پنجمین نمایشگاه تراکنش ایران (ITE 2019)، 28 تا 30 آبان ماه، میزبان فعالان صنعت بانکداری، پرداخت، بیمه، اپراتورها و فناوری‌های مالی است.