به گزارش الف با اجرای این طرح قرار است از این پس وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (بر اساس اطلاعات سامانه رفاه ایرانیان) با همکاری بانک مرکزی و سازمان اسناد و املاک حساب های بانکی و املاک و دارایی افراد تحت پوشش بیمه رایگان را بررسی کند و در صورتی که مشخص شود این افراد تمکن مالی دارند و جزو دهک های اول تا سوم نیستند از پوشش رایگان بیمه سلامت حذف می شوند.

طاهر موهبتی هفته گذشته در نشست خبری برای اعلام جزئیات طرح بیمه اجباری سلامت گفت: با اجرای این برنامه، افراد متقاضی بیمه رایگان سلامت که دهک اول تا سوم هستند و درآمدشان کمتر از ۴۰ درصد حداقل حقوق (حداقل حقوق امسال یک میلیون و 500 هزار تومان است) باشد، تحت پوشش خدمات رایگان بیمه سلامت قرار می گیرند.

وی گفت: بر این اساس افراد و خانوارهایی که درآمدشان بین ۴۰ درصد تا ۱۰۰درصد حداقل حقوق باشد ( درآمد ماهانه کمتر از 600 هزار تومان در ماه) از ۵۰ درصد تخفیف حق بیمه برخوردار می شوند و افرادی که بیشتر از حداقل حقوق وزارت کار  را دارند، باید حق بیمه کامل را بپردازند.

موهبتی ادامه داد: افراد برای اجرای بیمه رایگان سلامت می توانند به سایت سازمان بیمه سلامت یا پیشخوان دولت مراجعه کنند و وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی با بررسی اموال،  دارایی و درآمد آنان، دهک متقاضی را به سازمان بیمه اعلام می کند و مشخص می شود که فرد آیا مشمول یارانه دولت و بیمه رایگان قرار می گیرد یا باید حق بیمه را پرداخت کند.

مدیرعامل سازمان بیمه سلامت اضافه کرد: این سازمان هیچ وظیفه ای در بررسی اطلاعات بانکی و اموال افراد ندارد و آزمون وسع و بررسی اموال و دارایی افراد توسط وزارت تعاون، کار و رفاه احتماعی انجام می شود و نتیجه آن به سازمان بیمه سلامت اعلام می شود

کاهش آمار 34 میلیونی زیر پوشش بیمه رایگان سلامت

موهبتی گفت: هم اکنون ۸۵ درصد از بیمه شدگان سازمان بیمه سلامت که شامل ۳۴ میلیون نفر می شود تحت پوشش رایگان بیمه سلامت هستند و با برنامه بیمه اجباری سلامت عده ای از این افراد باید برای بیمه سلامت پول بپردازند.

مدیرعامل سازمان بیمه سلامت البته هیچ برآوردی از تعداد افرادی که با اجرای این طرح دولت از قطار بیمه رایگان پیاده می شوند، ارائه نکرد و گفت: هنوز برآوردی از میزان افرادی که از بیمه رایگان حذف می شوند و باید برای این بیمه پول بپردازند نداریم و باید مدتی از اجرای این برنامه بگذرد تا بتوانیم این آمار را اعلام کنیم.

موهبتی افزود: بر اساس آیین نامه طرح بیمه اجباری سلامت که از ۱۳ آبان اجرا می شود وزارت رفاه با اجازه خود افراد که در سامانه ثبت نام بیمه اعلام می شود، اموال و دارایی افراد را از طریق بانک مرکزی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، نیروی انتظامی و سازمان ثبت احوال استعلام می کند و دهک افراد مشخص شده و به سازمان بیمه سلامت اعلام می شود.

وی گفت: با اجرای «طرح جدید بیمه اجباری سلامت» به جز موارد اورژانسی از این پس هیچ فردی روی تخت بیمارستان بیمه نمی شود و اگر از قبل خود را بیمه نکرده باشد و هنگام مراجعه به بیمارستان درخواست دفترچه بیمه بکند از زمان ثبت نام و درخواست بیمه سلامت یک دوره ۱۰ روزه انتظار در نظر گرفته می شود و بعد از آن افراد تحت پوشش بیمه سلامت قرار می گیرند یعنی برای آن مراجعه به بیمارستان باید هزینه درمان را با قیمت آزاد بپردازند.

شکستی دیگر برای طرح تحول سلامت

طرح بیمه رایگان سلامت از بهار 93 و به عنوان اولین گام های طرح تحول سلامت کلید خورد. وزارت بهداشت که آن زمان هنوز تصدی سازمان بیمه سلامت را در اختیار نداشت با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و با اعتباراتی که دولت برای حمایت از طرح تحول سلامت در اختیار گذاشته بود طرح بیمه رایگان سلامت را برای ایرانیان کلید زد اما خیلی زود این طرح به علت پیش بینی نشدن منابع لازم به دست انداز خورد.

با اجرای این طرح که به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای دولت یازدهم و طرح تحول سلامت معرفی شد، حدود 11 میلیون نفر به صورت رایگان تحت پوشش بیمه رایگان سلامت در سازمان بیمه سلامت قرار گرفتند.

پوشش همگانی بیمه سلامت یکی از اهداف قانون بیمه همگانی است که در سال 72 تصویب شده بود و هرگز به اهداف کامل خود نرسیده بود. همواره اعلام می شد که حدود 10 میلیون نفر از ایرانیان تحت پوشش هیچ بیمه ای نیستند و البته حدود 10 میلیون نفر نیز دو یا چند دفترچه بیمه داشتند.آماری که با وجود اجرای طرح بیمه رایگان سلامت هنوز هم تکرار می شود و به گفته مسئولان با وجود صدور 91 میلیون دفترچه بیمه در کشور هنوز بیش از 8 میلیون ایرانی هیچ بیمه ای ندارد.

دولت تدبیر و امید برای اینکه افراد فاقد بیمه را تحت پوشش بیمه سلامت قرار دهد، در قالب طرح تحول سلامت، بیمه رایگان ایرانیان را کلید زد و اعلام کرد، دولت افرادی را که تحت پوشش هیچ بیمه ای نیستند، رایگان بیمه می کند. این طرح اجرا شد و با اضافه شدن حدود 11 میلیون نفر به افراد تحت پوشش بیمه سلامت جشن بیمه سلامت همگانی در دی ماه 93 با حضور رئیس جمهور و هاشمی و ربیعی وزرای بهداشت و رفاه برگزار شد.

قرار نبود 11 میلیون نفر باشد

اما تامین نشدن اعتبارات لازم برای اجرای این طرح خیلی زود وزارت بهداشت و سازمان بیمه سلامت را گرفتار کرد تا جایی که یک سال بعد حسن هاشمی با اشاره به کسری بودجه در طرح تحول سلامت گفت: «پیشنهاد من این بود که چهار تا پنج دهک اول بیمه شوند. عدد مشخص شده پنج  میلیون نفر بود و منابع آن 550 میلیار تومان پیش‌بینی شده بود... دوستان 10 الی 11 میلیون نفر را بیمه کردند و سرانه این بیمه برای کسی که 30 سال سابقه قدمت دارد و با کسی که امروز دفترچه می‌گیرد؛ یکی بود و این بود که ما دچار کسری بودجه شدیم.

وزیر سابق بهداشت گفت: «اولین اشتباه این است که دولت احساساتی شده و گفت که همه مردم را بیمه می‌کنیم. در اینجا هم دارا و هم ندار بیمه شدند و این مثل یارانه نقدی شد».

محمد کبیر، مدیرعامل سابق سازمان بیمه سلامت که در آن زمان متصدی این سازمان بود در خرداد 94 گفت: در سال گذشته ۵۵۰ میلیارد تومان از منابع هدفمندی یارانه‌ها برای بیمه رایگان سلامت پیش‌بینی شده بود، اما ۷۰ میلیارد تومان آن به سازمان بیمه سلامت اختصاص پیدا کرد.

وی افزود: منابع مورد نیاز برای بیمه شدگان جدید سازمان بیمه سلامت که حدود 11 میلیون نفر در سال ۹۳ هستند، ۱۷۰۰ میلیارد تومان بود که توانستیم ۷۰۰ میلیارد تومان آن را از منابع خود پرداخت کنیم و در حال حاضر برای بیمه شدگان جدید هزار میلیارد تومان کسری اعتبار داریم.

مدیرعامل سابق سازمان بیمه سلامت گفته بود: بر اساس تصمیم دولت بیمه همگانی رایگان است اما پیشنهاد ما مشارکت دهک‌های مختلف اقتصادی براساس توانایی‌های درآمدی‌شان در پرداخت سهم بیمه است به گونه‌ای که دهک‌های پایین و نیازمندان به صورت رایگان از خدمات بیمه‌ای برخوردارشوند اما دهک‌های بالای اقتصادی برای برخورداری از این خدمات مشارکت کرده و سهم بیمه‌ای خود را بپردازند. 

مساله ای که در پیش بینی های دولت قرار نگرفته بود این بود که با اعلام بیمه رایگان سلامت، عده زیادی که در گذشته با پرداخت پول و حق بیمه تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی و سازمان های بیمه پایه دیگر بودند به سمت سازمان بیمه سلامت که رایگان دفترچه بیمه صادر می کرد گسیل شدند، در واقع هدف اصلی که بیمه رایگان افراد فقیر و بدون دفترچه بیمه بود، به انحراف رفت. به گونه ای که در حال حاضر نیز هنوز حدود ۹ میلیون نفر تحت پوشش هیچ بیمه ای نیستند !

 کبیر، مدیر عامل سابق سازمان بیمه سلامت همان زمان گفت: با توجه به بانک اطلاعاتی که در اختیار سازمان بیمه سلامت است امکان شناسایی افرادی که تحت پوشش دیگر صندوق‌های بیمه‌ای هستند به راحتی انجام می‌گیرد، بنابراین اگر آنها در سامانه ثبت‌نام کنند برایشان دفترچه بیمه سلامت صادر نخواهد شد.

او اضافه کرد: 25 درصد افرادی که رایگان بیمه شدند کمتر از 40 سال سن دارند و 75 درصدشان متأهلند.البته آمارها نشان می‌دهد از بین این افراد 66 درصد متقاضیان ملک شخصی دارند و درآمد ماهانه 62 درصد آنها کمتر از 500 هزار تومان است.

سازمان بیمه سلامت البته در دی ماه سال 95 با مصوبه مجلس به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منتقل شد و طاهر موهبتی، معاون سابق امور مجلس این وزارتخانه با حکم قاضی زاده هاشمی، وزیر وقت به مدیرعاملی این سازمان منصوب شد.

اما انتقال این سازمان که با بدهی و کسری بودجه به وزارت بهداشت منتقل شده بود، مشکل آفرین شد. هزینه های سازمان بیمه سلامت با پوشش بیمه رایگان حدود 11 میلیون بیمه شده جدید و البته دو برابر شدن تعرفه های پزشکی، نزدیک به سه برابر شد و از حدود 6 هزار میلیارد تومان به حدود 18 هزار میلیارد تومان افزایش یافت، در حالی که بودجه این سازمان در سال 98 در صورتی که با وجود مشکلات بودجه دولت کامل پرداخت شود، فقط دو سوم این هزینه و حدود 11 هزار میلیارد تومان آن را پاسخگوست و بیش از 6 هزار میلیارد تومان کسری می ماند.

ماراتن نفس گیر برای تصاحب دفترچه کم اعتبار

شاید طرح حذف پوشش رایگان بیمه سلامت برای عده زیادی از افرادی که اکنون تحت پوشش رایگان بیمه سلامت هستند، برای کاهش کسری بودجه این سازمان باشد که با نام «طرح بیمه اجباری سلامت» قرار است این هفته کلید بخورد اما یکسر دیگر مشکلات بیمه سلامت ایرانیان، تبعات کسری بودجه جدی این سازمان و پرداخت دیرهنگام به مراکز درمانی است که دفترچه بیمه آن را در مراکز خصوصی بی اعتبار کرده است.

در واقع آنهایی که از سد «آزمون وسع» و بررسی اموال و دارایی های شان توسط وزارت رفاه بگذرند و رایگان بیمه شوند یا آنهایی که با درآمد 1.5 میلیون تومانی در ماه معادل یارانه سه نفر از اعضای خانواده شان را به عنوان حق بیمه پرداخت کنند، دفترچه بیمه ای می گیرند که فقط در بیمارستان های دولتی اعتبار دارد و بسیاری از بیمارستانهای خصوصی و حتی خیریه، مطب ها و آزمایشگاهها و مراکز رادیولوژی خصوصی دفترچه بیمه سلامت را نمی پذیرند و البته بیمه شدگان فقیری که تن به این دفترچه می دهند باید ماهها برای بستری یا عمل جراحی پشت نوبت بیمارستان دولتی بمانند.