در دوم خرداد ٧٦ با پيروزى سيد محمدخاتمى در هفتمين دوره انتخابات رياست جمهورى و مشاركت گسترده مردم شرايط سياسى، اجتماعى، فرهنگى و بين الملى ايران تغييرات گسترده اى را شاهدشد. رهبرحكيم انقلاب اسلامى واژه"حماسه دوم خرداد"را براى تبيين اوضاع و احوال آن زمان برگزيدند.
باگذشت بيش از دودهه از آن انتخابات سراسر "رقابتى، آزاد، پرشور، قانونى و امن "بازخوانى برخى درس ها وعبرت ها براى امروزمان سودمند است.
اولين كسى كه نتايج انتخابات را رسما پذيرفت و قاعده بازى و رقابت را رعايت كرد رقيب اصلى خاتمى در انتخابات يعنى "آقاى ناطق نورى"بود. اين ادب شكست و احترام به راى اكثريت نماد اخلاق و قانون بود كه تا كنون سابقه نداشته است.
جريان پيروز در انتخابات يعنى "اصلاح طلبان"دست به تغير و تحولات اساسى در عرصه داخلى و خارجى زدند؛انفتاح فضاى باز سياسى و اجتماعى، تنش زدايي در عرصه سياست خارجى، بسط و گسترش مناسبات در عرصه بين الملل براى ظرفيت سازى سياست خارجى، توليد گفتمان و ادبيات سياسى جديد در جامعه از "جامعه مدنى " گرفته تا برجسته سازى مفهوم جمهوريت و مردم سالارى و بالاخره تلاش براى شفافيت و پرسشگرى را بايد از دستآوردهاى اصلاح طلبان در آن دوران مورد توجه قرار داد.
آنچه كه موجب ناكامى و شكست اصلاح طلبان و برآمدن جريان "احمدى نژاد" در انتخابات سال ۸۴ شد همانا؛كم توجهى به شعارها و هنجارهاى ارزشى جامعه، ايجاد و استمرار تنش و بحران در سياست داخلى و نزاع با نيروهاى انقلاب (توجه شود كه مراد تندروها يا افراطيون نيست)، اتخاذ سياست تقابل و دوگانه سازى با عناوينى چون"نهادهاى انتخابى-انتصابى، فشار از پايين و چانه زنى از بالا، فقدان اختيارات لازم توسط رييس جمهور"، و ناتوانى و افسار گسيختگى مطبوعات و رسانه هاى در اختيار و مطالبات غير قانونى و خلاف مصالح نظام در قالب برخى تشكل هاى دانشجويي بود.
توجه داشته باشيد كه بازخوانى وتامل در اين موارد در شرايط امروز جامعه هم بسيارقابل مداقه و تامل است.
حماسه دوم خرداد ٧٦ از آن حيث مهم بوده و هست كه امروز هم در شرايط مشابه آن زمانه هستيم. دولت و مطلق قوه مجريه (وزارتخانه ها-استاندارى ها-فرماندارى ها-بخشدارى ها)، سفارتخانه ها، شوراهاى اسلامى شهر و روستا و شهردارى ها و اكثريت مجلس شوراى اسلامى در سايه ائتلاف اصلاح طلبان و دولت آقاى روحانى اداره و مديريت كشور را برعهده دارند. مبادا در پايان دولت از آقاى روحانى بشنويم كه او هم مثل آقاى خاتمى فرياد برآورد كه در اردوگاه اصلاح طلبان عده اى بدنبال براندازى نظام بوده اند؟!اين يعنى نفوذ دشمنان در اركان كشور كه بدليل حذف جريان انقلابى در اداره كشور رخداده است.
كشور امروز در شرايط حساس و خطيرى قرار دارد دشمنان جنگ اقتصادى، رسانه اى وروانى بى سابقه اى عليه ايران براه انداخته اند. كشور رانمى شود با يك جريان و سليقه سياسى اداره كرد همه نيروهاى شايسته و كارآمد بايد امكان خدمت داشته باشند. اتحاد و وحدت با شعار امكان پذير نيست بايد در عمل اين وحدت تحقق يابد. هنر سياستمداران و برندگان انتخاباتى آن است كه همه ظرفيت ها را بخدمت بگيرند .راههاى خطاى دولت هاى پيشين را دنبال نكنند. بدانند فرصت خدمت بس محدود وزود گذر است و پاسداشت راى مردم "خدمت، كارآمدى، قانونگرايي، پاكدستى، امانتدارى و جلب رضايت مردم است.
اين ها مهم ترين درس ها وآموزه هاى حماسه دوم خرداد ١٣٧٦ است.