«1984»
نویسنده: جرج اورول
مترجم:صالح حسینی
گوینده: آرمان سلطان زاده
ناشر: آوانامه با همکاری انتشارات نیلوفر
13 ساعت 17 دقیقه
****
«1984» رمان بسیار معروفی است در جهان ادبیات که به قلم جورج اورول نوشته شده است، که بی شک اغلب نام آن را شنیده ایم و چه بسا بسیاری هم آن را خوانده باشیم. البته جورج اورول بیشتر با «مزرعه حیوانات» شناخته می شود که شهرت بیشتری پیدا کرده و به واسطه زبان ساده تری که دارد (اگرچه از زبان حیوانات نوشته شده)، بیشتر هم خوانده شده است.
هردو رمان از مضمونی تقریبا مشابه برخوردار است. چرا که جورج اورول دو اثر مهم خود را با نیتی همانند، یعنی زبان انتقاد گشودن بر نظامهای توتالیتری نوشته که بهشت برابری شان، جهنم دروغ و بی عدالتی از کار در آمده بود. همین مسئله باعث شکل گیری یکسری مایه های مشترک در این آثار شده است . داستانهایی سنبلیک که یکی شصیت های اصلی آن حیوانات هستند و دیگری انسانها.
اگر واقع بینانه به دورمان نگاه کنیم، «1984» از جهات مختلف اثر بهتر و قوام یافته تری از «مزرعه حیوانات» به حساب می‌آید. جورج اورول برای نوشتن 1984 وقت بیشتری گذاشت و زحمت بیشتری هم کشید و به واسطه بیماری اش در هنگام نوشتن این رمان رنج بیشتری را هم متحمل شد و چنانکه روایت کرده اند، او چنان خود را وقف نوشتن آن کرده بود که سلامتی اش را به خطر انداخت و در مرگ زودهنگامش بی تاثیر نبود.
با اینحال اورول به خلق اثری نائل شد که نامش را در تاریخ ادبیات جاودان کرده و در میان بزرگان جای داده است. اثری که با وجود برخورداری از مضمونی سیاسی، برخلاف بسیاری از رمانهای سیاسی تاریخ مصرفدار از کار درنیامده است و با وجود اینکه امروزه نظامهای کمونیستی فروافتاده اند؛ هنوز لطف خود را از دست نداده و خوانده می شود.
این ماندگاری حاصل ویژگی های گوناگونی است که این رمان جمع شده است، از ویژگی های ادبی آن گرفته تا نوع رویکرد انتقادی اش که نظامهای توتالیتر را نشانه گرفته که شاید کدهای ارائه شده آن را به کمونیسم روسی نزدیک می کند، اما در مجموع می تواند هر کجای جهان و هر رژیم خودکامه ای را یاد آور باشد.
اورول زمان را به جلو آورده و مکان را اگرچه لندن می نامد اما در مجموع ناکجا آبادی است که می تواند هر گوشه دنیا باشد، هر جاکه ناظر کبیری باشد و پلیس اندیشه ای، هرجاکه مخالفان به سادگی برچسب خیانت می خورند و ...
1984 رمان جذاب و تاثیر گذاری است، ترجمه های مختلف آن به زبان فارسی و چاپ مکرر آنها نشان دهنده اقبال اثر در میان مخاطبان فارسی زبان است. بسیاری آن را خوانده و لذت برده اند، اما حالا فرصت آن پیش آمده که گروهی آن را بشنوند و ازآن بهره‌مند شوند.رمانی که حیف است از کنار به سادگی گذشت.به خصوص حالا که فرصتی پیش آمده برای آنها که مجال کمتری برای مطالعه دارند اما به ضرورت آن آگاهی دارند و مشتاقتند لحظات مرده‌ی روزانه شان را به این طریق زنده کنند.
حسن کتاب گویای «1984» در این است که شناخته شده ترین ترجمه موجود از این رمان را اساس کار خود قرار داده که مقبول ترین ترجمه در میان مخاطبان آن بوده است. خوشبختانه در سالهای اخیر هرچه اهمیت و جایگاه کتابهای گویا بیشتر روشن شده، کیفیت این قسم تولیدات نیز با پیشرفتی محسوس همراه شده است. کتاب گویای «1984» به همت موسسه آوانامه به بازار آمده که کیفیت تولیداتش نشان دهنده رویکرد حرفه ای و آگاهانه ای است که در انتخاب آثار، ترجمه ها، گویندگان و حتی در بکار بردن موسیقی هایی که در متن اثر بکار رفته قابل مشاهده است.
رمان 1984 از فضایی تیره و سرد برخوردار است. شخصیت ها اغلب دلمرده اند و در جامعه ای زندگی می کنند که گویی همه توسط رژیم حاکم تحت نظر هستند، مفاهیمی همانند، دوستی و عشق هویت خود را از دست داده اند و... گوینده متن با توجه به حال و هوای رمان با صدایی گرفته، اندوهبار و سرد به گونه ای متن را می خواند که حس دلمردگی و رخوت حاکم بر فضای زندگی شخصیت اصلی رمان (وینستون) را می توان احساس کرد. چنان که در مواقع لزوم همین متن را به شکلی اجرا می‌کند که اغراق و شعارزدگی دروغین وفاداران به حزب را تداعی کند.
به این ترتیب صدای گوینده و کیفیت اجرای او در خدمت متن قرار می گیرد تا ارتباطی بهتر و تاثیر گذار تر با مخاطب شکل بگیرد برای بهره بردن از رمانی که در عمق یافتن افق دید و درک مخاطب از مناسبات سیاسی جهانی که در آن زندگی می‌کند تاثیری فراموش ناشدنی دارد.